(CLO) Nạn "cát tặc" đã và đang hoành hành ở Vĩnh Phúc nhiều năm nay nhưng dường như các cơ quan chức năng ở tỉnh này đang tỏ ra bất lực? Trách nhiệm chính thuộc về việc cấp phép, quản lý sau cấp phép nhưng sau hàng lọat sai phạm, tất cả vẫn vô can! Trong đó, nổi bật là trách nhiệm của Giám đốc Sở Tài nguyên- Môi trường (TN&MT) tỉnh Vĩnh Phúc.   Ngang nhiên thách thức dư luận!

Sông Lô sạt lở nghiêm trọng do "cát tặc" hoành hành

Sau khi lực lượng công an lập chuyên án triệt phá "cát tặc" trên Sông Hồng (địa phận Vĩnh Phúc) và tại huyện Vĩnh Tường, những tưởng vấn nạn này sẽ lắng xuống. Nhưng không ngờ, nó lại hoành hành trên sông Lô (địa phận huyện Sông Lô - Vĩnh Phúc). Dù chỉ chảy qua tỉnh Vĩnh Phúc có 28km nhưng hiện tại  trên đoạn sông này có tới 11 giấy phép của 06 doanh nghiệp được UBND tỉnh Vĩnh Phúc cấp quyền khai thác, nạo vét cát sỏi (chưa tính 04 giấy phép đã hết hạn và hết hiệu lực). Cấp phép tràn lan nhưng buông lỏng giám sát, quản lý nên hậu quả gây ra rất nặng nề. Tính đến thời điểm cuối tháng 2/2017, khi tiến hành kiểm tra xác minh đánh giá thực trạng sạt lở đất, cơ quan có thẩm quyền đã xác định phần diện tích đất sạt lở tại xã Đôn Nhân lên tới 5000m2. Diện tích bị sạt lở này là đất nông nghiệp quỹ 1 của gần 300 hộ dân trong xã. Bên cạnh đó, xã Cao Phong, cũng lâm vào tình cảnh tương tự, thậm chí còn “bi đát” hơn khi cơ quan có thẩm quyền đo đạc xác định diện tích đất canh tác bị sạt lở qua nhiều năm, tại thời điểm kiểm tra cuối tháng 9 năm 2015 lên tới 6.496m2. Báo cáo của UBND các xã Đôn Nhân, Cao Phong, Phương Khoan… cũng cho rằng, hoạt động khai thác khoáng sản, cát sỏi chính là một trong những nguyên nhân gây nên thực trạng sạt lở đất bờ sông Lô đoạn chảy qua địa phương. Trong một diễn biến khác, hoạt động khai thác cát tràn lan, vô tổ chức cũng là nguyên nhân chính dẫn tới công trình kè đê sông Đôn Nhân trị giá hàng trăm tỷ đồng bị hư hại nặng. Người dân, cử tri các xã bị "cát tặc" hoành hành đã rất nhiều lần gửi đơn kêu cứu đến các cơ quan có thẩm quyền ở Vĩnh Phúc. Nhưng thật khó tin, càng "kêu" nhiều thì cát tặc càng hoành hành như thể thách thức dư luận! Cần xử lý nghiêm việc buông lỏng quản lý

Sở TN&MT Vĩnh Phúc chịu trách nhiệm chính về hoạt động quản lý khai thác cát trên địa bàn

Được biết, sau "đại án cát tặc" trên sông Hồng, Sở Tài nguyên- Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc đã phải báo cáo Tỉnh ủy, ỦBND tỉnh Vĩnh Phúc về vấn đề này. Theo báo cáo, sau khi lực lượng Công an triệt phá, tất cả các đối tượng khai thác cát trên sông Hồng (địa bàn Vĩnh Phúc) đã ngừng hoạt động. Tuy nhiên, mới đây, "danh sách đen" vẫn còn "sót" lại Công ty Hoàng Phát. Theo nguồn tin của Congluan.vn, ông Nguyễn Văn Khước, Giám đốc Sở TN&MT  tỉnh Vĩnh Phúc đã phải nhận trách nhiệm này trước UBND tỉnh. Trở lại với vấn nạn cát tặc trên sông Lô, suốt từ nhiều năm nay, để bảo vệ diện tích đất bãi, hoa màu ven sông, người dân các xã ven đê đã liên tục gửi đơn kêu cứu đến UBND huyện, Sở TN&MT, UBND tỉnh Vĩnh Phúc. Tại các lần tiếp xúc cử tri, người dân cũng liên tục yêu cầu dẹp bỏ cát tặc. Đáp lại, các cơ quan chức năng đã xử lý ra sao? Trước hết là Sở TN&MT - cơ quan quản lý nhà nước chịu trách nhiệm chính về việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác cát chỉ có duy nhất một động thái là ban hành văn bản "đề nghị" các công ty ( kể cả có phép và không phép) "chấp hành đúng quy định"! Suốt thời gian từ 2106-2017, Sở này ban hành tới 15 văn bản "chỉ đạo, đôn đốc" mà tuyệt nhiên không hề có động thái kiểm tra, xử lý vi phạm! Chỉ đến khi báo chí vào cuộc đồng loạt phản ánh nạn cát tặc ở sông Lô, ngày 5/5/2017, Giám đốc Sở này mới có "báo cáo" về tình hình quản lý, khai thác cát trên sông Lô. Ngay lập tức, báo cáo này đã khiến dư luận phẫn nộ khi khẳng định rằng sạt lở là do dòng chảy, do địa chất yếu! Khi  các phóng viên đề nghị Sở TN&MT Vĩnh Phúc cho biết dựa vào cơ sở nào để khẳng định sạt lở sông Lô là do dòng chảy, nền đất yếu mà không phải do cát tặc thì ông Nguyễn Vĩnh Hải, Phó Trưởng phòng Khoáng sản (Sở TN&MT) cho rằng: "Sở dựa trên các báo cáo, nghiên cứu trước đây trong công tác quản lý của Sở nên có kết luận này". Về việc trước đây đã có những báo cáo về địa chất như vậy, nhưng Sở TN&MT Vĩnh Phúc lại trình UBND tỉnh Vĩnh Phúc cấp hàng loạt giấy phép khai thác cát, ông Nguyễn Công Võ, Chánh văn phòng Sở TN&MT cho biết: "Chúng tôi sẽ kiểm tra lại và trao đổi với PV sau". Có hay không việc sạt lở bờ sông Lô xuất phát từ việc khai thác cát “tràn lan”? Và tại sao trong Báo cáo số 170/STNMT-KS gửi UBND tỉnh về việc xác định nguyên nhân gây sạt lở không hề đề cập tới nguyên nhân này? Đại diện Sở TN&MT Vĩnh Phúc cho rằng: "Để xác định nguyên nhân sạt lở có phải do khai thác khoáng sản hay không, cần lập đoàn chuyên môn kiểm tra, đánh giá và cần có thời gian". Vậy tại sao khi chưa lập đoàn chuyên môn, chưa có kết quả kiểm tra, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Vĩnh Phúc vẫn có thể "mạnh miệng" báo cáo nguyên nhân khách quan không thuộc trách nhiệm của ngành mình? Nếu theo đúng theo báo cáo này thì một vấn đề rất lớn đặt ra: Tại sao đây là khu vực dòng chảy phức tạp, nền đất, địa chất yếu mà Sở này vẫn phê duyệt để UBND tỉnh Vĩnh Phúc cấp giấy phép khai thác cát dày đặc trên Sông Lô? Tại sao khi quyết định đầu tư kè Đôn Nhân hàng trăm tỷ đồng, lại bỏ qua yếu tố tự nhiên này dẫn đến sạt lở, hư hỏng nặng, hàng trăm tỷ đồng có nguy cơ trôi theo dòng chảy? Rõ ràng, đang có những dấu hiệu hết sức bất thường trong công tác quản lý khai thác cát tại Vĩnh Phúc, trong đó trách nhiệm chính thuộc về Sở TN&MT Vĩnh Phúc. Dư luận tại địa phương đang cho rằng sở dĩ có tình trạng "kiểm tra, xử lý" hình thức, chỉ thúc giục bằng văn bản còn thực tế "buông xuôi" cho cát tặc lộng hành là bởi có "nhóm lợi ích" đang chi phối, khiến các cơ quan chức năng bất lực?

Dư luận đề nghị Tỉnh ủy,  Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy Vĩnh Phúc, UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc sớm vào cuộc làm rõ trách nhiệm này thuộc tập thể hay cá nhân nào, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân liên quan. Bởi, sẽ là bao che, dung túng, xem nhẹ kỷ cương phép nước khi để xảy ra sai phạm tràn lan mà không một cán bộ nào phải chịu trách nhiệm!

Congluan.vn sẽ tiếp tục phản ánh về vấn đề nhức nhối này.

Nguyễn Thạch Trí Vĩnh