Trưởng ban Pháp chế HĐND thành phố Hà Nội Duy Hoàng Dương phản ánh, tại khu vực ngoài đê, bãi sông Hồng và sông Đuống có thực trạng nhiều phương án chuyển đổi mô hình kinh tế được các địa phương phê duyệt và cho các cá nhân, tổ chức đấu thầu thuê đất công, đất nông nghiệp công ích để phát triển kinh tế. Song, các cá nhân, tổ chức đã chuyển sang sử dụng đất vào các mục đích khác như kinh doanh nhà hàng, khu sinh thái hoặc thậm chí xây dựng nhà xưởng, công trình tạm làm kho bãi…

Đề nghị Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường cho biết trách nhiệm của Sở khi để xảy ra tình trạng trên? Sở đã tham mưu UBND Thành phố các biện pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tránh phát sinh thêm và đảm bảo không lãng phí tài sản nhà nước chưa?

Phó Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND Thành phố Vũ Ngọc Anh cho biết, qua khảo sát thực tế khu vực ngoài bãi sông, tình trạng tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng với diện tích, chiều cao chất tải lớn nằm trong tuyến thoát lũ sông Hồng, sông Đuống. Đề nghị Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết trách nhiệm quản lý nhà nước khi để xảy ra tình trạng trên và các biện pháp giải quyết trong thời gian tới?

Theo Trưởng ban Đô thị HĐND Thành phố Đàm Văn Huân, báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường về tình hình xử lý các vi phạm đất đai, số trường hợp vi phạm tính đến hết ngày 31/12/2023 còn phải xử lý là 24.100 trường hợp (bao gồm cả trong và ngoài đê). Trong các buổi giám sát của Thường trực HĐND Thành phố tại các quận, huyện, các thành viên Đoàn giám sát đã đề nghị Sở bóc tách riêng số lượng trường hợp vi phạm trong và ngoài đê.

Đến nay, Sở đã xử lý thêm được bao nhiêu trường hợp vi phạm và còn tồn bao nhiêu trường hợp vi phạm? Khi nào có thể xử lý hết được các vi phạm và trách nhiệm của Sở trong việc phối hợp và đôn đốc UBND cấp huyện thực hiện?

Trả lời các câu hỏi trên, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Lê Thanh Nam cho biết, thời gian qua, các quận, huyện đều xây dựng tiến độ triển khai thực hiện với nguyên tắc không để phát sinh vi phạm mới liên quan đến đất đai và xây dựng tại khu vực bãi sông và ngoài đê. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, nhiều địa phương cho các cá nhân, tổ chức thuê đất nông nghiệp trồng cây nhưng khi hết thời hạn 5 năm cho thuê thì việc xác định các tài sản trên đất còn khó khăn. Vì theo quy định, các tài sản này không đủ căn cứ để bồi thường khi thu hồi đất.

Về các giải pháp thời gian tới, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, Sở cũng như các đơn vị tiếp tục thực hiện nguyên tắc không để phát sinh sai phạm mới và xử lý dứt điểm sai phạm cũ, đặc biệt phải tuân thủ các quy định theo quy hoạch chung của Thành phố.

Giải trình làm rõ các nội dung liên quan đến trách nhiệm của địa phương, đại diện lãnh đạo UBND huyện Phúc Thọ cho biết, theo kết luận thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các bến, bãi tập kết ở ven sông phải lập dự án theo hình thức chuyển nhượng. Tuy nhiên, do điều chỉnh Luật Đất đai 2024 nên địa phương chưa triển khai theo hướng dẫn của Sở được.

Theo lãnh đạo UBND huyện Phúc Thọ, khó khăn lớn nhất với địa phương nằm ở khu vực các xã giáp ranh với huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc khi đất bồi ven sông sạt lở liên tục do tỉnh này vẫn cấp phép cho các đơn vị khai thác cát. Vì thế, huyện đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn để đơn vị triển khai thực hiện.

Tại phiên họp giải trình, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong trả lời làm rõ thực trạng người dân vi phạm xây dựng các nhà đơn lẻ khu vực ngoài đê, bãi sông ở huyện Phúc Thọ và một số địa phương khi chính quyền địa phương không xử lý dứt điểm. Trong đó, Sở Xây dựng đã tổ chức họp với các chuyên gia, đơn vị, quận/huyện để hướng dẫn triển khai các văn bản về nội dung liên quan cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ khu bãi sông và ngoài đê. Đến nay, các địa phương triển khai tích cực và đã cấp được 574 giấy phép.

Theo Giám đốc Sở Xây dựng, đối với huyện Phúc Thọ, từ năm 2022, Sở Xây dựng có văn bản hướng dẫn huyện cấp giấy phép nhà ở riêng lẻ trên địa bàn. Tuy nhiên, các đơn vị chức năng của huyện không thực hiện và để xảy ra vi phạm này thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của UBND huyện.

Không chỉ ở Phúc Thọ, nhiều địa phương còn lúng túng trong việc xác định vi phạm trật tự xây dựng liên quan đến đất đai hay đê điều để từ đó có phương án, rõ thẩm quyền để xử lý dứt điểm.

Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, qua báo cáo về tình trạng vi phạm trật tự xây dựng của các quận/huyện, Sở đã có báo cáo phân tích, làm rõ những vi phạm để phối hợp với các địa phương xử lý hiệu quả, với nguyên tắc không để phát sinh vi phạm mới.

Trả lời làm rõ các nội dung đại biểu HĐND Thành phố nêu tại phiên giải trình, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Trọng Đông nêu rõ thực trạng và khó khăn từ thực tiễn trong giải quyết, xử lý những vi phạm đất đai và trật tự xây dựng tại khu vực bãi sông và ngoài đê trên địa bàn Thành phố.

Ông Nguyễn Trọng Đông cho biết, ngày 12/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 1569/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trên cơ sở đó, UBND Thành phố đề nghị các đơn vị liên quan điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/5000 và tỷ lệ 1/2000 cho phù hợp, sớm hoàn thành trong năm 2025.

Đối với các quận, huyện cần tập trung tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh các dự án chậm tiến độ, trong đó có các dự án nằm trong khu vực bãi sông, ngoài đê. Kinh nghiệm từ đợt mưa lũ vừa qua tại sông Hồng cho thấy, các đơn vị liên quan của Thành phố chú trọng quy hoạch hệ thống giao thông phù hợp trong cả mùa cạn và mùa mưa lũ; thực hiện các phương án thiết kế nhà ở riêng lẻ của người dân đang sinh sống trong hành lang thoát lũ sao cho hợp lý, hiệu quả.