Trở lại quá khứ vào năm 2015, các quốc gia thành viên Liên hợp quốc đã thông qua Các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs), gồm 17 mục tiêu nhằm biến đổi thế giới vào năm 2030, bao gồm việc chấm dứt hoàn toàn tình trạng nghèo đói cùng cực và đảm bảo không một ai trong số 8 tỷ người trên hành tinh bị đói. Tuy nhiên, những lời hứa đó đang ngày càng xa vời.

Mục tiêu phát triển bền vững chỉ đạt được 15%

Và trong khuôn khổ Phiên thảo luận chung cấp cao Khóa 78 Đại hội đồng Liên hợp quốc (19-25/9) sẽ có riêng một Hội nghị Thượng đỉnh SDG để bàn về mục tiêu phát triển của Liên hợp quốc.

Cụ thể, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết Hội nghị Thượng đỉnh sẽ tìm kiếm một "kế hoạch giải cứu toàn cầu" đối với các mục tiêu, vì ông thừa nhận rằng chỉ có khoảng 15% đạt được mục tiêu và số liệu về một số mục tiêu đang đi ngược lại.

Ông Guterres cho biết các mục tiêu là "về hy vọng, ước mơ, quyền lợi và kỳ vọng của con người cũng như sức khỏe của môi trường tự nhiên của chúng ta… Chúng nhằm sửa chữa những sai lầm lịch sử, hàn gắn sự chia rẽ toàn cầu và đưa thế giới của chúng ta đi trên con đường hướng tới hòa bình lâu dài”.

Những nỗ lực về cả tài chính và sự quan tâm cho các mục tiêu của chương trình đầy tham vọng nói trên đã bị đình trệ trong những năm qua, bao gồm do cả đại dịch COVID-19, chiến tranh ở Ukraine, thảm họa khí hậu ngày càng trầm trọng và lạm phát tăng mạnh.

Theo báo cáo của Liên hợp quốc, các Mục tiêu và lời hứa của các quốc gia thành viên Liên hợp quốc khi thông qua Chương trình nghị sự 2030 là “không để ai bị bỏ lại phía sau” đang gặp rắc rối nghiêm trọng.

Cụ thể, mặc dù có một số tiến bộ, nhưng trong những năm qua, những rạn nứt đã xuất hiện trên tất cả 17 Mục tiêu - tức những lời hứa giải quyết mọi vấn đề từ nghèo đói và bình đẳng giới đến tiếp cận giáo dục và năng lượng sạch.

Abby Maxman, chủ tịch tổ chức từ thiện hoạt động chống đói nghèo Oxfam America, cho biết hội nghị Đại hội đồng Liên hợp quốc “là một không gian quan trọng để tạo ra sự thay đổi”.

Bà nói: “Các nhà lãnh đạo phải chịu trách nhiệm, chú ý đến lời kêu gọi của những người ở tuyến đầu và sử dụng thời gian này để lắng nghe, đưa ra những cam kết có ý nghĩa và theo đuổi hành động thực tế”.

Maxman nói thêm rằng một bước đi mạnh mẽ sẽ là các quốc gia giàu có ủng hộ cải cách các thể chế kinh tế quốc tế để giải quyết các khoản nợ khủng khiếp đang ảnh hưởng đến các khu vực đang phát triển trên thế giới.

Hàn gắn rạn nứt để phát triển bền vững

Hồi đầu tháng này, Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại New Delhi đã thực hiện những bước đầu tiên để giải quyết các vấn đề về nợ nói trên, với sự tham gia của Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới.

Mỹ, quốc gia đã chi 43 tỷ USD viện trợ quân sự vào Ukraine trong cuộc xung đột giữa nước này với Nga, đang muốn chứng tỏ rằng họ cũng quan tâm đến sự phát triển bền vững.

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc, Linda Thomas-Greenfield, cho biết: “Những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới đang tìm đến chúng tôi, giống như người phụ nữ trẻ tôi gặp gần đây ở Chad, người đã chạy trốn bạo lực không thể tưởng tượng được ở Sudan và phải bỏ lại gia đình cũng như việc học hành của mình”.

Tuy nhiên, một nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu cảnh báo khoảng cách ngày càng gia tăng giữa các nước đang phát triển và phát triển. Nhà ngoại giao này cho biết, một mục tiêu của Hội nghị Thượng đỉnh SDG là "đảm bảo rằng sự rạn nứt đó không phát triển thêm nữa".

Dennis Francis, Chủ tịch phiên họp thứ 78 của Đại hội đồng, cho biết sứ mệnh của cộng đồng quốc tế “hôm nay, trong tuần tới - và trong 7 năm tới - là huy động lại để khai thác sức mạnh tập thể và sự chung tay của tất cả các chính phủ và các bên liên quan”.

Trong bài phát biểu khai mạc Tuần hành động SDG, ông nói: “Từ khóa trong ngày hôm nay là 'Huy động'... Đã đến lúc xắn tay áo lên và biến những khát vọng cũng như lời hứa của chúng ta thành hiện thực vì lợi ích của tất cả mọi người”.

Ông kêu gọi tất cả các bên liên quan tập trung sức lực vào các mục tiêu mà tiến độ đang bị chậm lại, vào các quốc gia dễ bị tổn thương nghiêm trọng, vào gốc rễ của sự bất bình đẳng vẫn tồn tại cho đến ngày nay. 

Hải Anh