Covid-19 có phải là xuất phát điểm để vàng tăng giá?

Giá vàng bắt đầu chuỗi ngày leo thang trùng với thời điểm dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu. Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng dịch Covid-19 không phải là lý do chính khiến giá vàng tăng mạnh, chỉ là làn gió khiến “lửa vàng” bùng lên.

Theo ông Phan Dũng Khánh - chuyên gia tư vấn đầu tư, làn sóng tăng giá của vàng đã bắt đầu từ năm 2018, nguyên nhân là do các nhà đầu tư bất an về khủng hoảng kinh tế thế giới. Quan sát thị trường cho thấy, các quỹ đầu tư, các định chế tài chính lớn đã có động thái mua vàng từ 3 năm đến 4 năm trước. Mặc dù các nhà đầu tư gom mạnh vàng, song do bất động sản, chứng khoán tăng mạnh, cho nên vàng vào năm 2018-2019 chỉ tăng âm thầm, do đó chưa tạo được “lực hấp dẫn” với nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Theo thống kê của Hội đồng vàng thế giới năm 2019 cho thấy, lượng mua vàng của các Ngân hàng Trung ương ước tính gần 700 tấn - mức mua vào nhiều nhất trong vòng 60 năm qua. Đặc biệt, các năm trước, hầu như chỉ có các định chế tài chính, các quỹ đầu tư ở khu vực Bắc Mỹ mua vàng trong thời gian gần đây, làn sóng mua vàng lan sang cả khu vực châu Âu, châu Á, châu Phi…

Từ năm 2019 trở lại đây, ngoài Ngân hàng trung ương, các quốc gia, các định chế tài chính, ngân hàng mua vào ngày càng nhiều và lan nhanh. Tính đến tháng 6/2020 riêng các quỹ ETF vàng đã có 7 tháng mua ròng liên tục.

Một điểm đặc biệt nữa là gần như tất cả định chế tài chính, các ngân hàng Trung ương trên thế giới hầu như không có ý định bán vàng. Khảo sát của Hội đồng vàng thế giới năm 2019 cho thấy, hơn 50% ngân hàng trung ương các nước không có kế hoạch bán vàng trong vòng 5 năm tới. Điều này có nghĩa, vàng đang được hỗ trợ trong một chu kỳ dài hạn.

Còn ông Phan Lê Thành Long - chuyên gia phân tích đầu tư cho rằng giá vàng thế giới đang bị tác động nhiều bởi các gói cứu trợ, chỉ tính riêng gói cứu trợ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã lên tới 1.000 tỷ USD và có thể sẽ còn cao hơn. Nếu dịch bệnh chưa thể khống chế, các gói cứu trợ vẫn tiếp tục được bơm ra, vàng sẽ không thể giảm. Lạm phát là môi trường thuận lợi nhất cho vàng.

“Sóng” vàng trong nước sẽ về đâu?

TS Ngô Trí Long cho rằng, để giảm thiểu tình trạng chênh lệch giá vàng và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, NHNN cần sớm trình Chính phủ lộ trình thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia. Với Sở giao dịch vàng, các nhà đầu tư không phải cầm vàng đến hoặc mang vàng về sau mỗi lần giao dịch, mà có thể ký gửi tại các trung tâm lưu ký. Điều này sẽ vô cùng tiện lợi và bớt rủi ro hơn rất nhiều so với phương thức mua bán vàng truyền thống. Giá mua, bán được ghi số ngay trên tài khoản vàng của khách hàng, nhà đầu tư có thể biết ngay lãi hay lỗ khi giá vàng lên hay xuống.

Sở dĩ các sàn vàng trước đây tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây ra nhiều hệ lụy đối với các nhà đầu tư như vậy là do Việt Nam chưa có hành lang pháp lý đối với loại hình hoạt động mới này. Hơn nữa, các sàn vàng đó “mạnh ai người ấy làm”, chứ chưa giao dịch tập trung tại Sở giao dịch vàng như các quốc gia trên thế giới. Do đó, tình trạng thao túng, làm giá diễn ra phổ biến.

Trong khi các kênh đầu tư đều không mang lại lợi nhuận như kỳ vọng vì lãi suất ngân hàng bị điều chỉnh giảm, thị trường chứng khoán không ổn định, thị trường bất động sản cũng gặp khó còn ngoại tệ vẫn “đi ngang” từ đầu năm… Lúc này, vàng là nơi trú ẩn an toàn trong bối cảnh dịch bệnh.

Tuy nhiên, thị trường vàng trong nước rất khó đoán vì không dựa vào các yếu tố nền tảng trong nước như kinh tế vĩ mô hay biến động chính trị, kinh tế, mà phụ thuộc hoàn toàn vào giá vàng thế giới. Dù cung cầu vàng trong nước ổn định thì khi nước ngoài biến động là giá vàng trong nước sẽ biến động theo.

TS Đinh Thế Hiển cho rằng, đây là giai đoạn kinh tế thế giới vẫn bất ổn, từ nay đến ngày bầu cử Tổng thống Mỹ có nhiều vấn đề xung đột nên giới đầu tư vàng vẫn có những câu chuyện để đánh lên. Vì thế, giá vàng dù bất ổn nhưng vẫn chưa thể giảm mạnh được như giá vàng trước năm 2020.

Giá vàng thế giới giảm nhưng bất cứ lúc nào cũng có thể quay đầu. Còn giá vàng Việt Nam dù có khoảng cách thì vẫn luôn luôn biến động theo giá vàng thế giới. Nhưng giá vàng khó có thể giảm đến mức 50 triệu đồng/lượng, kể cả giá vàng thế giới. Thông thường thị trường vàng khi có sự điều chỉnh xuống thì ắt sẽ có dịp tăng lên.

Còn ông Huỳnh Trung Khánh - Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nhìn nhận, giá vàng trong nước những ngày qua tăng cao hơn thế giới do bất ổn cung cầu. Thông tin của các đơn vị kinh doanh cho biết, có 6 - 7 người vào mua thì chỉ 3 - 4 người bán, có thời điểm không ai bán ra nên họ buộc phải đẩy giá lên cao. Vào lúc chênh lệch giá mua và bán lên gần 2 triệu đồng và giá trong nước cao hơn thế giới 3 - 5 triệu đồng mỗi lượng thì người mua ngay lập tức đã lỗ nặng. Đáng nói, dù vàng tăng hay giảm các công ty đều duy trì mức chênh lệch mua bán gần 2 triệu đồng/lượng nên luôn lãi đậm.

Trong khi đó, tâm lý người dân những lúc giá vàng bất ổn thường hay mua vào, càng làm cho giá tăng cao. Đến khi vàng giảm, lại vội vã bán ra vì sợ còn giảm nữa. Tâm lý này đã khiến nhiều người lỗ vì mua cao bán thấp, mua đỉnh bán đáy.

Không có nước nào giá vàng lại chênh lệch khủng như ở Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước nên can thiệp thị trường để người dân không gánh rủi ro về giá như hiện nay. Điều này không ảnh hưởng đến chủ trương về chống vàng hóa trong dân, ông Khánh nhấn mạnh.

Ngọc An