Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Đắk Lắk đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tổ chức Lễ bàn giao đưa vào sử dụng công trình ao chống chịu biến đổi khí hậu và hỗ trợ vật tư nông nghiệp cho nông dân huyện Krông Pắc.

Dự án "Tăng cường khả năng chống chịu của sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ trước tình trạng mất an ninh nguồn nước do biến đổi khí hậu ở khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam" (Dự án SACCR), được triển khai bởi UNDP, Bộ NN&PTNT cùng với UBND các tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận. 

Những tháng cao điểm mùa khô từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 hàng năm sau, Đắk Lắk luôn đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nước tưới cho cây trồng. Nhiều công trình thủy lợi, chủ yếu là hồ đập nhỏ rơi vào mực nước "chết", khiến hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đây gặp rất nhiều khó khăn, bởi nguồn nước mặt hiện có chỉ đáp ứng khoảng 40% so với nhu cầu.

Theo thống kê sơ bộ của ngành nông nghiệp Đắk Lắk, tính đến cuối tháng 3/2023 đã có hơn 1.300 ha (lúa, cây trồng cạn) khô kiệt nước, dẫn đến khả năng mất trắng; gần 160.000 ha (cà phê, sầu riêng, hồ tiêu, mắc ca và cây ăn trái) thiếu hụt nguồn nước tưới cho những đợt tiếp theo.

Trước thực trạng hạn hán xảy ra ngày càng gay gắt và nghiêm trọng, giải pháp chống hạn luôn là yêu cầu cấp thiết. Dự án này đã và đang hỗ trợ thi công các ao chống chịu biến đổi khí hậu cho các hộ dân nghèo, cận nghèo, phụ nữ trụ cột dân tộc thiểu số.

Tính riêng tại tỉnh Đắk Lắk, đến 30 tháng 10 năm 2023, Dự án đã triển khai xong 70 ao tại 2 huyện Krông Pắc và Ea Kar, gồm: Huyện Krông Pắc (34 ao), huyện Ea Kar (36 ao). Tổng dung tích 70 ao là hơn 60.000 m3 với diện tích tưới hơn 52 ha.

Ông Lê Văn Thắng – một hộ dân hưởng lợi, đã cảm ơn sự hỗ trợ mà Dự án đã mang lại. Ông cho biết: "Trước đây nhà tôi có một cái ao nhỏ để chứa nước nhưng hàng năm chỉ đủ tưới khoảng 2 đợt trong mùa khô là hết nước, nên số cây trồng trong vườn rẫy nhà tôi thường xuyên bị thiếu nước, làm giảm năng suất và giảm thu nhập của gia đình. Rất nhiều lần gia đình dự tính đào mở rộng ao để có đủ nước tưới vào mùa khô nhưng vì điều kiện kinh tế khó khăn nên tôi chưa thể thực hiện được. Vừa qua, gia đình tôi rất vui và may mắn khi được Dự án SACCR tỉnh Đắk Lắk quan tâm, hỗ trợ đưa máy móc vào đào thêm ao cho rộng và sâu hơn, từ đó ao nhà tôi đã chứa được nhiều nước hơn."

Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đăk Lắk, ông Nguyễn Hoài Dương cũng chia sẻ, ngành nông nghiệp của tỉnh cũng đã có nhiều giải pháp đồng bộ hỗ trợ nông dân như xây mới và nâng cấp các công trình thủy lợi, hệ thống kênh mương và chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp. Tuy nhiên, việc hỗ trợ cho các nông hộ sản xuất nhỏ vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế. Chính vì thế mà hoạt động hỗ trợ ao cho các hộ dân vùng Dự án SACCR có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong tình hình biến đổi khí hậu như hiện nay.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết: “Đây là 1 trong 70 ao chúng tôi đang bàn giao lần này, trong tổng số 260 ao chúng tôi sẽ giao tại Đắk Lắk thông qua Dự án SACCR. Ao này là kết quả của sự hợp tác hiệu quả giữa cộng đồng xã Ea Kênh, chính quyền địa phương, chính quyền tỉnh, Bộ NN & PTNT và các nhà thầu xây dựng. Dự án này có mục tiêu xây dựng và cải tạo hơn 1.500 ao thu nước mưa, trong đó có 260 ao ở Đắk Lắk. Đào ao để hứng nước mưa là một giải pháp tốt để thích ứng với tác động của Biến đổi khí hậu. Chúng tôi mong các hộ dân sẽ tìm hiểu mô hình ao chống chịu của Dự án này và nhân rộng.”

Theo Trưởng Ban Quản lý Trung ương các Dự án thủy lợi (CPO) thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT đến năm 2026, dự kiến sẽ có 1.507 ao chống chịu khí hậu được xây dựng, bàn giao và vận hành đưa vào sử dụng. Tính riêng tại tỉnh Đắk Lắk, Dự án sẽ xây mới 917 hệ thống kết nối điểm cuối; xây mới và cải tạo 260 ao chống chịu biến đổi khí hậu, hỗ trợ thiết lập 2335 hệ thống tưới tiết kiệm nước nội đồng, tập huấn về nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu thông qua các Lớp học đồng ruộng (FFS) cho 5838 hộ, hỗ trợ vật tư nông nghiệp cho 2335 hộ và cải thiện khả năng tiếp cận tới thông tin thị trường, tín dụng và dịch vụ thông tin khí hậu nông nghiệp cho 29.980 hộ sản xuất nông nghiệp tại địa bàn dự án.