Thử thách cam go

Tính từ 27/4 đến nay, nước ta ghi nhận liên tiếp hàng loạt ca mắc Covid-19 trong cộng đồng. Hiện tại, ổ dịch ở Hà Nam, Vĩnh Phúc, Yên Bái, Hưng Yên, Hà Nội đã xác định được nguồn lây. Riêng ổ dịch tại Đà Nẵng vẫn còn chưa xác định rõ F0. Sự phức tạp của đợt bùng phát dịch lần này khác với các đợt bùng trước đây vì có sự xuất hiện cùng lúc hai biến chủng đang gây ra đại dịch tại Ấn Độ và nhiều quốc gia trên thế giới.

Thông tin từ Bộ Y tế mới đây cho thấy, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đã tiến hành lấy mẫu ở những bệnh nhân mắc Covid-19 tại Vĩnh Phúc, Hà Nam, Hưng Yên, Hà Tĩnh để làm xét nghiệm giải trình tự gene, giúp xác định nguồn gốc. Kết quả, tại Vĩnh Phúc lấy 3 mẫu của 3 bệnh nhân mắc Covid-19 là những nhân viên quán Bar Sunny, cho kết quả thuộc chủng B.1.617.2, là biến thể của Ấn Độ. Tại Hà Nam lấy 6 mẫu, Hưng Yên lấy 2 mẫu, Hà Tĩnh lấy 2 mẫu (2 bệnh nhân mắc Covid từ Lào sang Việt Nam qua đường bộ) đều cho kết quả thuộc chủng B.1.1.7, là biến thể của Anh.

Hiện 2 biến thể SARS-COVID-2 này lây lan trong cộng đồng của nước ta cho thấy mức độ nguy hiểm rất cao. Biến chủng B.1.617.2 đang gây ra cho Ấn Độ hậu quả rất nặng nề. Liên tiếp gần 15 ngày qua, mỗi ngày Ấn Độ có hơn 300.000 ca mắc Covid-19 mới, nâng tổng số người bị bệnh lên 19,9 triệu ca và 218,9 nghìn người đã tử vong do Covid-19. Quốc gia này có đến 150 quận, huyện (trong tổng số 741 quận, huyện trên cả nước) có tỷ lệ dương tính cao trên 15%, buộc phải cách ly nghiêm ngặt. Trong khi đó, biến chủng B.1.1.7 cũng đang hoành hành tại nhiều quốc gia trên thế giới, hiện đang gây ra dịch bệnh tại Lào khi số ca mắc mỗi ngày hơn 100 người và nhiều quốc gia Đông Nam Á khác.

Mức độ phức tạp của đợt bùng phát dịch lần này theo nhiều chuyên gia còn đáng lo ngại hơn vì trùng hợp với đợt nghỉ lễ 30/4 và 1/5. Thời gian này, người dân trong cả nước đi lại, di chuyển nhiều, có thói quen tập trung, giao lưu, hội hè. Một trong những lý do khiến dịch Covid-19 bùng phát ngoài tầm kiểm soát ở Ấn Độ chính là việc người dân tham gia nghi lễ tôn giáo bên bờ Sông Hằng. Cảnh tượng tập trung đông người, xem thường các quy định tối thiểu trong phòng dịch như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách khiến Ấn Độ trả giá đắt. Cảnh tượng này cũng đã lặp lại trên các bãi biển của Việt Nam trong thời gian nghỉ lễ vừa qua.

Trước sự phức tạp của tình hình dịch bệnh, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã trao đổi với Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội) và được ông cho biết: “Để đánh giá hết được mức độ trầm trọng của đợt bùng phát dịch lần này đến đâu cần phải đợi thêm 14 ngày (thời gian tính từ kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kết thúc)”.

Theo ĐBQH Nguyễn Anh Trí: “Tình hình chung, dịch bệnh của cả thế giới rất phức tạp. Nước ta có kiểm soát chặt nhưng khi thế giới đang nặng nề như vậy tất yếu cũng bị ảnh hưởng. Thời gian qua, cả nước phòng dịch rất tốt, sự cố gắng, nỗ lực đã mang đến thành quả. Nhưng xung quanh các nước đang phức tạp nên nước ta dễ rơi vào tình trạng “nước lụt quá to, tình trạng vỡ đê” có thể xảy ra bất cứ lúc nào”.

“Trên thực tế, nhiều ngày qua đã bắt đầu xuất hiện các điểm dịch mang tính phức tạp, có tính khó xử lý như Hà Nam, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng, Hà Nội, Yên Bái, Hưng Yên. Gần như ngày nào cũng xuất hiện điểm dịch, F0, F1 mới và thêm địa phương mới có dịch. Đợt nghỉ lễ vừa qua có hàng vạn người trong cả nước di chuyển qua nhiều nơi. Trong khi nguyên tắc phòng dịch càng hạn chế đi lại càng tốt. Do đó chưa thể đánh giá chính xác mức độ nguy hiểm của đợt dịch lần này. Tôi cho rằng chắc sẽ xuất hiện nhiều ca nhiễm Covid-19 trong thời gian tới”, ông Trí nhận định.

Quyết liệt và nghiêm khắc

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí đánh giá, công tác chỉ đạo chống dịch của nước ta rất quyết liệt và phù hợp. “Đợt dịch lần này, còn cá thể hóa trách nhiệm của cá nhân nếu để dịch lây lan, bùng phát. Tôi cho đây là một biện pháp, chủ trương đứng đắn. Địa phương nào làm chưa tốt thì phê bình, đơn vị nào, thậm chí cá nhân nào chưa tốt sẽ bị xử lý. Nhìn chung, chủ trương phòng, chống dịch của nước ta rất quyết liệt, đi đúng hướng, cải tiến rất phù hợp trong hoàn cảnh mới” - ông Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.

Cũng theo vị này, bên cạnh những mặt tích cực thì còn có một bộ phận chủ quan, lơ là, xem thường các quy tắc phòng dịch. Vừa qua, các bức ảnh chụp bãi biển, công viên như ở Vũng Tàu, Đà Nẵng, Nha Trang, Thanh Hóa… đông nghẹt người, người dân không đeo khẩu trang, không giữ khoảng cách. Điều này cho thấy vẫn còn tình trạng không chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Y tế.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh: “Đến thời điểm này, chiến lược 5K và tiêm vắc xin vẫn là chủ trương rất đúng. Trên thực tế, do chiến lược tốt từ đầu nên đến bây giờ nước ta mới có thành quả tốt. Trong thời gian tới cần phải quyết liệt tuân thủ quy định 5K “Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế”. Trong đó, khẩu trang và khoảng cách rất quan trọng”.

Cũng theo vị Đại biểu Quốc hội này, ông rất mong muốn cơ quan chức năng mạnh mẽ hơn trong việc tiêm chủng vắc xin cho nhân dân. Cần tập trung cao độ để có nguồn vắc xin tiêm phòng vì đây mới là chiến lược bền vững.

Qua trao đổi với ông Nguyễn Anh Trí có thể thấy ngay từ đầu nước ta có chủ trương phòng dịch đúng đắn, phù hợp và hiệu quả. Tuy nhiên, đợt bùng phát dịch lần này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là nguy cơ từ việc thiếu ý thức trong công tác phòng dịch của một số người. Chính vì vậy, cần thiết phải tuyên truyền, vận động, thậm chí xử phạt nghiêm minh để không còn tình trạng lơ là, chủ quan dẫn tới dịch bùng phát trong cộng đồng.

Âm tính giả nỗi lo lớn

Một trong những lỗ hổng để dịch bệnh lan ra cộng đồng đó chính là kết quả xét nghiệm chưa chính xác. Tính từ 27/4 đến nay đã có 3 trường hợp sau khi hết cách ly tập trung (có 2-3 lần âm tính) lại nhận kết quả dương tính khi trở về nơi cư trú. Kết quả đã có ít nhất 35 người liên quan những trường hợp này dương tính SARS-CoV-2.

Tình trạng âm tính giả đang trở thành nỗi lo, nguồn nguy hiểm. Trước vấn đề này, ông Nguyễn Anh Trí cho rằng, tình trạng âm tính giả thực sự đáng lo ngại. Ðể hạn chế vấn đề này, vị này cho rằng cần chấn chỉnh lại khâu tổ chức lấy bệnh phẩm. Bởi, nếu kỹ thuật lấy mẫu bệnh phẩm không đúng yêu cầu thì chắc chắn kết quả xét nghiệm sẽ âm tính. “Máy móc có hiện đại, thiết bị có tốt bao nhiêu nhưng khâu lấy bệnh phẩm sai thì kết quả sai. Cần thiết phải thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc công tác lấy mẫu xét nghiệm. Ngoài ra, cần ổn định chất lượng sinh phẩm xét nghiệm, nâng cao năng lực phòng xét nghiệm” – ông Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.

Trinh Phúc