Chính phủ đã chỉ đạo xem xét giảm phí trước bạ

Kể từ tháng 11/2022 tới nay, các doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước đang gặp rất nhiều khó khăn, do doanh số bán xe giảm liên tục. Báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, riêng trong 4 tháng đầu năm 2023, tổng doanh số bán xe của các thành viên đã giảm tới 34%. 

Nhận định về thực trạng này, Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI) cho rằng, việc tiêu thụ xe giảm kéo theo ngành công nghiệp hỗ trợ, cơ khí bị sụt đơn hàng khiến nhiều lao động công việc bị ngưng trệ, an sinh xã hội gặp rất nhiều khó khăn.

Trước những khó khăn trên, trong phiên họp thường kỳ tháng 4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ kịp thời, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp; thúc đẩy cả phía cầu và cung. 

Nghị quyết cũng yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục chuẩn bị phương án hỗ trợ bổ sung về miễn giảm thuế, phí, lệ phí; nghiên cứu, tính toán phương án giảm thuế trước bạ đối với ô tô; đề xuất xử lý bất cập, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán…

Trước đó, để hỗ trợ ngành ô tô, cũng như kích cầu thị trường, Bộ Công Thương đã  đề nghị giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất trong nước và gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Theo Bộ Công Thương, vào đầu năm 2023, khi doanh nghiệp vẫn chưa hoàn toàn phục hồi thì nguy cơ suy thoái kinh tế ngày càng hiện hữu, gây ra nhiều tác động nghiêm trọng đến các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nói riêng, nền kinh tế nói chung. 

Sức ép lạm phát, tỷ giá, lãi suất gia tăng cũng làm ảnh hưởng tâm lý người tiêu dùng, với xu hướng thắt chặt chi tiêu.

Đặc biệt, đặt trong bối cảnh Chính phủ đang quyết tâm thực hiện nhiều giải pháp nhằm hạn chế tác động xấu của kinh tế thế giới, cũng như tạo động lực phát triển kinh tế trong nước, thì việc Bộ Tài chính có các chính sách hỗ trợ khác liên quan đến thuế, phí là cần thiết.

Chần chừ giảm lệ phí trước bạ, vì sao?

Trên thực tế, từ những tháng đầu năm 2023, Bộ Công Thương đã có đề xuất này, tuy nhiên cho tới nay việc giảm lệ phí trước bạ vẫn chỉ nằm trên giấy và đang được các ngành liên quan xem xét.

Không rõ nguyên nhân vì sao, thế nhưng, vào đầu tháng 4/2023, Bộ Tài chính có văn bản trả lời kiến nghị đề xuất giảm lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất lắp ráp trong nước.

Bộ Tài chính cho rằng, việc điều chỉnh giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có ảnh hưởng tiêu cực trong việc thực hiện các cam kết quốc tế.

Có ý kiến cho rằng chính sách này có khả năng chưa tuân thủ hoàn toàn quy định theo nguyên tắc Đối xử quốc gia trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và các Hiệp định thương mại tự do (FTA).

Theo Bộ Tài chính, nếu tiếp tục thực hiện chính sách giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thì các nước thành viên WTO có thể nhìn nhận việc này như một khoản trợ cấp của Chính phủ. Việt Nam có thể nhận được yêu cầu giải thích từ một số quốc gia không có hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cho rằng, trường hợp cần thực hiện giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô thì phải áp dụng chung cho cả ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và ô tô nhập khẩu. Điều này sẽ dẫn đến việc giảm thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến cân đối ngân sách của địa phương.

"Hiện dịch COVID-19 đã được kiểm soát, do đó việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước ở thời điểm hiện nay là chưa phù hợp", Bộ Tài chính cho biết.

Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh ngược lại, việc giảm lệ phí trước bạ đã giúp ngân sách địa phương tăng.

Một số chuyên gia lưu ý rằng, việc quá nặng về tư duy giảm thuế, lệ phí gây ảnh hưởng đến nguồn thu của địa phương cũng như việc kéo thị trường ô tô nội địa ấm trở lại có thể làm tăng tỷ lệ tai nạn, ùn tắc giao thông xem ra không thích hợp với bối cảnh hiện nay, thậm chí có thể làm chậm lại cơ hội thúc đẩy thị trường, thúc đẩy sản xuất cả yếu tố cầu lẫn cung.

Theo tính toán của các chuyên gia am hiểu, trong 4 tháng đầu năm, có địa phương có sản xuất lắp ráp ô tô chỉ đạt sản lượng hơn 12.000 xe, giảm tới 65% so với cùng kỳ năm 2022 (tương đương giảm 22.500 xe).

Nếu tính giá bán xe khoảng 700-800 triệu đồng/chiếc, thì số thuế phát sinh trong giai đoạn này (bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng của xe sản xuất lắp ráp trong nước) là khoảng 2.000 tỷ đồng. Nghĩa là giảm gần 4.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022.

Đặt trường hợp được áp dụng chính sách kích cầu, giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô sản xuất lắp ráp trong nước và sản lượng bằng cùng kỳ năm 2022 thì với doanh số bán khoảng 34.500 xe, tổng số lệ phí trước bạ có thể thu được sẽ xấp xỉ 1.350 tỷ đồng (sau khi đã giảm 50% lệ phí). Con số này vẫn tăng 343 tỷ đồng nếu so với việc chỉ bán được 12.000 xe thực tế trong 4 tháng qua.

Tuy nhiên, số thu ngân sách qua các loại thuế sẽ đạt 6.300 tỷ đồng (gồm thuế tiêu thụ đặc biệt là hơn 5.500 tỷ đồng và thuế giá trị gia tăng là 750 tỷ đồng) là tăng hơn 4.000 tỷ đồng - tương đương 191% so với hiện hữu.

“Khi Chính phủ thực hiện 2 đợt kích cầu thông qua giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước vừa qua cũng cho thấy, tuy số phí trước bạ có giảm nhưng doanh số bán xe tăng mạnh, khiến thu ngân sách từ ô tô vẫn tăng cao, đồng thời giữ được sản xuất trong nước và doanh nghiệp không phải sa thải người lao động”, đại diện VAMI nhận xét.