Thu hút sự chú ý nhất là làn sóng biểu tình do sinh viên lãnh đạo gần đây đã làm dấy lên suy đoán về sự ổn định chính trị của Thái Lan. Tuy nhiên, dữ liệu gần đây do Quỹ Châu Á thu thập chỉ ra một cuộc khủng hoảng kinh tế có hậu quả lớn có thể tồn tại lâu hơn so với các cuộc biểu tình và đại dịch.

Ba cuộc khủng hoảng này, hiện tại, không liên quan đến nhau. Việc chính phủ xử lý đại dịch đã rất phổ biến, trong khi các cuộc biểu tình được thúc đẩy bởi những bất bình chính trị trước đại dịch, và được tổ chức bởi các sinh viên từ các trường học ưu tú của Thái Lan.

Cho đến nay, không có bằng chứng cho thấy áp lực kinh tế đang làm gia tăng các phong trào phản đối. Nhưng nếu nền kinh tế Thái Lan tiếp tục theo quỹ đạo hiện tại, làm gia tăng đáng kể tình trạng nghèo đói và bất bình đẳng, thì có nguy cơ xuất hiện thêm hàng triệu công dân Thái Lan nghèo có thể tìm thấy lý do chung cho các cuộc biểu tình chính trị của sinh viên.

Chính phủ Thái Lan đang không còn nhiều thời gian để đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế đang rình rập. Sự ra đi của toàn bộ đội ngũ các bộ trưởng kinh tế của chính phủ vào tháng 8 đã tạo ra ấn tượng rằng không có ai đứng đầu cũng như con tàu kinh tế của nhà nước đang đi vào cơn bão.

Việc Bộ trưởng Tài chính Predee Daochai từ chức vào tuần trước chỉ sau 26 ngày đảm nhiệm công việc - dường như là do những tranh cãi về chính trị đối với các chức vụ cấp cao trong Bộ - chỉ làm tăng thêm những lo ngại đó.

Trong những ngày đầu của đại dịch, Thủ tướng Prayuth Chan-ocha đã nhanh chóng triển khai một chương trình cứu trợ và kích thích kinh tế. Tuy nhiên, bất chấp tình trạng thất nghiệp và khó khăn kinh tế đang gia tăng, kế hoạch phát tiền mặt khẩn cấp hàng tháng của chính phủ trị giá 5.000 baht (160 USD) cho những người lao động tự do và bị sa thải, vốn mang lại sự sống cho hơn 20% trong số 69 triệu người Thái Lan, đã đột ngột kết thúc vào ngày 31/7, chỉ sau ba tháng, khiến nhiều người trong số 14 triệu người nhận không có thu nhập thay thế.

Chính phủ hiện đang xem xét kế hoạch phát tiền mặt 3.000 baht hàng tháng mới, mặc dù nó sẽ yêu cầu người nhận sử dụng ứng dụng trực tuyến và sẽ giới hạn chi tiêu ở mức 100-200 baht mỗi ngày.

Với việc biên giới quốc gia bị đóng cửa vô thời hạn, du lịch - chiếm khoảng 15% tổng sản phẩm quốc nội của Thái Lan - đã sụp đổ. Dự kiến ​​chỉ có 6 triệu du khách quốc tế trong năm nay, so với gần 40 triệu vào năm 2019, với ước tính của Liên hợp quốc về thiệt hại kinh tế trị giá 47 tỷ USD.

Các cuộc khảo sát toàn quốc gần đây do Quỹ Châu Á và Viện Quản lý Phát triển Quốc gia thực hiện đã phát hiện ra những dấu hiệu của kinh tế khó khăn, với thu nhập cá nhân giảm ở mức báo động.

Kể từ khi COVID-19 bùng phát, hơn 2/3 lực lượng lao động Thái Lan đã giảm thu nhập, ở mức trung bình gần 50%. Vào tháng 6, 1/10 chủ sở hữu doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ cho biết họ sắp đóng cửa. Gần một phần ba cho biết họ dự kiến ​​sẽ đóng cửa vào cuối năm nay.

Điều này dẫn đến tình trạng thất nghiệp tăng nhanh, nhiều doanh nghiệp buộc phải cho thôi việc. Bị ảnh hưởng nặng nề nhất là lao động phi chính thức của Thái Lan - hơn một nửa lực lượng lao động của đất nước - với 81% những người làm việc trong lĩnh vực du lịch bị mất việc làm.

Trong khi cuộc sống đang dần trở lại bình thường, nếu Thái Lan bị tấn công bởi một cuộc phong toả khác, hậu quả sẽ rất thảm khốc. Nhiều chủ doanh nghiệp liên tục nói với Nikkei rằng họ sẽ không tồn tại được. Trong lĩnh vực du lịch, 60% doanh nghiệp cho biết họ không thấy cải thiện về doanh thu kể từ đợt đóng cửa ban đầu, trong khi chỉ có 12% doanh nghiệp sản xuất đã phục hồi về mức trước đại dịch.

Nhiều người nghèo nhất của Thái Lan đã không nhận được sự giúp đỡ nào cả. Một chương trình cho vay ưu đãi được giới thiệu để giúp các doanh nghiệp nhỏ - được coi là một chương trình hàng đầu của chính phủ - chỉ được 15% chủ doanh nghiệp sử dụng.

Ngay cả kế hoạch phát 5.000 baht hàng tháng cũng không tiếp cận được hơn một nửa số lao động phi chính thức, những người được hưởng lợi mục tiêu. Một vấn đề là sự hỗ trợ đang được phân phối thông qua nhiều kênh độc lập - chẳng hạn như ngân hàng, cơ quan dịch vụ và các bộ - mà không có một đầu mối liên lạc tập trung rõ ràng.

Một số doanh nghiệp đang thích nghi và tìm cách sáng tạo để vượt qua khủng hoảng, với khoảng 1/3 doanh nghiệp nhỏ mở rộng bán hàng trực tuyến và những doanh nghiệp khác có thể cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ mới.

Một nhà sản xuất chuối chiên ở phía đông bắc Thái Lan đã thành công trong việc chuyển phần lớn doanh số bán hàng sang mạng xã hội, với doanh thu gần như trở lại mức trước COVID-19. Tuy nhiên, hơn một nửa số doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực du lịch và sản xuất vẫn chưa thể thích ứng với nhịp sống mới.

Có lẽ yếu tố quan trọng nhất thúc đẩy sự suy giảm là sự thiếu tin tưởng vào sự phục hồi kinh tế của Thái Lan. Nhiều chủ doanh nghiệp nói rằng họ chỉ đơn giản là không muốn gánh thêm nợ trong khi tình trạng bấp bênh vẫn còn. Thật bi thảm, nhiều doanh nghiệp nhỏ đang chọn cách đóng cửa vì họ nhìn thấy một tương lai của các khoản lỗ và nợ cá nhân.

Ngoài việc chỉ ra một con đường đáng tin cậy để phục hồi, chính phủ Thái Lan cũng phải tìm ra những cách mới để ngăn chặn vòng xoáy co hẹp của thu nhập và nhu cầu tiêu dùng đang giảm dần.

Ngoài việc đổi mới các chương trình chuyển tiền mặt, chính phủ nước nay có thể noi gương nhiều chính phủ khác bằng cách khuyến khích các doanh nghiệp giữ nhân viên trong biên chế.

Cuối cùng, điều quan trọng là phải hiểu tại sao các doanh nghiệp không thích ứng nhanh hơn và không tiếp cận được các khoản vay ưu đãi.