Độc đáo hệ thống giếng Chăm ở Hà Tĩnh

Thứ hai, 05/09/2022 11:06 AM - 0 Trả lời

(CLO) Với mật độ giếng Chăm rất dày ở Hà Tĩnh cho thấy, miền đất này trước khi trở thành đất Đại Việt đã có rất nhiều người Chăm sinh sống.

Bảo tàng Hà Tĩnh vừa tiến hành khảo sát hệ thống 12 giếng cổ tại xã Hồng Lộc, huyện Lộc Hà.

Ông Trần Phi Công, Phó Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh cho biết, trong số 12 giếng cổ này có 11 giếng cấu trúc hình vuông và 1 giếng cấu trúc hình tròn, phân bố tại 6 thôn.

Đặc điểm chung của các giếng cổ ở Hồng Lộc là đều nằm ở gần đường cái hoặc ở rìa làng, trước đây, gần giếng có nhiều loại cây cổ thụ. Kỹ thuật đào giếng và tìm mạch nước tốt của người Chăm thể hiện khá rõ trong hệ thống 12 giếng cổ này. Đó là giếng có hình vuông, được kè đá, gạch và cách dùng đáy lót gỗ để lấy mạch nước ngầm...

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 1

Ở Hà Tĩnh hiện còn khá nhiều giếng cổ của người Chăm

Tuy thời gian xây dựng đã lâu, qua quá trình sinh hoạt của người dân, đa phần các giếng đã được cải tạo nhưng vẫn giữ được những nét nguyên bản vốn có. Đây là những tư liệu quý giúp ích cho quá trình nghiên cứu về lịch sử, văn hóa làng xã ở Hà Tĩnh.

Trước đó, hồi năm 2012, các nhà nghiên cứu Viện Khảo cổ học Việt Nam và Bảo tàng Hà Tĩnh đã có đợt thám sát thực địa để tìm hiểu về hệ thống giếng tại 3 huyện Lộc Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh. Sau đó đã phát hiện được nhiều giếng cổ mà theo nghiên cứu cho thấy đều có liên quan đến văn hóa Chăm.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Tiến Đông (Viện Khảo cổ học Việt Nam), hình thái cơ cấu của các giếng này chủ yếu là hình vuông, một số ít là hình tròn và cũng có nhiều giếng đã được bà con cư dân cải tạo lại hình dáng do bị xuống cấp.

Tên của giếng được đặt khá phong phú và gần như gắn với tập tục văn hóa của địa phương. Tiêu biểu trong đó, có một giếng vuông ở xóm 7, xã Kỳ Thịnh (huyện Kỳ Anh) có tên gọi là giếng Lòi. Tiến sĩ Nguyễn Tiến Đông cho rằng, điều này khá phù hợp vì người Việt miền Trung vẫn gọi người Chăm là Lòi, Lồi hay Hời.

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Đông cũng cho biết, các giếng cổ trên địa bàn Hà Tĩnh đều có đặc điểm chung là hình vuông, có một số giếng đã được cải tạo thành hình tròn, song vẫn quan sát rõ đáy giếng hình vuông, xếp đá. Độ sâu của những giếng này dao động từ 3-6m tùy theo địa hình thấp hay cao. Nước giếng rất ngon và không bao giờ cạn kiệt, mỗi giếng phục vụ nước sinh hoạt cho một cộng đồng chừng 30-40 hộ

Theo các nhà khoa học, với mật độ giếng rất dày ở Hà Tĩnh cho thấy, miền đất này trước khi trở thành đất Đại Việt đã có rất nhiều người Chăm sinh sống, thậm chí, sau thế kỷ X, vào thế kỷ XI, XII thì vùng này vẫn còn nhiều người Chăm.

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 2

Giếng Chợ ở thôn Thượng Phú, xã Hồng Lộc vẫn còn giữ được nét nguyên bản với cấu trúc đặc trưng hình vuông

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 3

Độ sâu của giếng từ 3-6m, nước giếng không bao giờ cạn kiệt

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 4

Kỹ thuật đào giếng của người Chăm thể hiện khá rõ ở phần thành giếng được kè bằng đá

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 5

Các giếng cổ đều nằm ở gần đường cái hoặc ở rìa làng

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 6

Giếng Ngọt ở thôn Trung Sơn, xã Hồng Lộc được cho là có tên này bởi có nguồn nước ngọt tốt

doc dao he thong gieng cham o ha tinh hinh 7

Các giếng cổ trên địa bàn Hà Tĩnh đều có đặc điểm chung là hình vuông, tuy nhiên, một số giếng đã được cải tạo thành hình tròn

Nhiều nhà nghiên cứu khảo cổ cũng cho rằng, phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X - XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm và Đại Việt.

Hiện nay, ở Trung Trung bộ và Nam Trung bộ, vùng đất Chăm Pa cũ, các giếng vuông của người Chăm gần như bị bỏ và lấp đi, do đó, kỹ thuật đào giếng và tìm mạch nước tốt của người Chăm cùng với hệ thống giếng của họ là một di sản văn hóa cần được quan tâm, gìn giữ.

Được biết, cùng với việc mở rộng khảo sát các giếng cổ vùng lân cận trong thời gian tới, Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh đang đề nghị UBND tỉnh và các cơ quan chức năng lập hồ sơ xếp hạng, khoanh vùng bảo vệ di sản giếng cổ người Chăm.

T.Toàn (Nguồn ảnh: Báo Hà Tĩnh)

Tin mới

EU nhắm vào tỷ phú Elon Musk với mức phạt hàng tỷ USD

EU nhắm vào tỷ phú Elon Musk với mức phạt hàng tỷ USD

(CLO) Liên minh châu Âu chuẩn bị áp mức phạt hơn 1 tỷ USD đối với nền tảng X của tỷ phú Elon Musk, do vi phạm nghiêm trọng các quy định về nội dung và thông tin sai lệch.

Thị trường - Doanh nghiệp
Ba nhà máy hóa chất Nga cùng gặp sự cố trong một ngày

Ba nhà máy hóa chất Nga cùng gặp sự cố trong một ngày

(CLO) Hôm 4/4, ba nhà máy hóa chất tại Nga đồng loạt gặp sự cố khẩn cấp, khiến ít nhất ba người bị thương và hai cơ sở phải ngừng hoạt động do mất điện.

Thế giới 24h
SpaceX, ULA, Blue Origin giành được hợp đồng phóng tên lửa trị giá 13,5 tỷ USD từ Lầu Năm Góc

SpaceX, ULA, Blue Origin giành được hợp đồng phóng tên lửa trị giá 13,5 tỷ USD từ Lầu Năm Góc

(CLO) Hôm 4/4, SpaceX của Elon Musk, United Launch Alliance (ULA) và Blue Origin của Jeff Bezos đã giành được các hợp đồng phóng tên lửa từ Lực lượng Không gian Hoa Kỳ với tổng trị giá 13,5 tỷ USD.

Thế giới 24h
Bắt tạm giam Giám đốc Công ty khoáng sản Thiên An Phát và đồng phạm

Bắt tạm giam Giám đốc Công ty khoáng sản Thiên An Phát và đồng phạm

(CLO) Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đấu tranh làm rõ dấu hiệu vi phạm quy định về khai thác tài nguyên (cát) của Công ty Cổ phần khoáng sản Thiên An Phát và các đơn vị có liên quan, khởi tố 4 đối tượng.

Vụ án
Giữ “hồn” nghề truyền thống danh giá của kinh kỳ Thăng Long xưa

Giữ “hồn” nghề truyền thống danh giá của kinh kỳ Thăng Long xưa

(CLO) Giữa phố thị tấp nập, làng Định Công (quận Hoàng Mai, Hà Nội) vẫn giữ cho mình nét trầm mặc với nghề đậu bạc truyền thống – một trong bốn nghề tinh hoa từng làm nên tên tuổi đất Thăng Long xưa. Những người thợ nơi đây, qua bao thế hệ, vẫn miệt mài bên bàn nguội, hun đúc niềm đam mê và chung tay giữ lấy một phần hồn cốt của làng nghề Việt.

Công luận 24H
Tháo gỡ điểm nghẽn, hoàn thiện thể chế để hiện thực hóa “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư

Tháo gỡ điểm nghẽn, hoàn thiện thể chế để hiện thực hóa “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư

(CLO) Sáng ngày 5/4, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hội thảo quốc tế về “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư” đã khai mạc.

Dự án - Đầu tư
Hải Dương: Dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị

Hải Dương: Dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị

(CLO) Ngày 5/4, theo Sở Tài chính Hải Dương, tỉnh này đã tạm dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị làm việc, nhằm tiết kiệm, chống lãng phí trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính,

Tin tức
Thời cơ cho những phóng viên chụp ảnh thật giữa cơn bão tạo ảnh giả từ AI

Thời cơ cho những phóng viên chụp ảnh thật giữa cơn bão tạo ảnh giả từ AI

(CLO) Bằng những kinh nghiệm nhiều năm "tác chiến", những cơ duyên được học hỏi từ các chuyên gia trên thế giới cùng thực tiễn đào tạo các phóng viên ảnh, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn - Phó Ban Thư ký toà soạn, Trưởng khối nội dung Media - Báo Dân trí- đã đưa ra nhiều quan điểm, nhiều câu chuyện thực tế hữu ích xung quanh chủ đề này trong bài viết gửi báo Nhà báo và Công luận.

Nghề báo
Nga có kế hoạch duy trì vị trí thứ hai về sản lượng vàng toàn cầu trong những năm tới

Nga có kế hoạch duy trì vị trí thứ hai về sản lượng vàng toàn cầu trong những năm tới

(CLO) Nga đặt mục tiêu giữ vững vị trí thứ hai thế giới về khai thác vàng, với sản lượng từng đạt 332 tấn năm 2021.

Kinh tế vĩ mô
Gần 70 tỷ đồng duy tu, bảo dưỡng Quốc lộ 3C trong năm 2025

Gần 70 tỷ đồng duy tu, bảo dưỡng Quốc lộ 3C trong năm 2025

(CLO) Năm 2025, Bộ Xây dựng đã bố trí 69,187 tỉ đồng trong kế hoạch bảo trì hệ thống Quốc lộ năm 2025 cho tuyến Quốc lộ 3C để thực hiện việc duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm an toàn giao thông trên tuyến.

Giao thông
Ông Trump nói cố tình làm sụp đổ thị trường chứng khoán, tự quyết mức thuế quan

Ông Trump nói cố tình làm sụp đổ thị trường chứng khoán, tự quyết mức thuế quan

(CLO) Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao dốc trong hai ngày liên tiếp.

Thế giới 24h
Hà Nội cho phép chuyển mục đích gần 5000m2 đất để thực hiện Khu nhà ở xã hội Tân Lập

Hà Nội cho phép chuyển mục đích gần 5000m2 đất để thực hiện Khu nhà ở xã hội Tân Lập

(CLO) UBND thành phố Hà Nội vừa cho phép Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Ngôi sao Châu Á chuyển mục đích sử dụng 4.932m2 đất tại xã Tân Lập, huyện Đan Phượng để thực hiện dự án Khu nhà ở xã hội Tân Lập.

Bất động sản
Hà Nội: Làm thế nào để khai thác hiệu quả 18.450 ha đất phụ cận Vành đai 4?

Hà Nội: Làm thế nào để khai thác hiệu quả 18.450 ha đất phụ cận Vành đai 4?

(CLO) Với quỹ đất phụ cận 18.450 ha dọc tuyến Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, Hà Nội tìm hướng khai thác hiệu quả 8.725,5 ha tiềm năng. Các chuyên gia nhấn mạnh, việc này cần đảm bảo lợi ích kinh tế tối ưu, tuân thủ pháp lý, không tổn hại môi trường và đời sống dân cư, đồng thời đòi hỏi quản lý nguồn thu minh bạch, giám sát chặt chẽ để tránh thất thoát.

Tin tức
Ra mắt các tác phẩm tâm huyết của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn

Ra mắt các tác phẩm tâm huyết của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn

(CLO) Sáng ngày 5/4, tại Trung tâm Phát triển và quảng bá sách văn học Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, đã diễn ra buổi lễ ra mắt trang trọng các tác phẩm mới, đánh dấu những đóng góp đầy tâm huyết cho văn đàn Việt Nam của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn.

Đời sống văn hóa
Người dân TP HCM đến ga Metro làm căn cước, định danh điện tử

Người dân TP HCM đến ga Metro làm căn cước, định danh điện tử

(CLO) Ngày cuối tuần, rất đông người dân được các cán bộ, chiến sĩ Công an TP HCM hỗ trợ làm căn cước, tài khoản định danh điện tử tại nhà ga Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Mọi công tác diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 5-7 phút.

Đời sống
Gỗ Trường Thành (TTF) lợi nhuận 'bốc hơi' một nửa sau kiểm toán, vẫn lỗ lũy kế 3.240 tỷ đồng

Gỗ Trường Thành (TTF) lợi nhuận 'bốc hơi' một nửa sau kiểm toán, vẫn lỗ lũy kế 3.240 tỷ đồng

(CLO) CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (TTF) vừa công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024 với lợi nhuận sau thuế chỉ còn hơn 6 tỷ đồng, giảm tới 51% so với báo cáo tự lập. Dù không còn lỗ như năm 2023, doanh nghiệp vẫn đối mặt với khoản lỗ lũy kế khổng lồ hơn 3.240 tỷ đồng.

Kinh doanh - Tài chính
Bình Luận

Tin khác

Ra mắt các tác phẩm tâm huyết của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn

Ra mắt các tác phẩm tâm huyết của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn

(CLO) Sáng ngày 5/4, tại Trung tâm Phát triển và quảng bá sách văn học Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, đã diễn ra buổi lễ ra mắt trang trọng các tác phẩm mới, đánh dấu những đóng góp đầy tâm huyết cho văn đàn Việt Nam của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn.

Đời sống văn hóa
Quang Linh Vlogs và cái giá của hào quang chệch hướng

Quang Linh Vlogs và cái giá của hào quang chệch hướng

(CLO) Không phải một phiên tòa, cũng không chỉ là một cú ngã. Đó là khoảnh khắc một biểu tượng cộng đồng từng rực sáng đã tắt lịm, để lại một khoảng trống trong niềm tin và một bài học đáng giá cho cả một thế hệ KOL đang rực lửa danh vọng.

Đời sống văn hóa
Văn học Việt chờ 'cú huých' mới từ Dự thảo Nghị định hỗ trợ sáng tác

Văn học Việt chờ 'cú huých' mới từ Dự thảo Nghị định hỗ trợ sáng tác

(CLO) Ngày 4/4 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Đối thoại liên ngành nghệ thuật 'Âm sắc'

Đối thoại liên ngành nghệ thuật 'Âm sắc'

(CLO) Đối thoại “Âm sắc” giữa nhạc sĩ Quốc Trung và hoạ sĩ Trịnh Tuân thuộc khuôn khổ triển lãm sơn mài “Như những lớp phù sa”.

Đời sống văn hóa
Festival Phở năm 2025 diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long

Festival Phở năm 2025 diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long

(CLO) Festival Phở năm 2025 nhằm quảng bá hình ảnh Phở Hà Nội được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đời sống văn hóa
Tạm dừng một số hoạt động vui chơi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

Tạm dừng một số hoạt động vui chơi dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

(CLO) Một số hoạt động trong khuôn khổ Giỗ Tổ Hùng Vương sẽ tạm hoãn vào 2 ngày quốc tang nguyên Chủ tịch nước Lào Khamtay Siphandone.

Đời sống văn hóa
Độc đáo không gian quán cà phê đồ tái chế tại Hà Nội

Độc đáo không gian quán cà phê đồ tái chế tại Hà Nội

(CLO) Toạ lạc tại phố Hàng Mắm (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), một quán cà phê tên Hidden Gem Coffee với không gian ấn tượng khi đồ vật bên trong đa phần là đồ cũ được tái chế, thu hút nhiều các bạn trẻ và du khách quốc tế tới tham quan, thưởng thức đồ uống. Đặc biệt, nơi đây còn được ví như "ốc đảo biệt lập giữa thủ đô".

Đời sống văn hóa
Công bố logo tuyên truyền kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam

Công bố logo tuyên truyền kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam

(CLO) Logo có gam màu đỏ làm chủ đạo thể hiện nhiệt huyết cách mạng, lòng dũng cảm, kiên cường, tinh thần đoàn kết; màu xanh dương thể hiện cho hòa bình, hạnh phúc…

Đời sống văn hóa
Chiêm ngưỡng các sản phẩm 'Gốm Thiệp' của 42 hoạ sĩ tài hoa

Chiêm ngưỡng các sản phẩm 'Gốm Thiệp' của 42 hoạ sĩ tài hoa

(CLO) Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày sinh nhà văn Nguyễn Huy Thiệp (1950-2025), sáng 4/4 tại Hà Nội, không gian nghệ thuật mang tên ông (do gia đình vận hành) cùng Gallery 39 phối hợp tổ chức triển lãm mang tên “Gốm Thiệp”, nhằm giới thiệu đến công chúng Thủ đô hơn 200 tác phẩm tranh trên gốm, lấy cảm hứng từ con người và văn chương Nguyễn Huy Thiệp.

Đời sống văn hóa
Hội nhập văn hóa quốc tế: Bước chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam

Hội nhập văn hóa quốc tế: Bước chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam

(CLO) Ngày 3/4 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức Hội thảo quốc tế "Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", nhằm xin ý kiến chuyên gia về Đề án "Quốc tế hóa văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa văn hóa quốc tế".

Đời sống văn hóa