Đây là nhận định của ông Bùi Trung Nghĩa - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại hội thảo “Thúc đẩy tiếp cận tài chính cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành công nghiệp hỗ trợ" do VCCI phối hợp Bộ KH&ĐT tổ chức ngày 25/8.

Ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế

Theo ông Bùi Trung Nghĩa, công nghiệp hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, thể hiện năng lực sản xuất hàng hoá đáp ứng yêu cầu của sản xuất công nghiệp, tạo ra giá trị gia tăng, tăng sức cạnh tranh của nền công nghiệp trong nước.

Thời gian qua các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chính sách tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Trong đó, bao gồm cả các chương trình hợp tác quốc tế với sự tham gia của các tổ chức quốc tế, nhiều tập đoàn đầu tư nước ngoài lớn tại Việt Nam có nhu cầu về các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.

Tuy nhiên, đến nay cả nước mới có 5.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, chiếm 4,5% tổng số doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, tạo việc làm cho hơn 600.000 lao động với doanh thu sản xuất kinh doanh đạt hơn 900.000 tỷ đồng, tương đương 11% tổng doanh thu toàn ngành chế biến, chế tạo.

“Năng lực ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn được đánh giá hạn chế. Sản xuất công nghiệp của Việt Nam còn phụ thuộc lớn vào các nguồn cung cấp nguyên phụ liệu, linh kiện đầu vào nhập khẩu. Khả năng tự cung ứng các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ từ các doanh nghiệp trong nước chiếm tỷ lệ thấp” - ông Bùi Trung Nghĩa cho biết.

Qua thực tế triển khai các hoạt động có thể thấy các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước chủ yếu vẫn là linh kiện và các chi tiết đơn giản với hàm lượng công nghệ cũng chưa cao, có giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm.

Điều này có thể do yếu tố các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ phần lớn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn bị hạn chế về năng lực quản lý, sản xuất, trình độ, công nghệ hay khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Khó khăn trong việc đáp ứng được yêu cầu chuỗi cung ứng

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, hiện có rất nhiều doanh nghiệp sản xuất sản phẩm đầu cuối của nước ngoài có nhà máy tại Việt Nam đang tìm kiếm nhà cung cấp trong nước để tối ưu hoá sản xuất, nhằm giảm chi phí và đáp ứng linh kiện kịp thời.

Đây cũng là giải pháp nhằm hạn chế những tác động do dịch Covid-19 bùng phát, các chuỗi cung ứng bị đứt gãy. Tuy nhiên, việc tìm kiếm các nhà cung cấp linh kiện tại Việt Nam theo các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài hiện nay là rất khó khăn.

Nguyên nhân khiến doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu chuỗi cung ứng là bởi đa số các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô vốn mỏng và năng lực cạnh tranh thấp.

Đó cũng là nguyên nhân khiến doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ không đáp ứng được các đơn hàng lớn của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và cũng không đủ nguồn lực để đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất các sản phẩm theo tiêu chuẩn của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, ông Bùi Trung Nghĩa cho rằng, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục có những chính sách nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ thông qua cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ theo hướng minh bạch, thuận lợi để doanh nghiệp yên tâm hơn khi đầu tư vào lĩnh vực này.

Cùng với đó, có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tiếp cận tài chính hiệu quả để đầu tư dây chuyền công nghệ, máy móc phục vụ cho quá trình sản xuất.

Bên cạnh những chính sách hỗ trợ của Nhà nước, bản thân các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cần chủ động tìm kiếm giải pháp, tăng cường kết nối, tập trung đầu tư để từng bước chuyển đổi quy trình sản xuất, nâng cấp máy móc thiết bị, đào tạo nguồn nhân lực để đẩy nhanh việc thay đổi quy trình, công nghệ sản xuất theo hướng hiện đại hơn, cải thiện hiệu quả năng suất sản xuất, đổi mới công nghệ và từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.