Theo Bloomberg, dự án này nhằm mục đích xuất khẩu năng lượng mặt trời từ Australia sang Singapore thông qua một tuyến cáp ngầm dài 4.200 km (2.600 dặm), đã được đưa vào quản lý tự nguyện hôm thứ Tư tuần trước sau những bất đồng giữa hai người đàn ông giàu nhất Australia, ông trùm công nghệ Mike Cannon-Brookes và ông trùm quặng sắt Andrew Forrest.

Dự án trị giá 30 tỷ đô la Úc (21 tỷ đô la Mỹ) là một trong những “bước đệm” giúp các nền kinh tế chiếm ưu thế về nhiên liệu hóa thạch của châu Á chuyển sang các dòng năng lượng xanh hơn, lượng khí thải thấp hơn – trong nỗ lực đạt được các mục tiêu trung hoà cacbon trong những thập kỷ tới.

Các nhà phát triển đã hình dung đây là phần đầu tiên và tham vọng nhất dự án siêu lưới điện, một kế hoạch xuyên lục địa với các đường dây điện trải dài từ Nhật Bản đến Ấn Độ.

Tuy nhiên, những khó khăn của tập đoàn Sun Cable (đơn vị triển khai) lại đưa ra một hồi chuông cảnh tỉnh khác đối với các Chính phủ và các công ty tiện ích đặt kỳ vọng vào việc cung cấp năng lượng sạch từ các quốc gia có nhiều gió và mặt trời đến các trung tâm dân cư xa xôi có nhu cầu sử dụng điện.

Bất chấp sự hỗ trợ từ một số CEO quyền lực nhất trên thế giới, dự án vẫn được liệt vào danh sách “cần phải vật lộn để vượt qua các giai đoạn sơ khai”.

Georgios Konstantinou, giảng viên cao cấp về hệ thống năng lượng tại Đại học New South Wales, cho hay: “Ngay từ đầu, Sun Cable đã cực kỳ tham vọng với những tuyên bố của mình. “Kỹ thuật cần thiết để cung cấp thành công sẽ cực kỳ khó khăn và trên hết, bạn phải khiến cho cỗ máy kinh tế hoạt động.”

Vào thời điểm mà thế giới đang chạy đua để đạt được mức phát thải ròng với hàng loạt công nghệ thử nghiệm, một siêu lưới điện đang có ý nghĩa trên lý thuyết.

Nhật Bản hay Singapore đông đúc sẽ không còn phải lo tìm không gian để xây dựng các nhà máy tái tạo, thay vào đó có thể nhập khẩu năng lượng xanh từ các nước láng giềng, người sáng lập ngân hàng SoftBank Masayoshi Son đã thúc giục chính phủ Nhật Bản thúc đẩy phát triển mạng lưới này.

Việc biến tầm nhìn đó thành hiện thực đòi hỏi phải vượt qua hàng loạt rào cản kỹ thuật chóng mặt, vượt qua các vấn đề chính trị như chủ nghĩa bảo hộ năng lượng và cái giá phải trả khiến nỗ lực này ngang tầm với du hành vũ trụ.

Các nhà nắm quyền của Sun Cable cho rằng họ được bổ nhiệm sau những bất đồng giữa những người ủng hộ chính và nhận xét của công chúng từ các tổ chức có liên quan đến tỷ phú Forrest và người đồng sáng lập Atlassian Corp. tỷ phú Cannon-Brookes — cả hai đều sở hữu khoảng 25% cổ phần của công ty — cho thấy quan điểm khác nhau của họ về tiến trình triển khai dự án.

Đơn vị Năng lượng Phi đội của tỷ phú Forrest - đơn vị nắm giữ cổ phần của Sun Cable - tin rằng “cách thức thực hiện dự án cần thay đổi khẩn cấp,” chủ tịch John Hartman cho biết trong một tuyên bố.

Tuy nhiên, theo văn phòng gia đình của tỷ phú Cannon-Brookes cũng đã đặt câu hỏi về giá trị của các kế hoạch gửi năng lượng được tạo ra ở Úc đến Singapore.

“Đã có nhiều quan điểm được đưa ra và tất cả các cổ đông khác đã tán thành việc ưu tiên triển khai dự án Singapore,” tỷ phú Brookes cho biết trong một tuyên bố. “Dự án ‘ngọn hải đăng” này có thể sẽ mang lại kết quả quan trọng cho công ty, thu hút thêm vốn đầu tư và tạo ra một ngành công nghiệp mới ở Úc.”

Ngay cả khi đã rõ ràng về quyền sở hữu, quy mô và tham vọng của dự án của Sun Cable vẫn có nguy cơ tăng chi phí. Dylan McConnell, nhà nghiên cứu cấp cao tại Đại học New South Wales, cho biết: “Thật khó để biết một dự án như vậy với cáp ngầm, kết hợp với năng lượng mặt trời và bộ lưu trữ pin lớn, sẽ đạt được như thế nào với ước tính chi phí hiện tại của công ty.

Bản thân tuyến cáp được lên kế hoạch sẽ lớn hơn gấp 5 lần so với đường liên kết điện ngầm dưới biển hiện có lớn nhất thế giới - một kết nối dài 720 km giữa Vương quốc Anh và Na Uy. Có những khó khăn kỹ thuật trong việc đặt cáp ở Máng Timor giữa Úc và Indonesia, cũng như những hạn chế có thể xảy ra đối với dây điện cao thế.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng nhiều thách thức của dự án cuối cùng có thể được chinh phục, điều này sẽ mở ra mục tiêu cung cấp 15% nhu cầu điện của Singapore.

Henning Gloystein, giám đốc về năng lượng, khí hậu và tài nguyên nhận định, trong khi các phê duyệt chính trị và quy định sẽ tiếp tục khó khăn — đặc biệt là ở Đông Nam Á, nơi có ít sự hợp tác giữa các quốc gia — những đột phá về công nghệ đang giúp giảm chi phí cáp và cải thiện công suất của chúng. 

Nhiều người cho rằng, gần đây, những dự án kết nối lớn như Sun Cable trông hơi giống khoa học viễn tưởng.

Điệp Nguyễn (Theo Bloomberg)