Phát biểu tại phiên thảo luận về Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Chủ tịch nước, Chính phủ ngày 29/3; các đại biểu Quốc hội đã bày tỏ lo lắng trước vấn đề đạo đức, văn hóa xã hội đang xuống cấp rất nghiêm trọng.

Đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) cho rằng, Chính phủ cần quan tâm, đó là củng cố các quan hệ đạo đức, văn hóa xã hội vốn dĩ xuống cấp rất nghiêm trọng.

"Đã nhiều lần tôi đề nghị Chính phủ cần phải rà soát lại các quan hệ đạo đức, văn hóa đã xuống cấp để nâng lên thành các quan hệ pháp luật. Bởi lẽ khi mà đạo đức, văn hóa xuống cấp thì chúng ta không thể dùng đức trị được nữa mà phải dùng pháp trị, tức là dùng biện pháp mạnh mẽ hơn, cứng nhắc hơn để lập lại trật tự đạo đức, văn hóa, xã hội từ trong gia đình, ngoài xã hội cho đến nhà trường", đại biểu Lê Thanh Vân nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm của đại biểu Lê Thanh Vân, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn An Giang) đã đưa ra thêm cách nhìn khác về sự việc này.

Theo đại biểu Hiếu cho biết, các vấn đề đạo đức xã hội, các vụ phạm pháp càng ngày càng tăng theo thời gian khiến cử tri không khỏi lo lắng.

"Với câu hỏi liệu xã hội ngày nay có càng bất ổn hay không, mặc dù tất cả chúng ta đều khẳng định chúng ta chưa bao giờ có một tiền đồ đẹp như ngày hôm nay. Kinh tế phát triển mà đạo đức suy đồi là điều không ai mong muốn. Phải chăng nghiệp vụ điều tra, truy tố của chúng ta tốt hơn, chúng ta phát hiện ra nhiều vụ hơn mà trước đây bỏ sót hay vì khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng cho nhiều người bị dồn đến đường cùng phải vi phạm pháp luật", đại biểu Hiếu nêu.

Đưa ra lý do về nội dung trên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, hiện nay đã quá tập trung vào phát triển kinh tế mà chưa chú trọng đúng mức đến giáo dục đạo đức, đặc biệt là cho thế hệ trẻ. Bởi theo đại biểu Hiếu, giáo dục là một lĩnh vực luôn nói là nhiệm vụ hàng đầu, nhưng kết quả của ngành giáo dục lại là điểm kém sáng nhất trong bức tranh của nhiệm kỳ Chính phủ 2016-2021.

"Nhìn vào thực tế này, rất mong Chính phủ nhiệm kỳ mới sẽ tập trung hơn nữa vào lĩnh vực giáo dục, y tế, 2 trụ cột của an sinh xã hội để đất nước có thể phát triển bền vững, người dân sẽ có cuộc sống ấm no, hạnh phúc và mạnh khỏe", ông Hiếu mong muốn.

Phát biểu ý kiến tại thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho biết, sự phát triển kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn 2016-2021 vừa qua đã được khẳng định rất rõ qua các báo cáo. Tuy nhiên, dường như nền tảng văn hóa xã hội chưa theo kịp với sự phát triển kinh tế.

"Chúng ta đã dành nhiều nguồn lực để phát triển văn hóa từ cơ chế, chính sách đến các chương trình mục tiêu. Nhưng vấn đề phát triển văn hóa không chỉ đơn thuần nằm ở việc chúng ta đã dành bao nhiêu tiền cho lĩnh vực văn hóa. Sự thực cho thấy xã hội ngày càng có nhiều biểu hiện của việc đạo đức văn hóa xuống cấp và việc xuống cấp văn hóa đạo đức này diễn ra ở mọi lĩnh vực, ngay cả trong những môi trường tưởng như văn hóa nhất", bà Nga nêu vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cũng đưa ra ví dụ, đó là: Quốc hội khóa XIV đã thực hiện giám sát tối cao về vấn đề xâm hại trẻ em. Vấn đề thể hiện rõ nhất và đau xót nhất sự xuống cấp về đạo đức, về văn hóa và những con số đưa ra trong việc trẻ em bị xâm hại khiến dư luận không khỏi giật mình. Nhưng ngay trong thời gian và sau thời gian Quốc hội thực hiện giám sát tối cao thì việc xâm hại trẻ em vẫn tiếp tục xảy ra với những sự việc đau lòng, gây phẫn nộ trong nhân dân.

Cũng theo bà Nga, hàng ngày, có nhiều vụ án được đưa ra xét xử, trong đó có những đại án mà người vi phạm pháp luật là những người giữ chức vụ lớn vi phạm pháp luật, phạm tội không phải vì thiếu hiểu biết về pháp luật mà ngược lại, họ rất am hiểu luật pháp nhưng bị mối lợi vật chất làm mờ mắt để cố tình chà đạp lên tất cả vi phạm pháp luật, thu lợi bất chính cho cá nhân.

"Dư luận xã hội đồng tình với việc xử lý nghiêm minh các trường hợp tham ô, tham nhũng nhưng cũng rất đau xót khi niềm tin của nhân dân bị một số quan chức biến chất đã làm xói mòn, lung lay và hậu quả của sự xói mòn niềm tin này còn lớn hơn nhiều những thiệt hại về kinh tế", đại biểu Nga phát biểu.

Trước Quốc hội, đại biểu Nga cho rằng, đất nước đã có hệ thống pháp luật tương đối đồng bộ và toàn diện, có những chế tài xử lý quyết liệt, tuy nhiên, nếu thiếu đi ý thức tự giác pháp luật, thiếu nền tảng văn hóa vững chắc thì những vi phạm pháp luật vẫn tiếp tục diễn ra nhiều.

Cùng với đó, đã có nhiều nỗ lực để bảo tồn, giữ gìn và phát triển nền văn hóa nhưng dường như vẫn thiếu giải pháp trọng tâm, nền tảng.

"Kết thúc một nhiệm kỳ để mở đầu nhiệm kỳ mới của Chính phủ, tôi tha thiết đề nghị Chính phủ xem xét có giải pháp tổng thể đồng bộ, hiệu quả và quyết liệt hơn nữa để phát triển văn hóa một cách toàn diện. Chúng ta đã có truyền thống văn hóa tốt đẹp ngàn đời của dân tộc được giữ gìn, trao truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Việc bồi đắp, phát huy văn hóa là việc làm cần được chú trọng trong mọi lúc, mọi nơi và không có điểm dừng", bà Nga mong muốn.

Quốc Trần