Sau phiên thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) chiều 14/11 của Quốc hội, ông Trần Hồng Hà - Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Cụ thể, về tài chính đất đai. Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, đây là một vấn đề hết sức quan trọng, là công cụ mà Nhà nước thực hiện quyền quản lý Nhà nước và quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Trong đó, việc phân bổ lại nguồn lực đất đai, phát huy giá trị đất đai và đưa nguồn lực này vào phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết hài hòa các mối quan hệ.

Bộ trưởng Bộ TN&MT cho biết, trên cơ sở thu thập đầy đủ cơ sở dữ liệu về giá đất, dùng phương pháp toán học, phương pháp thống kê tính toán, cùng với phương pháp để xác định vùng đất chuẩn, thửa đất chuẩn, số lượng thửa đất... thì có thể xác định được giá đất. Điều này sẽ giải quyết được những bất cập hiện nay.

Đồng thời, từ giá đất này ta sẽ thực hiện rất nhiều công việc để đảm bảo trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất,  cũng như tính được giá đất cụ thể. Cùng với đó, công khai được giá đất cụ thể và người dân có quyền tiếp cận. 

“Các vị đang nói về vấn đề cách thức, rồi tư vấn về hội đồng... hiện tại trong 5 năm tới phải cần, nhưng về cơ bản sau khi làm việc này thì đây là giá ai cũng hiểu biết và không thể can thiệp vào, bởi vì là giá thị trường”, ông Hà nói.

Cũng theo ông Trần Hồng Hà, phải đưa ra điều kiện làm sao người dân tự nguyện đăng ký, chế định đăng ký và để người dân phải khai bằng giá thật. Không lấy giá trong hợp đồng để bắt buộc người dân phải đóng nghĩa vụ trách nhiệm khi giao dịch đất đai. “Vấn đề tài chính sẽ giải quyết được vấn đề đất đai lãng phí, đầu cơ, thổi giá, bởi thông qua hệ thống thuế mà chúng ta xác nhận”, ông Hà nhấn mạnh.

Xung quanh vấn đề định giá đúng, Bộ trưởng Bộ TN&MT cho biết, sẽ tính được giá trị gia tăng lên, địa tô chênh lệch do Nhà nước, do người dân đầu tư hay do doanh nghiệp đầu tư. Từ đó, sẽ điều tiết được hài hòa các mối quan hệ lợi ích các bên và đặc biệt sẽ giải quyết được điều hòa giữa địa phương này với địa phương khác. “Bởi vì vấn đề đất đai là tài sản chung của toàn dân nên phải đảm bảo công bằng cho toàn dân”, ông Hà nói.

Về vấn đề thu hồi và bồi thường, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, hiện nay đã làm rất rõ tiêu chí, đó là giao đất không phải đấu thầu, đấu giá. “Chỗ này không khó khăn lắm và các đại biểu không phát biểu, nhưng vấn đề nào là đất đai cần phải đấu thầu, đấu giá?” ông Hà nêu và cho biết, hiện nay có 2 hình thức, một là đấu thầu, đấu giá là một hình thức, tức là Nhà nước sẽ thu hồi; hình thức thứ hai là Nhà nước không thu hồi và thỏa thuận.

Ông Trần Hồng Hà cũng nêu rõ, phải đảm bảo một mặt bằng, đảm bảo chính sách đền bù, đảm bảo để điều tiết địa tô. Bởi vì, những khu vực chắc chắn chuyển mục đích và địa tô chênh lệch tăng lên, Nhà nước phải quản lý thì Nhà nước mới làm được. Quan trọng nhất là làm sao thực hiện được hài hòa lợi ích của người dân, lợi ích của Nhà nước và lợi ích doanh nghiệp.

Về vấn đề thỏa thuận, Bộ trưởng Bộ TN&MT nêu rõ: Hiện nay, không hạn chế thỏa thuận. Những khu vực không có chuyển mục đích, có nghĩa là thỏa thuận từ đất trồng lúa thông qua hình thức hợp tác xã đóng góp vốn, góp vốn; Hình thức đất phi nông nghiệp, đất sản xuất, dịch vụ vẫn ủng hộ.

“Ở đâu đó có thể có thỏa thuận nhưng Nhà nước sẽ can thiệp vào để đảm bảo chính sách về giá, chính sách về đảm bảo lợi ích cho người dân phải công bằng, minh bạch”, ông Hà nhấn mạnh.

Vấn đề quy hoạch, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định quy hoạch đất đai sẽ gắn với quy hoạch giao thông. “Đất đai có phát triển, có gia tăng giá trị hay không phụ thuộc vào hạ tầng giao thông, phụ thuộc vào ý tưởng quy hoạch. Như vậy, làm sao quản lý đất đai theo không gian, quản lý đến thửa đất chúng ta dựa vào quy hoạch xây dựng, bao gồm xây dựng đô thị nông thôn, hiện nay đã 96%. Chúng ta chỉ quản lý về chỉ tiêu phân bổ đất đai để làm sao quản lý, sử dụng một cách hiệu quả, khai thác bền vững, kèm theo các tiêu chí, chúng ta sẽ làm được”, ông Hà nói.

Gia Phát