Có thể nhiều người đã từng hy vọng đại dịch sẽ mang thế giới lại gần nhau. Nhưng thay vào đó, Covid-19 lại đang chia thế giới ra làm đôi.

Với tình hình dịch bệnh lan rộng, mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc lao nhanh xuống một vực sâu mà họ sẽ khó lòng thoát ra.

Ngoại trưởng Mike Pompeo trước đây nói rằng ông có ‘‘bằng chứng to lớn’’ rằng loại virus đằng sau Covid-19 đến từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán - dù các cơ quan tình báo của Mỹ cũng như các đối tác tình báo thân cận nhất của họ nhận định chứng cứ vẫn còn "lỏng lẻo".

Nhằm trừng phạt Trung Quốc vì để dịch bệnh lây lan, chính quyền Trump đã thông báo xem xét đòi bồi thường hoặc hủy bỏ một lượng Trái phiếu kho bạc nắm giữ bởi Trung Quốc - dù các nhà chức trách hay lo lắng của Mỹ sau đó đã bác bỏ ý tưởng lập dị này.

Trung Quốc đã quy cho ông Pompeo là ‘‘mất trí’’ và là một ‘‘virus chính trị’’. Các phương tiện truyền thông nhà nước đang kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về ‘‘thất bại khó tin’’ của Mỹ trong việc đối phó với đợt bùng phát. Sự công kích này làm sâu sắc thêm một cuộc đối chọi gay gắt.

Quan điểm chủ đạo ở Mỹ là Trung Quốc về căn bản là thù địch, là đối thủ chiến lược, kẻ đánh cắp sở hữu trí tuệ của Mỹ và phá hoại công việc của người Mỹ trong cuộc đua vươn lên dẫn đầu.

Trung Quốc thì coi Mỹ như một thế lực sa sút và trượt dốc, phải cậy đến việc chèn ép bắt nạt để hạ bệ Trung Quốc, bởi Mỹ không còn có thể cạnh tranh công bằng.

Các động thái chính trị trong nước ở cả hai quốc gia có khả năng sẽ làm gia tăng sự thù địch.

Giờ đây khi Covid-19 đã xóa sạch các thành tựu kinh tế diễn ra trong nhiệm kỳ của mình, Tổng thống Donald Trump quay sang biến việc đối đầu với Trung Quốc trở thành trọng tâm của chiến lược tái tranh cử.

Ông hy vọng đây sẽ là một cách để dọa lui đối thủ, Joe Biden, người mới đây được Đảng Dân chủ chọn là người đại diện để đối đầu với ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng tháng 11 tới.

Trung Quốc phủ nhận mọi cáo buộc trách nhiệm về đại dịch, thay vào đó ngợi ca sự kiểm soát dịch bệnh của nhà nước. Tại các gia đình, các kênh tuyên truyền gợi ý rằng virus này đến từ Mỹ - và điều này được tin tưởng rộng rãi.

Tuy nhiên Mỹ đã đúng khi chỉ trích rằng bản năng đầu tiên của Trung Quốc là che giấu dịch Covid-19. Các nước khác, bao gồm Úc, đã kêu gọi một cuộc điều tra về nguồn gốc của dịch bệnh.

Trung Quốc sẽ chặn đứng những nhà phê bình nước ngoài một cách quyết liệt hơn bao giờ. Sự căng thẳng giữa hai thế lực hiếu chiến như vậy để lại nhiều hậu quả.

Một hệ quả là nguy cơ về hành động quân sự. Trung Quốc đã chiếm đóng và củng cố các bãi cạn và đá ngầm bị tranh chấp trên Biển Đông bất chấp luật pháp quốc tế. Gần đây họ đã đâm chìm một tàu cá Việt Nam tại đó. Rồi những hành động căng thẳng gia tăng với cả Philippines, Malaysia và Indonesia. 

Mỹ, trong lúc đó, luôn khẳng định mạnh mẽ quy ước về tự do hàng hải. Khi căng thẳng lên cao, nguy cơ đụng độ cũng vậy. Điểm nóng nguy hiểm nhất là Đài Loan.

Trung Quốc tuyên bố hòn đảo này là một vùng lãnh thổ riêng của họ; còn Mỹ có một cam kết ngầm để bảo vệ Đài Loan.

Trong suốt đại dịch, Trung Quốc đã luôn thử sức hàng phòng thủ của Đài Loan với các chiến đấu cơ và vào tháng ba là cuộc tập trận ban đêm đầu tiên của họ.

Mỹ có thể đang nghĩ tới việc gửi một quan chức cấp cao tới thăm. Cả Trung Quốc và Mỹ đều không tìm kiếm chiến tranh, chắc chắn là như vậy. Nhưng họ đang chủ đích đẩy nhanh đến một cuộc phân chia kinh tế.

Theo như báo cáo đặc biệt của tạp chí hàng đầu Economist về ngành ngân hàng tháng trước cho thấy, Trung Quốc đang xây dựng một hệ thống tài chính song song, thứ sẽ ngăn ngừa cơ chế thanh toán dựa vào đồng USD- và vì vậy sẽ tránh được các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Sự thù địch cũng khiến các hiểm họa toàn cầu như biến đổi khí hậu và tội phạm quốc tế trở nên khó giải quyết hơn.

Đơn cử như việc Liên minh Châu Âu đã tổ chức một cuộc họp báo gây quỹ 8 tỷ USD để hỗ trợ tài chính cho việc tìm kiếm một loại vắc-xin có thể cứu sống và cho phép người ta quay lại làm việc mà không phải lo lắng.

Nhưng Mỹ thì lảng tránh, còn Trung Quốc đã cử đến một đại sứ không có gì trong tay. Việc Washington và Bắc Kinh đưa ra những quyết định này cho thấy có điều gì đó rất bất thường đã xảy ra.