Ngày 3/11, thảo luận trước Quốc hội về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Đại biểu Quốc hội Hà Đức Minh (đoàn Lào Cai) đánh giá cao dự thảo Luật đã tiếp thu và giải trình đầy đủ các ý kiến của Đại biểu Quốc hội, đảm bảo cho 3 nội hàm: công tác quản lý của Nhà nước; quyền lợi của nhân dân; trách nhiệm và lợi ích của các tổ chức, doanh nghiệp.

Đóng góp ý kiến tại Điều 80 dự thảo Luật, theo đó điểm b khoản 1 quy định: Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công; quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công - tư; quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư; quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư; quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quyết định của pháp luật đầu tư đối với dự án đầu tư theo thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư của Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ.

Về nội dung trên, Đại biểu băn khoăn những dự án thực hiện theo Luật Đầu tư thuộc thẩm quyền cấp tỉnh nhưng cũng trong trường hợp thu hồi đất sẽ được thực hiện như thế nào?

Thứ hai, tại Điều 105 quy định 4 trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường tài sản gắn liền với đất, trong đó tại khoản 4 nêu: Công trình hạ tầng kỹ thuật xã hội có công trình xây dựng khác không còn sử dụng trước thời điểm có quyết định thu hồi của cơ quan có thẩm quyền. Theo Đại biểu, việc quy định không còn sử dụng là chưa rõ ràng, nhất là khi xem xét bồi thường các công trình kỹ thuật phục vụ dự án đầu tư của doanh nghiệp, có thể do khó khăn về kinh tế mà nhà đầu tư phải ngừng, tạm dừng dự án đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.

Thứ ba, tại khoản 2 Điều 121 quy định về Nhà nước cho thuê đất, thu tiền thuế đất một lần cho cả thời gian thuê trong một số trường hợp, đặc biệt là mở rộng cho các dự án về du lịch. Tuy nhiên, theo Đại biểu, thực hiện chủ trương của Đảng về đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư các công trình cung cấp dịch vụ công như y tế, giáo dục và môi trường cần nghiên cứu đối tượng này được trả tiền thuế đất một lần.

Thứ tư, tại khoản 3 Điều 125 quy định về các trường hợp Nhà nước cho thuê đất không thông qua đấu giá, trong đó có trường hợp cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất, thu tiền thuế đất hàng năm, nhưng phải di dời ra khỏi vị trí do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng quy định tại điểm d. Theo đó, tại điểm d khoản 2 Điều 9 quy định đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp gồm: Đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đất thương mại dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.

Đại biểu Hà Đức Minh cho rằng, để phát triển kinh tế xã hội mà Nhà nước phải thu hồi đất thương mại dịch vụ, không phải đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp như đất trụ sở cơ quan, đất nhà hàng, siêu thị, khách sạn, trạm xăng, trạm dừng nghỉ, trạm sạc điện xe… thì người bị thu hồi đất sẽ không được thuê đất để tiếp tục kinh doanh nữa.

“Muốn kinh doanh phải đi tìm đất đấu giá nhưng nếu đấu giá không được thì đương nhiên người bị thu hồi đất phải dừng hoạt động, đóng cửa, sa thải người lao động. Như vậy, không đảm bảo quyền tiếp cận đất đai của người đang sử dụng đất, không đảm bảo công bằng trong việc tiếp cận đất đai”, Đại biểu Hà Đức Minh nhấn mạnh.

Do đó, Đại biểu đề nghị nghiên cứu mở rộng đối tượng cho thuê đất không qua đấu giá đối với trường hợp này để tiếp tục duy trì sản xuất kinh doanh theo nguyên tắc thu hồi thì phải bố trí lại để tái sản xuất.

Trong khi đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) bày tỏ quan tâm đến quy định thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng...

Đặc biệt là Khoản 32 Điều 79 quy định trường hợp thu hồi đất để thực hiện các dự án, công trình vì lợi ích quốc gia, công cộng không thuộc các trường hợp quy định từ khoản 1 đến khoản 31 của Điều này thì Quốc hội sửa đổi, bổ sung về các trường hợp thu hồi đất của Luật này theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng cho rằng, quy định như thảo Luật lần này đã đảm bảo phù hợp với Điều 54 của Hiến pháp, đó là Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết và do luật định thì báo cáo với Quốc hội.

Theo Đại biểu Quốc hội đoàn Nam Định, quy định này đã khắc phục được tình trạng quy định chung chung và không rõ ràng như dự thảo Luật trước đây.