Bộ sách gồm 5 cuốn, có bìa được làm bằng gỗ, với các hình vẽ khác nhau.
“Nội dung cuốn sách chủ yếu nói đến các phong tục tập quán, quan niệm và phong thủy trong đời sống của người Thái ngày xưa. Trước đây, gia đình tôi sở hữu nhiều cuốn sách tương tự nhưng sau đó đem bán dần, hiện chỉ còn duy nhất bộ sách tôi đang giữ. Bộ sách này cũng được một số người sưu tầm cổ vật đến tận nhà trả giá hơn chục triệu đồng nhưng tôi không bán mà mong có cơ hội sẽ đem dịch ra tiếng Việt để con cháu tìm hiểu văn hóa của chính dân tộc mình trước đây”- ông Tuấn chia sẻ.
Lá cây được sử dụng để khắc chữ trong cuốn sách có chiều dài 25 cm, rộng 5 cm và được liên kết với nhau bằng một sợi dây gai xuyên.
Theo chính quyền xã Phả Đánh, hiện trên địa bàn xã này chỉ còn một vài hộ dân đang lưu giữ những cuốn sách viết trên lá cây như thế này. Những cuốn sách này được xem như là cuốn cẩm nang của người Thái cổ, ghi chép lại những kinh nghiệm dân gian, phong tục tập quán về ma chay, cưới hỏi... của người Thái.
Những cuốn sách cổ được người xưa dùng vật nhọn khắc trên lá Pớ Lang (tiếng Thái cổ) rồi dùng một loại nước màu được làm từ vỏ và rễ cây quét lên một cách rất cầu kỳ. Theo người dân địa phương, hiện rất hiếm người có thể đọc và hiểu được ngôn ngữ viết trên những cuốn sách này.
“Những cuốn sách cổ này do người Thái Pao khu vực miền tây Nghệ An viết, có niên đại trên 200 năm. Huyện này cũng đang lên kế hoạch thực hiện đề án bảo tồn, phát huy giá trị đặc sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện thông qua việc sưu tầm các cuốn sách được viết trên lá cây”- bà Vi Thị Quyên, Phó chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn cho biết.
Trải qua nhiều thời gian, những cuốn sách này đã bắt đầu bị hư hỏng.
T.H