Năm nay, hàng chục mẫu ô tô điện mới đã xuất hiện trên thị trường Úc, và nhiều mẫu khác dự kiến sẽ ra mắt sớm.

Các dòng xe điện hoàn toàn (battery electric) và xe hybrid cắm điện (plug-in hybrid) giờ đây được trang bị pin lớn hơn, với phạm vi hoạt động trung bình vượt quá 400 km.

Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng vẫn còn thiếu sót. Phần lớn các xe điện mới hiện nay đều sử dụng loại pin lớn, vượt xa dung lượng của pin gia đình thông thường.

Ví dụ, mẫu BYD Seal có dung lượng pin từ 60 đến 80 kWh, trong khi pin gia đình phổ biến tại Úc chỉ từ 11 đến 12 kWh. Vậy tại sao chúng ta không thể sử dụng pin xe để cung cấp năng lượng cho căn nhà?

Công nghệ V2G và những bước tiến mới

Sắp tới, điều này sẽ trở thành hiện thực nhờ một loạt công nghệ mới như vehicle-to-grid (V2G) - xuất điện từ xe ra lưới điện, vehicle-to-house (V2H) - cung cấp điện cho nhà từ xe, và vehicle-to-load (V2L) - sử dụng điện từ xe để chạy các thiết bị.

Tuy nhiên, người dùng cần đầu tư bộ sạc hai chiều (bidirectional charger), cho phép pin xe vừa nhận vừa xuất điện, với mức giá không hề rẻ.

Mặc dù vậy, các chuyên gia dự đoán lợi ích sẽ rất đáng kể. Với công nghệ V2G, chủ xe có thể bán điện trở lại lưới vào giờ cao điểm, hỗ trợ ổn định hệ thống. Công nghệ V2H sẽ giúp gia đình vượt qua các đợt mất điện hoặc thậm chí hoạt động độc lập khỏi lưới điện.

Trong khi đó, V2L đặc biệt hữu ích cho các hoạt động ngoài trời như cắm trại hay hỗ trợ công việc của các thợ sửa chữa.

Một trong những rào cản lớn nhất đến nay chính là quy định và quy trình chưa sẵn sàng. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Biến đổi Khí hậu Úc, ông Chris Bowen, vừa thông báo rằng công nghệ V2G sẽ sẵn sàng hoạt động trước Giáng sinh năm nay.

Đây là một bước tiến quan trọng, dù lộ trình này vẫn đòi hỏi thêm thời gian để hoàn thiện các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Tiêu chuẩn mới thúc đẩy V2G phát triển

Công nghệ V2G không phải hoàn toàn mới tại Úc. Từ cuối năm 2022, Nam Úc đã trở thành bang đầu tiên phê duyệt sử dụng bộ sạc hai chiều tại gia. Tuy nhiên, chúng chỉ tương thích với hai mẫu xe điện là Nissan Leaf và Mitsubishi Outlander.

Điểm thay đổi lớn lần này là Tiêu chuẩn Úc đã phê duyệt một tiêu chuẩn mới cho bộ sạc hai chiều.

Các tiêu chuẩn kỹ thuật này, dù không bắt buộc, là kim chỉ nam cho việc sản xuất và sử dụng công nghệ mới. Tiêu chuẩn V2G sẽ tạo sân chơi bình đẳng, mang lại sự minh bạch cho người dùng, các nhà sản xuất sạc, cũng như nhà điều hành lưới điện.

Dù tiêu chuẩn mới là bước tiến lớn, việc triển khai V2G trên diện rộng vẫn cần nhiều nỗ lực. Chủ xe phải lắp đặt bộ sạc hai chiều với giá khoảng 3.500 AUD. Các hãng xe cũng cần đảm bảo sản phẩm của mình đáp ứng tiêu chuẩn mới. Đồng thời, các mạng lưới phân phối điện phải phê duyệt các mẫu bộ sạc này để kết nối với lưới.

Tương lai đầy hứa hẹn

Với tốc độ tăng trưởng nhanh của ô tô điện, lượng pin lưu động trên đường phố và các bãi đỗ xe tại Úc đang gia tăng mạnh mẽ. Nếu không có công nghệ V2G, những pin này chỉ phục vụ một mục đích duy nhất là vận hành xe. Tuy nhiên, tiềm năng sử dụng còn lớn hơn thế.

Hiện nay, đội xe điện của Úc đã đạt hơn 180.000 chiếc. Nếu dung lượng pin trung bình mỗi xe là 50 kWh, tổng dung lượng pin này tương đương một hệ thống pin khổng lồ 9 GWh. Trong khi đó, dự án pin lưới điện lớn nhất Úc đang xây dựng chỉ đạt 2,4 GWh.

Đối với các cơ quan năng lượng, đội xe điện này là cơ hội vàng. Trong các đợt cao điểm, họ có thể đưa ra các ưu đãi tài chính để khuyến khích chủ xe xuất điện trở lại lưới, góp phần tránh tình trạng mất điện diện rộng.

Ngoài ra, một hệ thống điện phi tập trung cũng bền vững hơn trước các biến động, giúp giảm phụ thuộc vào các nhà máy điện khí đắt đỏ trong giờ cao điểm.

Đối với chủ xe, lợi ích kinh tế cũng rất hấp dẫn. Các thử nghiệm ban đầu cho thấy người dùng V2G có thể chuyển từ việc trả hóa đơn điện thành thu nhập từ bán điện. Tại New South Wales, thu nhập hàng năm từ V2G có thể lên đến 9.000 - 12.000 AUD mỗi xe.

Năm 2025: Bước ngoặt của công nghệ V2G

Công nghệ V2G đang được áp dụng ngày càng phổ biến trên thế giới. Tại California, từ năm 2027, tất cả xe điện hạng nhẹ bán ra phải được trang bị tính năng V2G.

Tại Úc, để công nghệ này được áp dụng rộng rãi, cần có thêm các thay đổi về chính sách cũng như các ưu đãi khuyến khích. Tiêu chuẩn mới là một tín hiệu tích cực, nhưng để V2G thực sự trở thành hiện thực, vẫn cần thêm thời gian để hoàn thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao nhận thức người tiêu dùng.

Năm 2025 có thể là bước ngoặt, khi công nghệ này tiến gần hơn tới việc phổ biến trên toàn quốc, mang lại lợi ích lớn cho cả chủ xe và hệ thống năng lượng.

Hải Hà (Theo Tech Xplore)