Mới chỉ duy nhất chỉ có tuyến cao tốc nội vùng

Phát biểu tại Hội nghị triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và xúc tiến đầu tư vùng với chủ đề "Phát triển xanh - Hài hòa - Bền vững" do Thủ tướng Chính phủ chủ trì ngày 20/11, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn cho biết, do đặc điểm về địa hình nên hệ thống giao thông kết nối vùng Tây Nguyên với các vùng lân cận (Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ...) chỉ có hàng không và đường bộ là phương thức vận tải phù hợp.

Theo ông Lê Anh Tuấn, giai đoạn vừa qua, được Đảng, Nhà nước và Chính phủ quan tâm đầu tư (khoảng 95.655 tỷ đồng), hệ thống giao thông vùng Tây Nguyên đã được cải thiện đáng kể, cơ bản đáp ứng nhu cầu đi lại.

Tuy nhiên, do tốc độ khai thác thấp (từ 40-50 km/h) mới chỉ đáp ứng nhu cầu vận tải thông thường, chưa có tuyến cao tốc kết nối nhanh với các vùng lân cận và cảng biển, sân bay. Duy nhất chỉ có tuyến cao tốc nội vùng Liên Khương - Prenn khai thác từ năm 2008 với chiều dài 19 km.

Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cho biết, theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ GTVT dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư cho các tuyến đường bộ cao tốc kết nối vùng Tây Nguyên dự kiến khoảng 156.000 tỷ đồng và kế hoạch đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vùng chia là 2 giai đoạn.

Giai đoạn 2021 - 2025, tổng vốn bố trí để triển khai 4 dự án đường bộ cao tốc có tính chất liên vùng (cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, cao tốc Dầu Giây - Liên Khương,..) với kinh phí khoảng 28.038 tỷ đồng (Bộ GTVT đã bố trí khoảng 12.303 tỷ đồng nguồn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương dự kiến bố trí khoảng 6.515 tỷ đồng) và kêu gọi vốn ngoài ngân sách nhà nước khoảng 9.220 tỷ đồng.

Giai đoạn 2026 - 2030, nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí để triển khai các dự án cao tốc đã hoạch định trong quy hoạch có tính liên kết vùng (cao tốc Bắc Nam phía Tây các đoạn Gia Nghĩa đến Chơn Thành, Chơn Thành đến Đức Hòa...) với tổng nhu cầu vốn đầu tư tối thiểu khoảng 89.165 tỷ đồng.

"Bộ GTVT tin tưởng hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến đường bộ cao tốc trong vùng Tây Nguyên sẽ được đẩy mạnh đầu tư, từng bước đồng bộ, hiện đại, tạo lập được cơ cấu vận tải hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả, đánh thức vùng đất đai trù phú này trở thành một vùng kinh tế phát triển, phát huy được tất cả tiềm năng và lợi thế vốn có góp phần thực hiện thành công Nghị quyết 23 trong thời gian tới", ông Tuấn nhấn mạnh.

ADB cam kết hỗ trợ 8 dự án tại Tây Nguyên trong giai đoạn 2023 – 2026

Cũng tại Hội nghị, ông Andrew Jeffries, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam đánh giá Tây Nguyên có tầm quan trọng chiến lược đối với nền kinh tế Việt Nam. Đây là khu vực có gần 2 triệu héc-ta đất đỏ ba-zan màu mỡ, tương đương 60% tổng diện tích đất đỏ ba-zan của quốc gia, rất phù hợp cho các loại cây trồng có lợi nhuận cao như cà phê, ca- cao, hồ tiêu, dâu tằm tơ và trà. Đây cũng là khu vực đóng góp cho 4/5 sản lượng cà phê của quốc gia.

Với lợi thế địa lý vùng cao và có nhiều thác nước, nguồn lợi thủy điện trong khu vực cũng có rất nhiều tiềm năng. Khu vực Tây Nguyên cũng có trữ lượng bô-xít khoảng 8 tỷ tấn. Ngoài ra, khu vực còn có những lợi thế lớn để phát triển du lịch, trong đó Đà Lạt là một trong những điểm thu hút du khách quan trọng nhất của Việt Nam.

Tuy nhiên, đại diện ADB cũng cho biết khu vực này hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức phát triển: Biến đổi khí hậu, thiếu hụt nghiêm trọng lao động có kỹ năng, hạ tầng chưa phát triển, nhất là hạ tầng kết nối với các trung tâm kinh tế khác của Việt Nam.

Vì vậy, một trong những yếu tố hết sức quan trọng để hỗ trợ phát triển khu vực Tây Nguyên là hình thành hạ tầng kết nối khu vực với các vùng, miền khác của Việt Nam, nhất là với vùng duyên hải.

"ADB đã cam kết hỗ trợ 8 dự án tại Tây Nguyên trong giai đoạn 2023 – 2026. Những dự án này không chỉ tăng cường năng lực kết nối liên vùng, mà còn hỗ trợ Tây Nguyên xử lý tác động của biến đổi khí hậu, phát triển nông nghiệp và đô thị", Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam chia sẻ.