Trong tuần này, giá vàng lần đầu tiên phá vỡ mức 2.300 USD/ounce do các vấn đề địa chính trị, kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất của Mỹ và việc Trung Quốc tích lũy kim loại quý đã thúc đẩy sự quan tâm từ các nhà đầu cơ.

Vàng được các nhà đầu tư coi là nơi trú ẩn an toàn trong thời kỳ hỗn loạn và là hàng rào chống lại sự mất giá của tiền tệ, do đó, các cuộc xung đột ở Trung Đông và Ukraine đã giúp giá tăng gần đây, cùng với lạm phát tăng vọt sau Covid-19.

Động thái của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBC) đã được phản ánh bởi các ngân hàng trung ương chủ yếu ở các thị trường mới nổi khác, những người đều muốn tăng lượng nắm giữ vàng của mình.

Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào đồng đô la Mỹ để giao dịch với phần còn lại của thế giới. Là đồng tiền dự trữ của thế giới, hầu hết hàng hóa đều được định giá bằng đô la và hơn một nửa giao dịch trên thế giới được thực hiện bằng đồng bạc xanh.

Trong khi phát triển để thách thức sự thống trị kinh tế của Mỹ trong 30 năm qua, Trung Quốc đã xây dựng được nguồn dự trữ ngoại hối khổng lồ, chủ yếu bằng đô la.

Nhưng Bắc Kinh lo ngại họ đã trở nên quá phụ thuộc vào đồng bạc xanh và muốn đa dạng hóa nguồn dự trữ của PBC.

Theo dữ liệu của Mỹ, Trung Quốc đang dần giảm lượng nắm giữ USD, vốn đã giảm dần 1/3 kể từ năm 2011 xuống còn khoảng 800 tỷ USD. Sự sụt giảm đã tăng tốc kể từ đại dịch COVID-19.

Hơn nữa, mục tiêu đa dạng hóa của Bắc Kinh phù hợp với mục tiêu của các quốc gia khác trong nhóm BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi), những quốc gia có nền kinh tế được thiết lập để thống trị nền kinh tế toàn cầu vào năm 2050.

BRICS thậm chí còn đưa ra ý tưởng về một loại tiền tệ chung trong tương lai, điều này có khả năng thách thức đồng đô la với tư cách là tiền tệ dự trữ của thế giới.

Các quốc gia BRICS, bao gồm cả Trung Quốc, lo ngại về cách Washington vũ khí hóa đồng đô la để duy trì vị thế kinh tế và địa chính trị toàn cầu của mình.

Vị thế của đồng đô la cho phép Mỹ vay tiền với chi phí thấp hơn nhiều. Washington cũng có thể sử dụng đồng tiền này như một công cụ ngoại giao, chẳng hạn như khi áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga, Iran và Triều Tiên.

Sau khi Nga tấn công Ukraine vào tháng 2/2022, Mỹ và Liên minh châu Âu đã áp đặt một số đợt trừng phạt đối với Moscow, bao gồm cả việc đóng băng dự trữ ngoại hối của ngân hàng trung ương Nga.

Dưới áp lực của Mỹ, hầu hết các ngân hàng Nga cũng bị loại khỏi hệ thống thanh toán SWIFT, hệ thống tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển tiền quốc tế.

Theo đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc lo ngại rằng nước này có thể phải đối mặt với những biện pháp kiềm chế tương tự của Mỹ nếu nước này quyết định phô trương sức mạnh quân sự hơn nữa hoặc nếu cuộc chiến thương mại với Washington trở nên tồi tệ hơn.

Nhà phân tích của Hội đồng Vàng Thế giới kỳ vọng việc mua hàng của ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục trong vài năm nữa, một tín hiệu cho thấy sự đa dạng hóa còn lâu mới kết thúc.

Ngay cả sau gần 18 tháng mua vào, dự trữ vàng của Trung Quốc vẫn chiếm khoảng 4% tổng dự trữ của PBC. Con số đó thấp hơn nhiều so với ngưỡng dự trữ của ngân hàng trung ương các nước phát triển.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích vàng cho rằng giá kim loại quý bị các nhà đầu cơ thổi phồng quá mức và nhu cầu tiếp tục của các ngân hàng trung ương như Trung Quốc có thể không thúc đẩy giá tăng cao hơn nhiều.

Mặc dù vậy, không giống như tiền giấy, vàng có giá trị nội tại vì đây là mặt hàng hiếm, khó khai thác. Nó cũng có nhiều ứng dụng kinh tế, trong điện tử, nha khoa, công cụ y tế và các lĩnh vực quốc phòng, hàng không vũ trụ và ô tô.

Lê Na (Theo DW)