Ô nhiễm môi trường đang diễn ra phức tạp

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Vũ Minh Lý - Phó Giám đốc Trung tâm truyền thông Tài nguyên Môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) - cho biết, những năm qua, Bộ TN&MT đã nhận được sự ủng hộ, tham gia phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội trong đó có Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong công tác bảo vệ môi trường và đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của đông đảo quần chúng nhân dân đặc biệt là người lao động tại các doanh nghiệp.

Diễn đàn được tổ chức tại Hải Phòng vào ngày 27/11 là cơ hội để các nhà quản lý về môi trường, tổ chức công đoàn, doanh nghiệp và người lao động cùng tìm ra các giải pháp hiệu quả trong bối cảnh ô nhiễm môi trường đang diễn ra phức tạp, đặc biệt tại các khu chế xuất, khu công nghiệp.

Theo bà Phạm Huệ - Giám đốc trung tâm Hợp tác truyền thông, Báo Lao Động - cho biết: Ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên thiên nhiên và biến đổi khí hậu đang ngày càng diễn biến phức tạp đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ ngành, các đơn vị/tổ chức, giữa Nhà nước và nhân dân.

Diễn đàn được tổ chức hôm nay với kỳ vọng tìm ra các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quá trình sản xuất và tiêu dùng bền vững tại Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung, triển khai thực hiện Chiến lược Quốc gia về tăng trưởng xanh.

Chủ thể trong công tác bảo vệ môi trường

Nói thêm về Luật bảo vệ môi trường (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua, ông Vũ Minh Lý chia sẻ, lần đầu tiên, cộng đồng dân cư được quy định là một chủ thể trong công tác bảo vệ môi trường; tăng cường công khai thông tin, tham vấn, phát huy vai trò giám sát, phản biện, đồng thời được bảo đảm quyền và lợi ích của cộng đồng dân cư khi tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường.

Lần đầu tiên chế định về thẩm quyền quản lý nhà nước dựa trên nguyên tắc quản lý tổng hợp, thống nhất, một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện; phân cấp mạnh cho địa phương.

Theo ông Phạm Văn Diên - Phó Chủ tịch công đoàn Công ty thép Việt Nhật, trong quá trình sản xuất, lượng bụi phát sinh ra rất nhiều, chính vì vậy, Nhằm bảo đảm cho các hoạt động của công ty hiệu quả, khoa học, tiết kiệm, bảo vệ môi trường và an toàn lao động, công ty đã áp dụng công nghệ quản lý Kaizen, 5S của Nhật Bản, hệ thống quản lý ISO 14001:2015. Hiện, xung quanh các nhà máy, văn phòng của công ty được bao phủ bởi cây xanh, thảm cỏ có diện tích tới 2.180 m2.

Các đường nội bộ, bãi để phế liệu hằng ngày được vệ sinh và phun rửa liên tục bằng xe phun chuyên dụng. Song song đó, các hệ thống thu gom nước thải, nước mưa đồng bộ, được xử lý bảo đảm các thông số theo quy định trước khi đổ vào hệ thống khu công nghiệp; hệ thống làm mát trong hoạt động sản xuất khép kín, tuần hoàn, không thải ra môi trường; hệ thống túi vải lọc bụi công nghệ tiên tiến, hiện đại đem lại hiệu quả cao nhất. Quản lý thu gom rác thải bằng hệ thống các thùng rác quy định phân loại bằng màu sắc trước khi đưa vào nhà chứa rác chung và được các đơn vị xử lý vào thu gom, vận chuyển định kỳ hằng tuần.

Vai trò của công nhân trong các khu công nghiệp 

Ông Nguyễn Hồng Quang – Phó Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Hải Phòng chia sẻ những hoạt động cụ thể, thiết thực của công nhân lao động các khu công nghiệp trên địa bàn TP.Hải Phòng trong bảo vệ môi trường.

Hải Phòng hiện có 11/19 khu công nghiệp, khu kinh tế đi vào hoạt động với tổng số hơn 145.000 lao động. Xác định việc phát triển phải thực hiện trên cơ sở bền vững, đi đôi với bảo vệ môi trường, các cấp Công đoàn Khu kinh tế Hải Phòng phối hợp doanh nghiệp triển khai nhiều hoạt động góp phần cải thiện điều kiện làm việc, môi trường trong và ngoài nhà máy, bảo vệ sức khỏe NLĐ...

Hằng năm, Công đoàn khu kinh tế Hải Phòng phát động phong trào “Xanh sạch đẹp, bảo đảm ATVSLĐ, phòng chống cháy nổ” gắn với bảo vệ môi trường; phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” gắn với giảm tiêu hao nguyên vật liệu, khí thải, chất thải ra môi trường.

Các hoạt động CNLĐ vì môi trường được duy trì, triển khai trong nhiều năm. Mới đây, 179 CĐCS đồng loạt ra quân hưởng ứng Ngày đoàn viên công đoàn 21.7 với các hoạt động trồng cây, nhặt rác, dọn vệ sinh tại nơi làm việc, đi bộ vì môi trường, trình diễn thời trang từ vật liệu tái chế... thu hút sự tham gia của 102.225 CNLĐ.

152 CĐCS đề xuất với công ty triển khai thay thế toàn bộ chai nhựa đựng nước sử dụng một lần bằng bình thủy tinh tại hội trường, phòng họp, phòng làm việc, nhà ăn... giảm thiểu tối đa rác thải nhựa ra môi trường.

Các công đoàn cơ sở thuộc Công đoàn Khu kinh tế Hải Phòng phối hợp với doanh nghiệp triển khai chương trình bảo vệ môi trường theo đặc thù tại đơn vị mình: đề xuất doanh nghiệp trang bị đầy đủ các thiết bị, dụng cụ thu gom tập trung chất thải rắn thông thường, chất thải nguy hại; đăng hơn 1.350 tin, bài, tuyên truyền bảo vệ môi trường trên các bảng tin, trang mạng nội bộ các doanh nghiệp, tổ chức đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, huấn luyện về 5S, ý thức và kỹ năng xử lý rác thải, bảo vệ môi trường tới hàng chục nghìn lượt CNLĐ.

Phát triển bền vững là yêu cầu xuyên suốt

Trình bày ý kiến tại Diễn đàn, ông Vũ Minh Lý – Phó Giám đốc Trung tâm truyền thông TNMT, Bộ TN&MT – cho biết, phát triển bền vững là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội và bảo vệ tài nguyên, môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền quốc gia. Việc xây dựng, thực hiện các chiến lược, chính sách, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội phải đảm bảo yêu cầu phát triển bền vững...

Nói về những thách thức trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và định hướng phát triển bền vững của Đảng, Nhà nước ta, bà Đỗ Thị Hương – Phó chi cục trưởng chi Cục Bảo vệ môi trường – Sở TNMT Hải Phòng cho biết:

Về vấn đề thu, xử lý chất thải nguy hại tổng hợp kết quả báo cáo năm 2019 của 466 cơ sở gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường cho thấy, tổng lượng chất thải nguy hại phát sinh khoảng 15.000 tấn; tổng lượng chất thải nguy hại được thu gom, xử lý chiếm 95,34 % lượng chất thải nguy hại phát sinh; phần còn lại được các chủ nguồn thải lưu giữ tại cơ sở và chưa thực hiện chuyển giao cho đơn vị có chức năng thu gom, xử lý do lượng chất thải nguy hại phát sinh quá ít.

Tại Hải Phòng hiện nay 7 đơn vị được Tổng cục Môi trường cấp phép hành nghề vận chuyển và xử lý chất thải nguy hại. Hầu hết các doanh nghiệp chuyển giao chất thải nguy hại cho 7 đơn vị này và một số ít doanh nghiệp hợp đồng với đơn vị ngoài thành phố để thu gom, xử lý chất thải nguy hại. Tuy nhiên, số lượng các cơ sở chấp hành báo cáo định kỳ về công tác quản lý chất thải còn rất ít so với số lượng doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thành phố.

Về vấn đề thu gom, xử lý nước thải vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa tách triệt để nước mưa và nước thải, vì vậy hiệu quả xử lý nước thải chưa cao. Bên cạnh đó, nhiều làng nghề chưa có hệ thống xử lý nước thải. Một số doanh nghiệp có chỉ tiêu trong nước thải vượt quy chuẩn cho phép.

Năm 2019, Tổng cục Môi trường đã ban hành Quyết định xử phạt Công ty Cổ phần Đầu tư bất động sản Minh Phương 1.126.405.000 đồng; phạt Công ty TNHH Liên hợp Đầu tư Thâm Việt (KCN An Dương) 712.405.000 đồng; phạt Công ty Cổ phần Tập Đoàn Sao Đỏ (KCN Nam Đình Vũ I) 320.000.000 đồng.

Một vài giải pháp được Cục Bảo vệ môi trường đưa ra đối với doanh nghiệp, các doanh nghiệp nên quan tâm đến ba nhóm giải pháp: nhận thức, năng lực tài chính, bộ máy quản lý môi trường.

Đối với cơ quan chuyên môn Quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường: Để thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục phối hợp các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương tăng cường rà soát, kiểm tra, giám sát, tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở thực hiện đúng và đầy đủ các quy định pháp luật bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn liên quan; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.

Ngay sau khi Luật bảo vệ môi trường năm 2020 (sửa đổi) có hiêu lực thi hành, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ khẩn trương triển khai, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện đồng thời duy trì kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường tại các cơ sở trên địa bàn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.