Hệ luỵ từ khủng hoảng khí đốt 

Trong phiên giao dịch thứ Hai đầu tuần (5/9), giá khí đốt tự nhiên tiêu chuẩn châu Âu tăng vọt 28%, đạt 274 € (272 USD) mỗi megawatt giờ - ngày giao dịch đầu tiên sau khi tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga ngừng dòng chảy qua đường ống Nord Stream 1 quan trọng vô thời hạn, tuyên bố rằng họ đã phát hiện thấy một lỗ rò rỉ dầu trong tuabin.

Năm ngoái, đường ống này đã cung cấp khoảng 35% tổng lượng khí đốt Nga nhập khẩu của châu Âu. Nhưng kể từ tháng 6, Gazprom đã cắt giảm các dòng chảy dọc Nord Stream 1 xuống chỉ còn 20% công suất, với lý do các vấn đề bảo trì và tranh chấp về một tuabin bị mất tích bị vướng vào các lệnh trừng phạt xuất khẩu của phương Tây.

Quyết định không mở lại đường ống dẫn khí đốt tự nhiên làm dấy lên lo ngại rằng Liên minh châu Âu có thể thiếu khí đốt vào mùa đông này, bất chấp nỗ lực thành công trong việc lấp đầy các bể chứa. Những lo ngại tương tự ở Vương quốc Anh đã khiến giá khí đốt tự nhiên bán buôn kỳ hạn tăng hơn 1/3 vào thứ Hai.

Động thái mới của Nga đã khiến đồng euro giảm xuống dưới 0,99 USD vào thứ Hai - mức thấp nhất trong 20 năm. Đồng bảng Anh chạm mức 1,14 USD, mức thấp nhất kể từ năm 1985, khi các nhà giao dịch lo lắng về mức phí mà tình trạng thiếu hụt năng lượng nghiêm trọng có thể gây ra đối với hoạt động kinh tế khu vực và ngân sách của chính phủ.

Một số quốc gia trong khu vực Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị tung các đợt chi tiêu lớn để cố gắng hạn chế nỗi đau của các doanh nghiệp và người dân.

Hôm Chủ nhật (4/5), Chính phủ Đức đã công bố gói cứu trợ trị giá 65 tỷ euro (64 tỷ USD) để giúp các hộ gia đình và công ty đối phó khi lạm phát tăng cao. Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, đặc biệt phụ thuộc vào xuất khẩu khí đốt của Nga để cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình và ngành công nghiệp nặng.

Cùng với các biện pháp trước đó, đã nâng tổng số tiền hỗ trợ của chính phủ lên 95 tỷ Euro (64 tỷ USD), tương đương khoảng 2,5% GDP của Đức, Holger Schmieding, nhà kinh tế trưởng tại Berenberg, cho biết trong một ghi chú hôm thứ Hai.

Trong khi đó, Bà Liz Truss, người sẽ kế nhiệm cựu Thủ tướng Anh trong tuần này, đang chịu áp lực rất lớn trong việc tuyên bố giúp đỡ nhiều hơn cho các hộ gia đình và doanh nghiệp khi hóa đơn năng lượng tăng cao đột ngột.

Bà và chính phủ đang xem xét một gói 100 tỷ bảng Anh (115 tỷ USD) để hỗ trợ chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, bao gồm hỗ trợ thanh toán hóa đơn năng lượng, theo báo cáo của The Sunday Times, trích dẫn các nguồn tin giấu tên trong Bộ tài chính nước này.

Nếu vậy, con số đó sẽ vượt quá chi phí của kế hoạch xử lý đại dịch Covid-19 của Vương quốc này, trong đó chính phủ trợ cấp tiền lương cho người lao động để ngăn chặn tình trạng chủ lao động sa thải hàng loạt, khoảng 30 tỷ bảng Anh (34 tỷ USD).

Châu Âu ráo riết ứng phó cho mùa đông

Trong nhiều tháng, Liên minh châu Âu đã tăng cường dự trữ năng lượng cho những tháng cuối cùng của năm với dự báo thời tiết sẽ lạnh hơn, khi mức sử dụng tăng đột biến, vì họ lo ngại Nga sẽ cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt của mình hơn nữa.

Hiện tại, Moscow đã ngừng gửi khí đốt đến một số quốc gia châu Âu "không thân thiện" và các công ty năng lượng do họ từ chối thanh toán khí đốt bằng đồng rúp, như Điện Kremlin khẳng định, thay vì đồng euro hoặc USD được nêu trong hợp đồng.

Trong một thông báo về Nord Stream 1 hôm thứ Sáu được đưa ra chỉ vài giờ sau khi các quốc gia G7 đồng ý áp đặt cơ chế áp trần giá dầu thô của Nga trong nỗ lực hạn chế doanh thu của Điện Kremlin, người phát ngôn của công ty Siemens (GCTAF), nhà sản xuất tuabin Nord Stream 1 của Đức được cho là bị lỗi, cho biết hôm thứ Sáu rằng rò rỉ dầu không phải là "lý do kỹ thuật để dừng hoạt động cung cấp khí đốt."

Khi mọi khó khăn về năng lượng ngày càng gia tăng, các nước EU đã nhanh chóng lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt của họ. Theo dữ liệu từ Cơ sở hạ tầng khí Châu Âu, hiện các cơ sở lưu trữ đã được lấp đầy 82% công suất - vượt quá 80% mục tiêu mà các quốc gia đặt ra trước tháng 11.

Ông Schmieding cho rằng: “Mặc dù có nguy cơ thiếu hụt năng lượng nghiêm trọng, chúng tôi vẫn kỳ vọng hầu hết châu Âu sẽ vượt qua mùa lạnh mà không phải đóng cửa các bộ phận quan trọng của ngành công nghiệp bằng cách phân bổ nguồn cung cấp khí đốt trên quy mô lớn”.

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo châu Âu biết rằng họ cần phải hành động nhiều hơn nữa để tránh khó khăn khan hiếm khí đốt trên diện rộng và hạn chế hậu quả từ suy thoái. Các bộ trưởng năng lượng của EU sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào thứ Sáu tuần này để thảo luận về các kế hoạch giúp bảo vệ người dân châu Âu khỏi điều tồi tệ nhất của đợt tăng giá năng lượng.

Các ý tưởng ban đầu bao gồm một cơ chế tách giá điện khỏi giá khí đốt tự nhiên bán buôn và cung cấp tín dụng khẩn cấp cho các công ty năng lượng có nguy cơ phá sản, theo hãng tin Reuters.

Lê Na (Theo CNN)