Hàng loạt gói hỗ trợ giúp kinh tế phục hồi sau đại dịch

Ngày 30/1/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình.

Tại Nghị quyết 11/NQ-CP, Chính phủ đã đề ra các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, gồm: Mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh; Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; Cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Đặc biệt, tại nhóm nhiệm vụ, giải pháp về "Bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; Hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh", Chính phủ đã đưa ra hàng loạt giải pháp và gói hỗ trợ đi kèm để giúp kinh tế phục hồi sau đại dịch.

Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội được ban hành ngày 17/1/2022 với gói hỗ trợ lên đến 350 nghìn tỷ đồng.

Cụ thể, về bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm: Chính phủ quyết nghị hỗ trợ 3 tháng tiền thuê nhà cho người lao động có quan hệ lao động, đang ở thuê, ở trọ, làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực kinh tế trọng điểm; trong đó mức hỗ trợ đối với người lao động quay trở lại thị trường lao động là 1 triệu đồng/tháng và người lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp là 500 nghìn đồng/tháng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2022.

Cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm theo quy định tại Nghị định số 61/2015/NĐ-CP ngày 09 tháng 7 năm 2015, Nghị định số 74/2019/NĐ-CP ngày 23/9/2019 và các văn bản có liên quan. Tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 10.000 tỷ đồng.

Cho vay đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội với tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 15.000 tỷ đồng.

Cho vay đối với học sinh, sinh viên để mua máy vi tính, thiết bị học tập trực tuyến và trang trải chi phí học tập với tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 3.000 tỷ đồng.

Cùng với đó, trang bị máy tính bảng theo Chương trình "Sóng và máy tính cho em" từ Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam. Tổng kinh phí tối đa là 1.000 tỷ đồng.

Chính phủ cũng quyết nghị việc cho vay đối với các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập phải ngừng hoạt động ít nhất 01 tháng theo yêu cầu phòng, chống dịch. Tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 1.400 tỷ đồng.

Về hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh: Trong năm 2022, các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 10% được giảm 2% thuế suất (còn 8%) đối với cơ sở kinh doanh tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ và giảm 20% mức tỷ lệ phần trăm khi thực hiện xuất hóa đơn đối với cơ sở kinh doanh, hộ, cá nhân kinh doanh tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp tỷ lệ phần trăm trên doanh thu…

Giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chính phủ cũng quyết nghị giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước của năm 2022. Giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước theo Nghị định số 103/2021/NĐ-CP ngày 26/11/2021 và tiếp tục nghiên cứu xem xét giảm tiền điện, tiền nước cho doanh nghiệp, người dân...

Nghị quyết sẽ nhanh chóng đi vào đời sống xã hội

Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo và Công luận, Chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình trong thời điểm này là rất kịp thời.

“Nghị quyết 11 vừa được Chính phủ ban hành được cụ thể hóa từ Nghị quyết 43 của Quốc hội mà chúng ta đang mong đợi. Theo đó, Nghị quyết 43 của Quốc hội là định hướng, cho phép Chính phủ có thể sử dụng nguồn lực để phục hồi và phát triển kinh tế. Nghị quyết 11 của Chính phủ mang tính cụ thể với những đối tượng, thời gian thụ hưởng chính sách hay việc hưởng chính sách trong điều kiện như thế nào, phương thức ra làm sao là rất quan trọng. Do đó, chúng ta chờ đợi Nghị quyết này là vì điều đó”, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh, với việc ra đời rất nhanh của Nghị quyết 11/NQ-CP thì có thể thấy rằng Nghị quyết sẽ nhanh chóng đi vào đời sống xã hội. Từ đó có tác động tích cực đến sản xuất, tiêu dùng; giúp thúc đẩy sự phục hồi, phát triển của kinh tế - xã hội Việt Nam một cách mạnh mẽ trong năm 2022.

Theo ông Đinh Trọng Thịnh, để Nghị quyết 11/NQ-CP thực sự đi vào cuộc sống, các đối tượng sớm được tiếp cận các gói chính sách thì các bộ, ban, ngành, địa phương phải cụ thể hóa các gói hỗ trợ mà Chính phủ đã quyết. Từ đó làm cho hoạt động của các gói hỗ trợ nhanh chóng đến với các đối tượng thụ hưởng. “Đặc biệt là công khai, minh bạch các gói hỗ trợ thông qua cơ quan thông tin đại chúng, mạng xã hội… để người dân, doanh nghiệp nắm chắc, nắm rõ”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Cũng theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, cần cụ thể về mặt thủ tục, giấy tờ nhận hỗ trợ của các đối tượng từ công nhân, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã... “Nội dung này cần phải hết sức cụ thể, rõ ràng để từ đó được các đối tượng tiếp thu sớm và có thể thực hiện được một cách tốt nhất. Trong đó, cần thực hiện số hóa thủ tục hành chính góp phần thực hiện một cách đồng bộ, kịp thời”, ông Thịnh nói.

Ông Đinh Trọng Thịnh cho rằng, Nghị quyết 11/NQ-CP đã công khai rồi nhưng cần phải được cụ thể hóa hơn nữa. Ông Thịnh nêu ví dụ: “Ví dụ như ai được cái gì? Như thế nào? Cần có thủ tục giấy tờ thông qua ai, ra làm sao, gửi đến đâu? Những cái đó cơ quan chính quyền địa phương chịu trách nhiệm đến đâu? Doanh nghiệp chịu trách nhiệm ra sao? Ai là người xác nhận vào thủ tục đó?... Do đó phải cụ thể hóa hơn nữa”.

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh, cùng với việc công khai, minh bạch, phải tiến hành phân cấp phân quyền, cụ thể hóa trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, doanh nghiệp trong việc triển khai các gói hỗ trợ. Điều này sẽ gắn trách nhiệm, xác định trách nhiệm trong lúc thực hiện và sau khi thực hiện Chương trình.   

“Việc cụ thể hóa trách nhiệm người đứng đầu cần thực hiện xuống đến tận doanh nghiệp. Giả sử nếu Giám đốc doanh nghiệp thực hiện triển khai cho công nhân thụ hưởng chính sách mà chậm hoặc công nhân không được thụ hưởng thì phải làm rõ trách nhiệm, có hướng xử lý kịp thời”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Gia Phát