Thanh tra Chính phủ (TTCP) mới đây đã có kết luận thanh tra liên quan tới việc sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT), mua sắm trang thiết bị y tế (TTBYT) và vật tư tiêu hao (VTTH), đấu thầu thuốc chữa bệnh tại Bộ Y tế, một số địa phương và một số bệnh viện lớn trong cả nước giai đoạn 2014-2018.

Dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự

Theo TTCP, tại Bộ Y tế còn có việc buông lỏng công tác quản lý nhà nước về TTBYT, VTYT tiêu hao, chưa tham mưu xây dựng được Luật quy định đối với lĩnh vực quản lý nhà nước về TTBYT và VTTH, các quy định nhằm quản lý nói chung và trong mua sắm nói riêng về TTBYT, VTTH chưa được xây dựng đầy đủ.

Công tác quản lý giá TTBYT và VTYT tiêu hao còn yếu kém, việc thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu mua sắm của Bộ Y tế còn hạn chế, mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến công tác khám chữa bệnh (KCB), thậm chí các cơ sở KCB phải sử dụng các hình thức mua sắm không được khuyến khích như mua sắm trực tiếp, cơ sở KCB tự mua... để đáp ứng nhu cầu KCB; không sát thực tế cả về số lượng sử dụng và giá kế hoạch (cao hơn hoặc thấp hơn nhiều so với giá thị trường), cùng một mặt hàng ở cùng thời điểm nhưng giá được phê duyệt ở đơn vị khác nhau có giá khác nhau...Trong thời gian dài, không công khai kết quả trúng thầu trên Trang thông tin điện tử theo quy định.

Các mặt hàng thuộc sản phẩm giáp ranh giữa thuốc và VTYT tiêu hao chưa được Bộ Y tế quy định cụ thể, còn có hiện tượng trùng chéo dẫn đến khó khăn cho các cơ sở KCB trong quản lý, mua sắm để phục vụ chuyên môn.

"Việc cấp giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế còn sai phạm, có dấu hiệu lợi ích nhóm và dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự...", Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Xét thầu, lựa chọn nhà thầu còn nhiều sai phạm

Về công tác quản lý nhà nước về đấu thầu thuốc, TTCP cho biết, tại Bộ Y tế việc ban hành Danh mục thuốc đấu thầu tập trung, Danh mục thuốc được áp dụng hình thức đàm phán giá chậm, chưa công bố kịp thời các loại thuốc biệt dược đã hết bảo hộ độc quyền, hết thời gian bảo hộ thương mại đã có thuốc Generic nhóm 1 thay thế và chưa phối hợp với BHXH Việt Nam để sửa đổi, sung quy định về kê đơn thay thế các thuốc biệt dược gốc bằng thuốc generic là chưa thực hiện đúng chỉ đạo...

Việc cấp phép cho các đơn vị nhập khẩu thuốc chữa bệnh, theo TTCP, Cục Quản lý dược (QLD) ra Quyết định cấp phép sản xuất gia công, đóng gói thứ cấp cho Công ty Pharbaco đối với 10 thuốc chữa ung thư nằm trong danh mục 105 thuốc bị rút số đăng ký của Công ty Intas Pharmaceutical Ltd, India đã bị doanh nghiệp lợi dụng để tham dự thầu, có thể bị lợi dụng đưa thuốc vào lưu thông, vi phạm quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực dược.

Bộ Y tế đã cung cấp Văn bản số 3512/CSKT-P6 ngày 30/6/2021 của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an (Cục Cảnh sát kinh tế) đã khẳng định các thuốc này không đưa ra thị trường tiêu thụ, chỉ để kiểm nghiệm, nghiên cứu, (hiện nay số thuốc này đã hết hạn sử dụng).

"Trách nhiệm trong việc cấp phép sản xuất gia công, đóng gói thứ cấp cho Công ty Pharbaco đối với 10 thuốc chữa ung thư nêu trên thuộc Cục QLD", TTCP chỉ rõ.

Ngoài ra, theo Thông báo KLTT, việc tổ chức đàm phán giá thuốc và đấu thầu tập trung thuốc quốc gia: Việc chậm thành lập Trung tâm Mua sắm tập trung quốc gia, Hội đồng đàm phán giá thuốc và chậm ban hành quy chế hoạt động của Hội đồng đàm phán giá thuốc dẫn đến việc đàm phán giá thuốc đến năm 2018 mới được triển khai thực hiện.

Việc đàm phán giá thuốc năm 2018 chỉ thực hiện 04/08 mặt hàng thuốc thuộc danh mục được đàm phán giá, thời gian đàm phán kéo dài, dẫn đến các cơ sở y tế phải sử dụng hình thức mua sắm khác để đáp ứng thuốc trong năm, không được thụ hưởng kết quả giảm giả sau đàm phán; quá trình đàm phán giá đối với gói thầu số 01 “Cung cấp thuốc Biệt dược gốc Cerebrolysin” còn sai sót, không làm rõ ý kiến thành viên Hội đồng đàm phán, dẫn đến giá thuốc sau đàm phán giảm ít...

Việc xét thầu, lựa chọn nhà thầu còn nhiều sai phạm, có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hình sự đối với nhà thầu trúng thầu thuốc Xalvobin 500mg film - coated tablet là Liên danh Công ty UNI - Văn Lang, cần tiếp tục điều tra, xác minh làm rõ theo quy định của pháp luật...