Từ scandal chính trị lớn nhất trong lịch sử Mỹ

Cuộc điều tra vào ông Trump bắt đầu vào tháng 5/2017 khi Thứ trưởng Bộ Tư pháp Rod Rosenstein bổ nhiệm ông Mueller vào vị trí công tố viên đặc biệt.

Sự việc diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump sa thải giám đốc FBI James Comey vào ngày 9/5. Trong suốt quá trình đó, nhiều cố vấn chiến dịch tranh cử của ông Trump, bao gồm Paul Manafort, George Papadopoulos và cố vấn an ninh Nhà Trắng Michael Flynn đã bị bắt và thừa nhận đã nói dối FBI về các mối liên hệ của mình với các quan chức Nga.

Tháng 4/2018, luật sư riêng của ông Trump, Michael Cohen bị FBI lục soát văn phòng và nhà riêng. Phía Mỹ cũng lên danh sách 12 điệp viên của Nga, những người đã tấn công máy tính của đảng Dân chủ vào năm 2016 và lấy đi hàng nghìn email, những thứ được dùng sau đó để tấn công bà Hillary Clinton.  Phía Nga bác bỏ những cáo buộc trên.

Tháng 8/2018, ông Michael Cohen thừa nhận 5 tội danh liên quan tới gian lận thuế và lừa đảo ngân hàng. Ông ngay lập tức bị đội ngũ của ông Mueller thẩm vấn.

Tháng 11/2018, Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions từ chức theo yêu cầu của ông Trump. Ông từng có liên hệ với đại sứ Nga tại Mỹ khi còn đảm nhiệm vai trò cố vấn cho ông Trump.

Cuối tháng 11, ông Trump gửi 1 lá thư trả lời các câu hỏi của công tố viên Mueller liên quan tới việc cấu kết với Nga gian lận bầu cử.

Cuối năm 2018, ông Cohen lên tiếng thừa nhận đã nói dối liên quan tới cuộc đàm phán xây dựng tháp Trump ở Moscow vào năm 2016 "theo chỉ đạo của số 1 để đồng nhất với quan điểm chính trị". "Số 1" ở đây ám chỉ ông Trump.

Ông Trump đã chỉ trích ông Cohen là "kẻ hèn nhát và nói dối".

Đỉnh điểm cuộc khủng hoảng diễn ra vào tháng 12/2018 khi ông Cohen bị kết án 3 năm tù giam vì trả tiền bịt miệng 1 đối tượng thay cho ông Trump, hãng American Media cũng đồng ý trả tiền phạt để tránh bị truy tố. Hãng sở hữu tờ National Enquirer cho hay đã có ý định gây ảnh hưởng tới kết quả cuộc bầu cử, khác với tuyên bố từ ông Trump.

Tháng 2/2019, ông Cohen lại lên tiếng chỉ trích ông Trump, nói rằng ông biết trước việc Wikileaks sẽ công bố những email của bà Clinton vào năm 2016.  Ông cũng nói rằng ông Trump đã tiến hành bàn bạc đầu tư bất động sản tại Nga vào năm đó, trong khi lên tiếng khẳng định không làm ăn gì với Nga.

Tháng 3/2019, ông Mueller trình kết quả cuộc điều tra cho Bộ trưởng Tư pháp William Barr, kết luận ông Trump vô tội.

Tới "quân bài chủ lực" trong chiến dịch tái tranh cử

Ông Mueller đã đưa ra kết luận rằng ông Trump và tất cả các nhân viên làm việc trong chiến dịch tranh cử của ông vào năm 2016 không hề thông đồng hay có âm mưu thông đồng với Nga, điều mà đảng Dân chủ đã nhiều lần lên tiếng cáo buộc trong 2 năm vừa qua.

Đây là thông tin được nhắc lại nhiều nhất trên truyền thông trong 2 năm vừa qua, kể từ ngày đầu tiên mà ông Trump nhậm chức.

Đảng Dân chủ cho biết sẽ tiếp tục các cuộc điều tra liên quan tới cuộc bầu cử năm 2016 cũng như các lợi ích kinh doanh của ông Trump. Tuy nhiên với việc không có bằng chứng cụ thể, kèm theo việc ông Mueller tuyên bố không có bằng chứng nào cho các tội danh trên, đảng Dân chủ nhiều khả năng sẽ không thể làm gì nhiều.

"Đây là một ngày vàng của Donald Trump", nhà lịch sử chính trị Douglas Brinkley cho hay.

"Giờ đây các gông cùm đã được tháo bỏ. Ông ấy sẽ có thể tiếp tục chỉ trích truyền thông và đảng Dân chủ mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Ông ấy có thể dùng sự vô tội của mình làm vũ khí công kích trong chiến dịch tái tranh cử sắp tới".

Công việc quan trọng nhất với ông hiện tại là cho thấy được tính kỷ luật đối với đội ngũ làm chiến dịch của mình và với bản thân.

Lịch sử cho thấy ông không giỏi làm điều đó lắm. Tuần trước, ông đã bắt đầu một cuộc chiến kỳ lạ với một người đã chết, khi mạnh mẽ chỉ trích cố Nghị sĩ John McCain và tố rằng ông này là người khởi nguồn lên những cáo buộc nhằm vào Tổng thống.

Ông cũng được cho là hay đưa ra những quyết định một cách bất ngờ, như việc hủy bỏ đi các lệnh trừng phạt với Triều Tiên ngay cả trước khi chúng có hiệu lực.

"Cuộc luận tội phi pháp này đã thất bại", ông Trump nói trong ngày 24/3 vừa qua sau khi kết quả được công bố.

Tuy nhiên vẫn còn 1 câu hỏi để ngỏ là liệu Tổng thống có cản trở công lý khi ngăn cản các cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử.

"Giờ là lúc thúc đẩy kinh tế và tăng trưởng", chiến lược gia Scott Reed nhận định. "Đây là lúc đưa ra 1 thông điệp cụ thể bằng việc kiểm soát tốt đội ngũ nhân viên chính phủ và Nhà Trắng. Đây là những gì nên làm khi một việc tương tự diễn ra".

Ông Trump nhận được thông tin khi đang đi đánh golf tại khu nghỉ dưỡng của mình ở Mar-a-Lago từ cố vấn của mình.

Trao đổi với các phóng viên trước khi bay trở về Washington, ông Trump đã kêu gọi phải điều tra các thành viên đảng Dân chủ, khẳng định rằng chiến dịch của ông Mueller hoàn toàn dựa trên giả thuyết của đảng này. 

"Thật là một sự sỉ nhục khi đất nước chúng ta, khi Tổng thống của chúng ta phải trải qua điều này", ông Trump nói. "Điều này đã bắt đầu ngay từ trước khi tôi được bầu".

Tuy nhiên, ông Trump ám chỉ sẽ không có hành động đáp trả lại scandal đã gây nên tai tiếng cho ông trong vòng 2 năm qua.

"Tôi muốn bước tiếp và đặt chuyện này ở phía sau, nhưng người dân của chúng ta mới là người phải chịu đựng những gì mà đảng Dân chủ đã làm trong 2 năm qua", cựu cố vấn chiến dịch của ông Trump, David Bossie cho hay. "Chúng ta cần điều tra những người đã thúc đẩy các cáo buộc này".

Người phát ngôn Nhà Trắng Hogan Gidley cho hay ông Trump không có kế hoạch yêu cầu Bộ trưởng Tư pháp mở cuộc điều tra nhằm vào các đối thủ chính trị của ông.

Con đường tái tranh cử gian nan

Con đường tái tranh cử của ông Trump vẫn sẽ khá bấp bênh. Các chuyên gia cho hay ông có lẽ sẽ phải thắng được 3 bang Michigan, Pennsylvania và Wisconsin như ông đã làm năm 2016 nếu muốn dành chiến thắng. Đảng Dân chủ hiện tại đã đổ nhiều tài nguyên vào các bang này nhằm giành lại lợi thế.

Những người ủng hộ ông Trump cho rằng kết luận của ông Mueller là một đòn đánh nhằm thẳng vào hơn 10 ứng viên của đảng Dân chủ, những người đang tranh cử Tổng thống vào năm 2020.

"Đây sẽ là một thách thức lớn với những ứng cử viên của đảng Dân chủ, những người đã kỳ vọng sẽ đối đầu với một Tổng thống yếu thế và ngã ngựa", cựu cố vấn chiến dịch của ông Trump Jason Miller cho hay. "Thực tế, ông Trump có thể còn nhận được nhiều sự ủng hộ hơn từ kết quả lần này".

Brinkley cho rằng các ứng viên đảng Dân chủ sẽ cần phải thay đổi chiến thuật của mình, đồng thời nhấn mạnh được sự khác biệt của họ với Tổng thống trên nhiều lĩnh vực, từ dịch vụ y tế, biến đổi khí hậu tới nhập cư.

"Những điều này sẽ trở thành mũi công kích chính nhằm vào ông Trump", ông nhận định.

Hoàng Việt