Sáng 15/7, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Tổng cục Hải quan (TCHQ) - Bộ Tài chính và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam đã phối hợp tổ chức hội thảo công bố Báo cáo “Mức độ hài lòng của doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính xuất nhập khẩu: Kết quả khảo sát năm 2020”.

Dựa trên kết quả phản hồi từ 3.657 doanh nghiệp xuất nhập khẩu, Báo cáo tổng hợp đánh giá của doanh nghiệp về mức độ thuận lợi trong quá trình thực hiện các thủ tục xuất, nhập khẩu trong năm vừa qua. Đồng thời phản ánh các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tới các bộ, ngành sửa đổi các quy định pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi, góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất, nhập khẩu.

Cải thiện mức độ hài lòng của doanh nghiệp

Phát biểu tại buổi hội thảo, TS.Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam khẳng định, dù chịu tác động tiêu cực của dịch COVID-19 và sự đứt gãy thương mại toàn cầutừ đầu năm 2020 tới nay, song xuất nhập khẩu vẫn là lĩnh vực có thành quả nổi bật của Việt Nam.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa năm 2020 của Việt Nam đạt 545,3 tỷ USD tương ứng với mức tăng 5,3% so với năm trước. Tính chung 6 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 316,73 tỷ USD, tăng 32,2% so với cùng kỳ.

“Những con số này cho thấy nỗ lực phi thường của các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh đang gặp rất nhiều khó khăn trong dịch bệnh. Đồng thời, kết quả này cũng phản ánh những cố gắng củaTổng cục Hải quan, Bộ Tài chính và các bộ, ngành trong công tác cải cách thủ tục hành chính và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất, nhập khẩu của doanh nghiệp...”, TS.Vũ Tiến Lộc khẳng định.

Những chuyển biến đáng chú ý trong kết quả điều tra năm 2020 nổi bật là thông tin về chính sách và thủ tục hành chính xuất nhập khẩu dễ tiếp cận hơn. Doanh nghiệp cũng hài lòng hơn đối với công tác hỗ trợ, giải đáp của các cơ quan khi doanh nghiệp gặp vướng mắc về tiếp cận thông tin.

Việc thực hiện các thủ tục hành chính hải quan cũng thuận lợi hơn đối với các doanh nghiệp, giảm bớt chồng chéo, trùng lặp trong kiểm tra sau thông quan, thủ tục xác nhận hàng hoá qua khu vực giám sát qua hệ thống quản lý hải quan tự động.

Thông tin tại hội thảo, ông Hoàng Việt Cường - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã và đang nỗ lực thực hiện công cuộc cải cách trong toàn ngành nhằm đơn giản hóa thủ tục hải quan, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong lĩnh vực hải quan.

Cơ quan Hải quan đã thực hiện vai trò là cơ quan chủ trì, chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan Chính phủ trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nhà nước liên quan đến lĩnh vực hải quan như cơ chế một cửa, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu,…

Đơn giản hóa hơn nữa các thủ tục hành chính

Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng cơ quan Hải quan và các bộ ngành cần đơn giản hóa hơn nữa các thủ tục hành chính, chuyển hẳn sang việc giải quyết thủ tục theo phương thức trực tuyến. Cơ sở vật chất, đặc biệt là hạ tầng công nghệ thông tin cần được chú trọng cải thiện nhằm giảm thiểu tình trạng nghẽn mạng, báo lỗi trong quá trình thực hiện thủ tục trực tuyến.

Đối với riêng các cơ quan Hải quan, doanh nghiệp đề nghị cầnđơn giản hóa các loại chứng từ, hỗ trợ doanh nghiệp nhiều hơn với các thủ tục xác định mã hồ sơ và tham vấn xác định trị giá hải quan. Áp dụng hồ sơ điện tử triệt để hơn, tránh tình trạng doanh nghiệp phải đến làm thủ tục thông quan trực tiếp tại các chi cục.

Việc cung cấp thông tin, hướng dẫn giải đáp thắc mắc cho doanh nghiệp được chú trọng hơn và thực hiện hiệu quả hơn với đội ngũ chuyên trách để tư vấn và cập nhật thường xuyên thông tin. Doanh nghiệp kỳ vọng trong tương lai, đa số các thủ tục có thể thực hiện qua mạng internet một cách hoàn toàn chứ không phải vừa làm trên giấy, vừa làm trên mạng như hiện nay.

Các chi cục Hải quan cũng nên có một cơ chế kết nối, chia sẻ chung về lịch sử kiểm tra thực tế hàng hóa của doanh nghiệp để tránh kiểm tra trùng lặp. Tăng tính công khai, minh bạch trong thực hiện thủ tục hải quan, tăng cường quan hệ đối tác doanh nghiệp - hải quan. Cải thiện hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ kiểm tra thực tế hàng hóa, nâng cao năng lực giải quyết công việc và kỷ cương, kỷ luật của công chức hải quan.

Đối với các cơ quan quản lý và kiểm tra chuyên ngành, doanh nghiệp mong muốn cần tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý, kiểm tra chuyên ngành và hạn chế tối đa việc kiểm tra trùng lặp.

Nhiều doanh nghiệp cũng cho rằng số lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành nên tiếp tục giảm xuống và cần cần áp dụng đầy đủ, thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro để giảm chi phí tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp.

Việc tăng cường chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý, kiểm tra chuyên ngành với cơ quan Hải quan cũng cần cải thiện. Đặc biệt là ở các khía cạnh chia sẻ dữ liệu về thủ tục hành chính và phối hợp giải đáp vướng mắc, hướng dẫn doanh nghiệp về quy trình làm thủ tục.

Cơ quan Hải quan và các bộ, ngành cũng cần nâng cao năng lực giải quyết công việc và tăng cường kỷ cương, kỷ luật của cán bộ, công chức nhà nước trong quá trình giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp.