Đánh giá tổng kết vòng sơ khảo, nhà báo Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng sơ khảo Giải Báo chí Quốc gia khẳng định: “Thành viên các tiểu ban là những nhà báo đang làm việc tại các cơ quan báo chí, hiểu được dòng chảy của đời sống báo chí, vì thế kết quả lựa chọn tác phẩm vào vòng chung khảo là chính xác, công bằng, khách quan… Đây sẽ là cơ sở quan trọng hàng đầu để Hội đồng Chung khảo Giải Báo chí Quốc gia tiếp tục chấm, lựa chọn được các tác phẩm xứng tầm”.

Nêu cao tinh thần trách nhiệm và công tâm, công bằng

Giải Báo chí Quốc gia luôn là điểm hẹn, nơi thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà báo phóng viên trong cả nước. Mỗi tác phẩm tham gia Giải đều thể hiện những nỗ lực, cố gắng, sự dấn thân của người làm báo.

Giống như nhiều năm, Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVII - 2022 tiếp tục nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cấp Hội và cá nhân các nhà báo, hội viên; thu hút sự tham dự của 35 Chi hội và 18 Liên Chi hội trực thuộc, 62/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, với 1.894 tác phẩm được gửi về tham dự, trong đó có 1.774 tác phẩm đủ điều kiện theo quy định. Đặc biệt năm nay số tác phẩm của tác giả không phải hội viên là 169 tác phẩm.

Các thành viên trong Hội đồng Sơ khảo gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Thường trực Hội đồng và 70 ủy viên Hội đồng sơ khảo Giải Báo chí Quốc gia (11 tiểu ban) đã đầu tư thời gian, cố gắng bám sát điều lệ, các quy định để thực hiện công tác chấm vòng sơ khảo một cách hiệu quả nhất. Trong những ngày diễn ra, mỗi thành viên đều nêu cao tinh thần trách nhiệm để thực hiện tốt vai trò của mình, làm việc với tinh thần trách nhiệm và công tâm, công bằng nhất.

Nhà báo Tạ Bích Loan - Trưởng tiểu ban truyền hình nhóm thể loại bình luận, giao lưu, tọa đàm cho biết: “Trong quá trình chấm, các thành viên trong tiểu ban luôn cố gắng cân đối hai điểm là vấn đề “dân chủ” và “tập trung”. Chúng tôi cũng đưa ra những tiêu chí rõ ràng đánh giá thế nào là tác phẩm hay, các tiêu chí này được thống nhất ngay từ đầu trước khi chấm. Các thành viên cũng thống nhất về nguyên tắc, cách chấm như thế nào được thảo luận đưa ra phương án cuối cùng, tất cả để lựa chọn những tác phẩm xứng tầm đưa vào chung khảo Giải Báo chí Quốc gia”.

Theo đánh giá từ Hội đồng sơ khảo Giải Báo chí Quốc gia thì năm nay, các tác phẩm tham dự Giải có chất lượng tốt. Hầu hết các tác phẩm bám sát thực tiễn, có tính thời sự cao, đi vào các điểm nóng trong năm 2022 trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng… Nhiều tác phẩm được đầu tư nghiêm túc, công phu, có bố cục chặt chẽ, cách thức thể hiện gần gũi, sinh động, hấp dẫn người đọc; nội dung có tính phát hiện vấn đề mới, phản biện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất nhiều giải pháp kiến tạo, cách làm hay có sức lan tỏa, ảnh hưởng trong xã hội.

Chất lượng ảnh báo chí đã tốt hơn

Đó là một trong những điểm đáng mừng trong chất lượng của thể loại ảnh báo chí năm nay. Nhà báo Hồ Sỹ Minh - Phó trưởng Tiểu ban ảnh báo chí cho biết, riêng với giải ảnh báo chí dành cho ảnh đơn, phóng sự ảnh, nhóm ảnh năm nay được đánh giá số lượng tác phẩm tuy ít hơn so với năm trước, nhưng năm nay chất lượng tốt hơn.

Các tác giả gửi dự thi đã chọn lọc tác phẩm dự thi kỹ càng hơn. Nhiều đề tài được khai thác tốt, đầu tư công phu. Trên cơ sở đó, các thành viên trong tiểu ban chấm khách quan, công tâm, phối hợp sát sao, đưa ra những đề xuất đánh giá ở nhiều khía cạnh, xem xét ở nhiều góc nhìn. Nhìn chung các tác phẩm được đánh giá mang tính chính trị cao, khai thác tương đối đa dạng các đề tài được xã hội quan tâm.

Các tác phẩm được chọn lọc kỹ từ cơ sở, các tác giả, nhóm tác giả đã chịu khó tìm tòi đề tài, hình thức thể hiện có sự trau chuốt. Nhiều tác phẩm được áp dụng công nghệ tiên tiến khi tác nghiệp như sử dụng flycam, máy ảnh chụp dưới nước. Một số tác phẩm thể hiện sự dấn thân của phóng viên vào những vùng điểm nóng, không ngại nguy hiểm để có những tác phẩm chất lượng, gây ấn tượng và xúc động đối với công chúng.

Năm nay, có nhiều tác phẩm tốt hơn năm trước, đặc biệt ở một số đơn vị địa phương đã có sự đầu tư tốt cho tác phẩm, gửi bài dự thi nhiều hơn, có những bộ ảnh thể hiện tính phát hiện đề tài, cách thể hiện chuyên nghiệp.

Mỗi một thể loại báo chí tham dự đều có những thế mạnh riêng, cách trình bày, cách thể hiện có những đổi mới, sáng tạo phong phú, nhưng tất cả đều bám sát các vấn đề thời sự, nhiệm vụ chính trị của đất nước trong năm 2022, đề cập tương đối toàn diện của đời sống xã hội.

Qua các tác phẩm báo chí, có thể thấy nhiều chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước đã đi vào cuộc sống. Các tác phẩm báo chí đã góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý, điều hành của Chính phủ cũng như sự lãnh đạo của Đảng góp phần thực hiện nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi một nội dung giải trong các thể loại báo chí đều có những đổi mới, sáng tạo, nội dung được chuyển tải bằng hình thức mới mẻ và hấp dẫn.

Về thể loại truyền hình nhóm bình luận, giao lưu, tọa đàm năm nay ghi nhận số lượng không nhiều so với thể loại khác nhưng chất lượng được nâng lên. Nhà báo Tạ Bích Loan chia sẻ: “Thể loại truyền hình đang phát huy được hiệu quả tuyên truyền trong thời đại cạnh tranh thông tin lớn, đây là thể loại hướng về báo chí giải pháp, báo chí truyền cảm hứng, phân tích, những câu chuyện mang năng lượng tích cực… Các tác phẩm được lựa chọn có kịch bản, thông điệp rõ ràng, đi thẳng vào các vấn đề được công chúng quan tâm có sức lan tỏa ảnh hưởng trong xã hội”.

Chất lượng tác phẩm báo chí Trung ương với địa phương được rút ngắn

Đó là một trong những nét cơ bản được đánh giá là ưu điểm của thể loại phát thanh dành cho tin bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, tọa đàm, chuyên đề phát thanh tổng hợp. Năm nay ghi nhận có sự tham gia của nhiều cơ quan báo chí ở địa phương. Các tác phẩm đi vào vấn đề thời sự, vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, các vấn đề phát triển kinh tế - xã hội, đời sống dân sinh mà người dân đang quan tâm đã được phản ánh đa dạng. Các tác phẩm này ngoài việc phát trên nền tảng phát thanh truyền thống còn được chia sẻ trên nhiều nền tảng số, điều này tăng thêm hiệu ứng hiệu quả tuyên truyền của các tác phẩm.

Nhà báo Nguyễn Vũ Duy - Trưởng tiểu ban phát thanh dành cho tin bài phản ảnh, phỏng vấn khẳng định: “Các tác giả đã biết cách lựa chọn, sử dụng các hiệu ứng âm thanh rất tốt trong các tác phẩm của mình. Sự chênh lệnh về chất lượng giữa Đài Tiếng nói Việt Nam với các đài địa phương gần như không còn khoảng cách. Đây là điều đáng mừng nhưng cũng là thách thức đối với Hội đồng tiểu ban sơ khảo. Chúng tôi phải trao đổi, tranh luận nhiều lần để tìm ra tác phẩm xứng đáng giới thiệu vào vòng chung khảo”.

Tương tự ở nội dung tin phóng sự, ký sự truyền hình năm nay đạt được số lượng kỷ lục, có số lượng tác phẩm nhiều nhất so với các nội dung khác. Nhiều tác phẩm có thời lượng 7 đến 10 phút, có những tác phẩm dài tới 60 phút, điều này cũng tăng khối lượng thời gian công sức của các thành viên giám khảo.

Năm nay hầu hết các Đài phát thanh truyền hình ở địa phương và các cơ quan truyền hình ở Trung ương đều tham gia. Đặc biệt năm nay có một số tác phẩm có góc nhìn mới, mang tính phát hiện được các thành viên hội đồng chú ý đánh giá cao, đây được coi là “điểm cộng” để Ban Giám khảo lựa chọn đưa vào vòng chung khảo.

Vũ Phong