Nền ngoại giao hiện đại Việt Nam ra đời cùng với việc thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, được Chủ tịch Hồ Chí Minh đích thân xây dựng, dìu dắt nên mang đậm dấu ấn tư tưởng của Người. Trải qua hai cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập, thống nhất đất nước và trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, ngoại giao Việt Nam luôn giữ vững nguyên tắc mềm dẻo trong sách lược, quán triệt tinh thần tiến công nhưng biết giành thắng lợi từng bước, phù hợp với tương quan lực lượng trên thế giới và thực tiễn Việt Nam.

Trưởng thành từ tập thể vỏn vẹn có 20 thành viên của ngày đầu thành lập ngành, cho đến nay Bộ Ngoại giao đã có khoảng 2.500 cán bộ công tác trong nước và cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, với trình độ học vấn cao, giỏi ngoại ngữ, tư tưởng chính trị và nghiệp vụ vững vàng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Cán bộ ngoại giao Việt Nam cũng từng bước tham gia tích cực trong các cơ chế hợp tác đa phương như ASEAN, APEC, Liên hợp quốc..., góp phần xây dựng “luật chơi” chung, hướng đến một cộng đồng quốc tế hoà bình, hợp tác cùng phát triển, bảo vệ đất nước “từ sớm, từ xa”.

Cuốn sách Chuyện “đi sứ” thời hội nhập (Hồi ức của các đại sứ) do Đại sứ Ngô Quang Xuân chủ biên ghi lại những câu chuyện, tình huống tiêu biểu trong các nhiệm kỳ công tác ngoại giao ở nước ngoài, đúc rút những kinh nghiệm quý báu trong quá trình hoạt động thực tiễn của các đại sứ, những nhà ngoại giao chuyên nghiệp.

Ngoài nhiệm vụ bảo vệ danh dự, lợi ích của Việt Nam trong bang giao quốc tế, các đại sứ luôn có ý thức sáng tạo, tìm tòi, khai thác nguồn lực bên ngoài để hỗ trợ phát triển đất nước. Có thể nói những thành tựu đáng tự hào của ngành Ngoại giao trong gần 80 năm qua không thể thiếu vai trò của cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài, đặc biệt là các đại sứ.

Những kinh nghiệm và ứng xử ngoại giao của các đại sứ một lần nữa thể hiện sâu sắc phong cách ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh: chân thành, có lý, có tình, trí tuệ uyên bác, ứng xử tinh tế trong giao tiếp và trước hết là biết lấy đại nghĩa, chí nhân, phát huy chính nghĩa Việt Nam để tranh thủ bạn bè quốc tế, thuyết phục, cảm hoá đối thủ, khơi gợi, hình thành, nuôi dưỡng tình cảm, ấn tượng tốt đẹp của thế giới về đất nước và sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam.

Nói về cuốn sách Chuyện “đi sứ” thời hội nhập, đồng chí Nguyễn Mạnh Cầm - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng, nguyên Bộ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết: "Tôi đánh giá cao cuốn sách Chuyện “đi sứ” thời hội nhập (Hồi ức của các đại sứ) do Đại sứ Ngô Quang Xuân khởi xướng với sự cộng tác của nhiều đại sứ thuộc thế hệ cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI, những người đã từng đảm nhiệm vai trò “cầu nối” của Việt Nam với thế giới trong giai đoạn đặc biệt này".

Đồng chí Nguyễn Mạnh Cầm tin tưởng rằng, các bài viết trong cuốn sách này, những câu chuyện chưa được kể về hoạt động của các đại sứ, sẽ giúp độc giả thấy rõ trình độ và kỹ năng “dĩ bất biến ứng vạn biến” phong phú và mưu lược của lớp đại sứ Việt Nam thời gian vừa qua. Đặc biệt, đối với thế hệ các nhà ngoại giao trẻ và đông đảo học viên, sinh viên chuyên ngành quan hệ quốc tế cả trong và ngoài nước, cuốn sách này cũng sẽ mang đến những kinh nghiệm thiết thực, bổ sung kiến thức từ thực tiễn của các đại sứ cho sự nghiệp công tác và nghiên cứu của mình. 

Hoà Giang