Sáng 10/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết: Về đánh giá tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2023, một số ý kiến đề nghị đánh giá kỹ tỷ lệ huy động vào ngân sách Nhà nước vì chỉ đạt được 15,7% GDP, thấp hơn yêu cầu quy định tại Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia và thấp hơn so với năm 2022.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách, trong 2 năm 2022- 2023, nền kinh tế gặp khó khăn do tác động của dịch bệnh, tăng trưởng kinh tế không đạt như kế hoạch, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn… Quốc hội, Chính phủ đã ban hành một số chính sách thu theo hướng miễn, giãn, giảm thuế suất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân khôi phục sản xuất kinh doanh với quy mô lớn. Theo đó, hệ thống chính sách thu không thể điều chỉnh theo hướng tăng tỷ lệ huy động cao hơn vào ngân sách Nhà nước (NSNN), khai thác các dư địa thu, mở rộng và chống xói mòn cơ sở thuế như yêu cầu tại Nghị quyết số 23/2021/QH15. Theo đó, đã ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ huy động vào NSNN năm 2023 như Đại biểu Quốc hội đã nêu.

Trong thời gian tới, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục triển khai đầy đủ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế; quản lý chặt chẽ nguồn thu, thu đúng, thu đủ, chống thất thu, góp phần tăng thu cho NSNN, đảm bảo cân đối thu-chi NSNN. Đồng thời, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các giải pháp hỗ trợ, phục hồi sản xuất kinh doanh, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo nguồn thu bền vững cho NSNN để phấn đấu thực hiện ở mức cao nhất theo mục tiêu Nghị quyết số 23/2021/QH15 đã đề ra.

Nhiều ý kiến đề nghị sớm cụ thể hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/9/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, có cơ chế điều tiết hợp lý, hiệu quả nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương, địa phương và điều chỉnh lại một số khoản thu từ thuế nhằm góp phần tăng nguồn lực cho ngân sách trung ương.

Về vấn đề này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đúng như ý kiến các vị Đại biểu Quốc hội đã nêu, việc xem xét điều tiết lại nguồn thu từ đất thành khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương là một trong những nhiệm vụ đã được quy định tại Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban chấp hành Trung ương Đảng.

Để thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW, góp phần nâng cao vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện pháp luật tài chính về đất đai, có cơ chế điều tiết hợp lý nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất giữa Trung ương và địa phương, góp phần tăng thu ngân sách trung ương. Nội dung này đã được thể hiện tại khoản 2 Điều 4 của Dự thảo Nghị quyết.

Một số ý kiến đề nghị báo cáo cụ thể về tình hình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và có giải pháp đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước nhưng đồng thời phải bảo đảm tính hiệu quả, chặt chẽ, tránh gây thất thoát vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, trong những năm gần đây, thu từ cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp còn thấp, nhiều năm không đạt dự toán. Dự toán năm 2023 xây dựng ở mức khá thận trọng (3 nghìn tỷ đồng). Tuy thực hiện 8 tháng ước đạt 7,4 nghìn tỷ đồng, bằng 246,7% dự toán, song ước thu cả năm bằng thu 8 tháng, chủ yếu do tăng thu nộp ngân sách tiền thoái vốn tại doanh nghiệp thuộc địa phương từ các năm trước. Điều này cho thấy, tình hình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp năm 2023 chưa được cải thiện, còn bất cập. Chính phủ dự kiến giai đoạn 2021 - 2025 chỉ thu được khoảng 26 - 27 nghìn tỷ đồng, làm ảnh hưởng lớn đến việc cân đối nguồn cho đầu tư phát triển theo Nghị quyết 23.

Theo đó, tiếp thu ý kiến các vị Đại biểu Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ có báo cáo cụ thể, rõ ràng về tình hình cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp gửi các vị Đại biểu Quốc hội. Đồng thời, sớm có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, bảo đảm tính hiệu quả, chặt chẽ, tránh gây thất thoát vốn và tài sản Nhà nước tại doanh nghiệp như quy định tại khoản 2 Điều 4 của Dự thảo Nghị quyết.