Hiện nay, nhiều trẻ dưới 16 tuổi nhập viện do sử dụng thuốc lá thế hệ mới, đặc biệt thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, sử dụng kèm theo tinh chất.

Số người nhập viện sau khi sử dụng thuốc lá thế hệ mới này có trẻ em. Cụ thể, nhóm dưới 16 tuổi nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là 27 người;

Nhóm từ 16-18 tuổi là 44 người; từ 19-24 là 58 người; từ 25-44 tuổi là 138 người; từ 45-64 tuổi là 580 người nhập viện; từ 65 tuổi trở lên là 580 người. Tất cả số bệnh nhân này bao gồm cả nam và nữ.

Trong gần 10 năm trở lại đây, việc thuốc lá thế hệ mới được bán công khai trên các nền tảng điện tử nên rất dễ tiếp cận.

Các loại thuốc lá này có sử dụng nhiều hương liệu, nguyên liệu, hóa chất khác nhau. Thông qua việc phối trộn, người sử dụng có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotine quá mức hoặc thêm ma túy và các chất gây nghiện khác để sử dụng mà khó bị phát hiện.

Vì vậy, thuốc lá mới (chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng) có thành phần nicotin sẽ nhanh chóng gây nghiện và gia tăng số người sử dụng theo thời gian.

Khi đó, thuốc lá mới sẽ đe dọa những thành quả bước đầu trong công cuộc phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam.

Báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật Phòng chống tác hại thuốc lá ở nước ta cho thấy, nhờ có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành ở nước ta giảm trung bình 0,5% mỗi năm (từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023).

Tuy nhiên, theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục khám chữa bệnh cho biết, tỷ lệ sử dụng thuốc lá mới, đặc biệt là trong giới trẻ đang có xu hướng tăng.

Cụ thể, theo Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại 34 tỉnh, thành phố năm 2020 (PGATS) cho thấy, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (15 tuổi trở lên) tăng 18 lần (từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020), trong đó tỷ lệ sử dụng cao nhất tập trung ở nhóm tuổi 15-24 với tỉ lệ là 7,3%; sau đó là các nhóm tuổi 25 - 44 tuổi (3,2%); 45 - 64 tuổi (1,4%).

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13-17 cũng tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023.

Ở nhóm 13-15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023.

Ở nữ giới tuổi 11-18, cũng theo kết quả sơ bộ của điều tra 11 tỉnh thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 4.3% năm 2023.

Hiện nay, đã có ít nhất 39 quốc gia và vùng lãnh thổ cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử. Trong khu vực ASEAN, đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn, gồm Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei, Campuchia.

Có 3 quốc gia bán thuốc lá điện tử dưới dạng dược phẩm được cấp phép và thuốc kê đơn điều trị theo phác đồ là Chile, Australia và Nhật. 88 quốc gia đưa thuốc lá điện tử vào diện quản lý, trong đó có 27 quốc gia thuộc khối liên minh châu Âu.

Việc quản lý này được tiến hành chặt chẽ theo các biện pháp của Công ước khung (WHO FCTC).

Đối với thuốc lá nung nóng, ít nhất 18 quốc gia đã cấm, trong đó có 5 quốc gia thuộc ASEAN gồm Capuchia, Lào, Singapore, Thái Lan, Brunei.

Có 71 quốc gia đưa thuốc lá nung nóng vào diện quản lý, trong đó 27 quốc gia thuộc khối Liên minh châu Âu.

Cũng liên quan đến vấn đề này, Tiến sĩ NguyễnTrung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, chi phí điều trị cho những ca ngộ độc thuốc lá điện tử trộn ma túy cấp tính từ nhẹ đến những ca bệnh nặng, tiêu tốn trung bình từ trên 10 triệu đến hàng trăm triệu đồng.

Vì vậy, việc sản xuất, lưu hành thuốc lá điện tử là một vấn đề lớn và nghiêm trọng tới sức khỏe với người dân.

Theo quan điểm của Bộ Y tế, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là các sản phẩm mới và không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống tác hại thuốc lá là rất cần thiết để quy định cấm các sản phẩm thuốc lá mới.

Hiện nay, Bộ Y tế đang nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai.

Về lâu dài, Bộ Y tế sẽ trình Chính phủ, Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống tác hại thuốc lá để bổ sung quy định này vào Luật, nhằm bảo đảm tính ổn định trong triển khai thực hiện.