Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) đang xây dựng dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 113/2013/NĐ-CP của Chính phủ về hoạt động mỹ thuật (gọi tắt là Nghị định 113).

Theo đánh giá của Bộ VHTT&DL, sau 10 năm thực hiện, Nghị định 113 đã đạt được những hiệu quả nhất định trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động mỹ thuật. Tuy nhiên với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc sử dụng các loại hình trực tuyến trong hoạt động mỹ thuật ngày càng trở nên phổ biến nhưng chưa có quy định cụ thể để quản lý.

Bên cạnh đó, với sự phát triển của xã hội, nhiều loại hình mỹ thuật xuất hiện và chưa được định nghĩa, dẫn tới khó khăn trong việc xác định cũng như quản lý.

Hiện nay, việc quản lý cấp phép triển lãm trên không gian mạng đã được quy định tại Nghị định 72/2016/NĐ-CP về hoạt động nhiếp ảnh và Nghị định số 23/2019/NĐ-CP về hoạt động triển lãm, vì vậy cần thiết phải bổ sung nội dung quản lý, tổ chức triển lãm trên không gian mạng vào quy định tại Nghị định 113.

Đối với nội dung này, Bộ VHTT&DL đề xuất mở rộng định nghĩa “triển lãm mỹ thuật”. Theo đó, “triển lãm mỹ thuật” là việc trưng bày, công bố, giới thiệu tác phẩm mỹ thuật đến công chúng tại không gian nhất định hoặc không gian mạng, bao gồm triển lãm quy mô toàn quốc, khu vực, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; triển lãm do các tổ chức, cơ quan, nhóm, cá nhân thực hiện; triển lãm của Việt Nam tại nước ngoài và triển lãm của nước ngoài tổ chức tại Việt Nam.

Ngoài ra, Bộ VHTT&DL cũng cho rằng, cùng với hội nhập, phát triển của xã hội và nhu cầu thưởng thức văn hóa của công chúng, các công trình mỹ thuật đặt ngoài trời tại các địa điểm công cộng (trưng bày tượng, biểu tượng và công trình mỹ thuật ngoài trời, tranh tường) cần có sự kiểm duyệt, thẩm định của cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa.

Trên thực tế tại các địa phương hiện nay, các công trình mỹ thuật ngoài trời mang tính chất đặc thù (điêu khắc, hội họa, trang trí mỹ thuật…) đặt tại các địa điểm công cộng do tư nhân quản lý được xây dựng tự phát, không có sự kiểm soát nội dung của cơ quan quản lý văn hóa tại địa phương.

Thời gian qua đã xảy ra một số vụ việc như: Tượng 12 con giáp tại Hòn Dáu (Hải Phòng); tượng nữ thần tự do, tượng nhân vật hoạt hình Elsa tại Lào Cai… gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Vì vậy, Bộ VHTT&DL cho rằng cần phải bổ sung quy định trong văn bản quản lý nhà nước về hoạt động mỹ thuật, đáp ứng nhu cầu thực tế và giúp địa phương có hành lang pháp lý để quản lý, kiểm soát nội dung các công trình mỹ thuật đặc thù trước khi công bố đến với công chúng.

Thế Vũ