Liên tục đổi mới tư duy, tầm nhìn, ban hành nhiều cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho du lịch phát triển, Lào Cai đang nuôi trong mình quyết tâm lớn, đó là trở thành “điểm đến thiên nhiên, an toàn, hấp dẫn và khác biệt”, một trong những điểm đến du lịch bậc nhất của vùng Tây Bắc, là trọng điểm du lịch của vùng và quốc gia, phấn đấu đến năm 2030 sẽ là trung tâm du lịch thiên nhiên và văn hóa miền núi lớn nhất của Việt Nam.

Phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch

Năm 2020 và 2021 là 2 năm dịch Covid-19 gây ảnh hưởng nặng nề đến ngành “công nghiệp không khói” của Lào Cai vốn đang phát triển mạnh. Năm 2020, hoạt động du lịch liên tục phải tạm dừng khiến doanh nghiệp du lịch lao đao. Hết năm, lượng khách du lịch đến Lào Cai chỉ đạt 2,2 triệu lượt, bằng 43,1% so với năm 2019.

Trong khó khăn, ngành du lịch Lào Cai đã không cam chịu ngồi yên “chịu chết”. Tòan ngành nói chung, nhiều doanh nghiệp du lịch nói riêng đã chủ động chuyển đổi mô hình kinh doanh phù hợp, bắt kịp sự thay đổi của các xu hướng du lịch, đặc biệt là xu hướng du lịch an toàn. Nhờ vậy, sau 2 năm ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, năm 2022, du lịch Lào Cai đã có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ.

Theo số liệu từ Sở Du lịch tỉnh Lào Cai, 9 tháng 2022, tỉnh Lào Cai đã tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện du lịch như: Lễ hội Tình yêu và Hoa hồng năm 2022 tại Dinh Hoàng A Tưởng (huyện Bắc Hà), Quảng bá Du lịch Lào Cai trong Ngày hội du lịch Thành phố Hồ Chí Minh, Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa hè năm 2022, Ngày hội Yoga, Tổ chức ngày hội văn hóa Du lịch Sa Pa tại Đà Nẵng, Festival “Tinh hoa Tây Bắc năm 2022 – Chủ đề: Kết nối khát vọng xanh”; Chương trình nghệ thuật thực cảnh: “Lặng lẽ Sa Pa” “The Mong Show”; Lễ hội Đền Bảo Hà, Đền Cô Tân An, Đền Đôi Cô và Chùa Cam Lộ, Đền Thượng, Lễ hội mùa Thu Bát Xát “Sức hút Đại Ngàn” năm 2022, lễ hội mùa thu Sa Pa “Sa Pa - Ngày hội mùa vàng” năm 2022,… đã thu hút lượng lớn khách du lịch đến với Lào Cai.

9 tháng đầu năm 2022, tổng lượng khách đến Lào Cai ước đạt 3.672 nghìn lượt khách. Trong đó, khách quốc tế là 34 nghìn lượt, khách nội địa là 3.638 lượt, bằng 91,8% so với kế hoạch năm, tăng 201% so với cùng kỳ. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt khoảng 12.800 tỷ đồng, bằng 84% so với kế hoạch năm, tăng 232% so với cùng kỳ năm 2021.

Đáng chú ý, từ đầu năm 2022 đến nay, Lào Cai đã đón hơn 40.000 khách quốc tế đến tham quan, trải nghiệm. Tuy con số này chưa bằng năm 2019 - thời điểm đỉnh cao của du lịch Lào Cai nhưng đây cũng là kết quả “vượt trên sự mong đợi” bởi khách quốc tế vẫn thận trọng trước những yếu tố an toàn sau đại dịch. Điều đáng nói là ngoài khách quốc tế đến từ các thị trường truyền thống như Đông Bắc Á (Hàn Quốc, Nhật Bản), Úc, EU, Đông Nam Á thì có thêm khách quốc tế đến từ thị trường mới như Ấn Độ, Đài Loan.

“Bắt” đúng nhu cầu của du khách và không ngừng sáng tạo, “tung” ra những sản phẩm du lịch mới, đặc sắc, hấp dẫn và riêng có

Sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch Lào Cai sau đại dịch là thành quả của nhiều yếu tố, trong đó, đáng nói hơn cả là việc đã “bắt” đúng nhu cầu của du khách và không ngừng sáng tạo, “tung” ra những sản phẩm du lịch mới, đặc sắc, hấp dẫn và riêng có, đồng thời tận dụng tiềm năng, thế mạnh nổi trội của tỉnh.

Cụ thể, Lào Cai đã định hướng xây dựng hệ thống sản phẩm đặc trưng như chợ tình Sa Pa, Festival “Cao nguyên trắng” Bắc Hà, Lễ hội hoa hồng - rượu vang, Lễ hội tuyết, Festival tinh hoa Tây Bắc, sản phẩm du lịch tâm linh Bảo Hà - đền Thượng - Lũng Pô - Fansipan. Cùng với đó là phát triển dòng sản phẩm du lịch thể thao (Giải Marathon vượt núi quốc tế); du lịch mạo hiểm (trượt thác); du lịch leo núi; tour du lịch đô thị tại thành phố Lào Cai; tour du lịch mới gắn kết Bắc Hà - Si Ma Cai (xã Lử Thần) - Hà Giang (huyện Xín Mần)... Điều này có thể thấy rõ sau thành công của giải chạy địa hình Vietnam Mountain Marathon (VMM) 2022 tổ chức tại thị xã Sa Pa mới đây. Với cung đường mới, cự ly dài, mạo hiểm hơn, giải đã thu hút 5.000 vận động viên đến từ 47 quốc gia, vùng lãnh thổ, trở thành một sản phẩm du lịch thể thao ấn tượng đối với khách quốc tế.

Đặc biệt, Lào Cai tái hiện các lễ hội, chợ đêm, chợ phiên, nhất là những nét đẹp văn hóa của đồng bào các dân tộc thành những sản phẩm nghệ thuật nhưng không phá cách mà tôn trọng nguyên bản, gắn liền với thực cảnh, như “Sa Pa lặng lẽ yêu - The Mong show” đã tạo được cảm xúc cho du khách, nhất là khách du lịch quốc tế…

Đặc biệt, Lào Cai đang chú trọng phát triển dòng sản phẩm du lịch thể thao. Lào Cai đang mở rộng không gian du lịch sang huyện Bát Xát nhằm thu hút các dòng khách yêu thích du lịch mạo hiểm, khám phá thiên nhiên. Huyện Bảo Yên thu hút khách du lịch có nhu cầu chiêm bái tâm linh. Các huyện Bắc Hà - Si Ma Cai thu hút khách có nhu cầu du lịch văn hóa chợ phiên, lễ hội, nghỉ dưỡng... Ngoài ra, Lào Cai sẽ đầu tư bảo tồn không gian văn hóa, kiến trúc của thôn Văng Leng thành điểm du lịch cộng đồng gắn với đặc trưng văn hóa của dân tộc Nùng tại huyện Mường Khương.

Bên cạnh đó, năm 2022, Lào Cai đặc biệt chú trọng đầu tư phát triển hạ tầng du lịch. Tỉnh đã, đang huy động các nguồn vốn, hoàn thiện các thủ tục và đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như: Cảng hàng không Sa Pa, đường nối cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi Sa Pa... Lào Cai tiếp tục nâng cấp, cải tạo Nhà du lịch Sa Pa trở thành nhà du lịch cấp vùng theo tư vấn của chuyên gia vùng Nouvelle Aquitaine (Cộng hòa Pháp); hoàn thiện quy hoạch đô thị du lịch Y Tý. Ngoài ra, địa phương quan tâm nâng cấp các tuyến đường đến trung tâm các xã, thôn bản có tiềm năng phát triển du lịch, nông nghiệp công nghệ cao, làng nghề truyền thống và các sản phẩm hàng hóa; đầu tư phát triển hạ tầng Khu du lịch quốc gia Sa Pa và cơ sở vật chất kỹ thuật, các dịch vụ hỗ trợ phục vụ phát triển du lịch đạt chuẩn các tiêu chí ASEAN.

Năm 2022, Lào Cai cũng xác định đẩy mạnh liên kết hợp tác phát triển du lịch thông qua mở rộng liên kết khai thác các loại hình du lịch nghỉ dưỡng núi cao cấp, du lịch biển với các trung tâm du lịch lớn của Việt Nam như Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Quảng Ninh...; liên kết với thành phố Luang Prabang (Lào); Chiềng Mai (Thái Lan) để phát triển các sản phẩm du lịch chuyên biệt.

Khẳng định thương hiệu Lào Cai là “điểm đến thiên nhiên, an toàn, hấp dẫn và khác biệt”

“Nhìn từ tác động của đại dịch Covid-19 và những thành quả đạt được, ngành du lịch Lào Cai tiếp tục kiên định quan điểm phát triển du lịch an toàn, giàu bản sắc và bền vững, khẳng định thương hiệu Lào Cai là “điểm đến thiên nhiên, an toàn, hấp dẫn và khác biệt” - ông Hà Văn Thắng, Giám đốc Sở Du lịch Lào Cai cho biết.

Ông Hà Văn Thắng cũng cho biết: Sở đã xây dựng kế hoạch, quy hoạch sản phẩm du lịch tại mỗi địa bàn. Từ quy hoạch, các địa phương liên kết chuỗi hoạt động dựa trên hạ tầng và bản sắc văn hóa để chung tay tạo ra những sản phẩm mang bản sắc của địa phương mình nhưng vẫn có tính tổng thể, đưa du lịch Lào Cai ngày càng hấp dẫn và phát triển.

Để có những sản phẩm du lịch đặc sắc và không trùng lặp, mỗi địa phương cần chủ động lựa chọn những nét văn hóa tinh túy nhất, phù hợp với những tiềm năng sẵn có của địa phương. Trong điều kiện chưa thể xây dựng được những sản phẩm đặc trưng của mỗi vùng thì việc liên kết tour, tuyến sẽ làm nên sức hút mạnh hơn, tạo thêm cho du khách nhiều không gian trải nghiệm. Lào Cai hiện đã quy hoạch xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng trên các địa bàn trọng điểm. Vùng Tây Bắc của tỉnh gồm thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa và huyện Bát Xát, trong đó trung tâm là thành phố Lào Cai với các sản phẩm đặc trưng như nghỉ dưỡng, trải nghiệm thiên nhiên, cộng đồng, sinh thái và thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch MICE, mua sắm, tâm linh, nông nghiệp và du lịch hoa. Vùng Đông Bắc gồm các huyện: Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai, trong đó trung tâm là thị trấn Bắc Hà với các sản phẩm đặc trưng như văn hóa cộng đồng, trọng tâm là chợ phiên, du lịch thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch cộng đồng, trải nghiệm cảnh quan và du lịch nông nghiệp. Vùng phía Nam gồm các huyện Bảo Yên, Văn Bàn, Bảo Thắng, trong đó trung tâm là xã Bảo Hà với các sản phẩm đặc trưng là du lịch tâm linh; sản phẩm chính gồm du lịch trải nghiệm cảnh quan và du lịch thể thao…

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030 xác định, xây dựng Lào Cai trở thành một trong những điểm đến du lịch bậc nhất của vùng Tây Bắc, là trọng điểm du lịch của vùng và quốc gia. Lào Cai phấn đấu đến năm 2030 sẽ là trung tâm du lịch thiên nhiên và văn hóa miền núi lớn nhất của Việt Nam, có sức thu hút đối với khách du lịch nội địa và quốc tế.

Tầm nhìn của du lịch Lào Cai được xác định: “Đến năm 2050, Lào Cai trở thành điểm đến du lịch thiên nhiên, thể thao mạo hiểm “xanh” và “thông minh” hàng đầu Việt Nam và khu vực”.

Từ tầm nhìn đó, Lào Cai xác định những giá trị cốt lõi trong phát triển du lịch. Đó là điểm đến hàng đầu, trở thành điểm đến du lịch chất lượng cao, đặc biệt là du lịch trải nghiệm thiên nhiên, thể thao mạo hiểm, nghỉ dưỡng và du lịch văn hóa dân tộc vùng núi.

Điểm đến du lịch xanh và thông minh, trong đó phát triển du lịch trên nguyên tắc du lịch xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng công nghệ tương tác qua các ứng dụng thông minh lấy con người là trung tâm.

Trải nghiệm đích thực về thiên nhiên, văn hóa và con người, trong đó dựa trên những dịch vụ đạt tiêu chuẩn quốc tế trong một môi trường thiên nhiên trong lành. Phát triển bền vững và công bằng xã hội, trong đó phát triển du lịch trên nguyên tắc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa và bản sắc dân tộc.

Để đạt được tầm nhìn và các giá trị cốt lõi, định hướng mở rộng không gian phát triển du lịch Lào Cai gồm 3 vùng.

Vùng Tây Bắc gồm thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa và huyện Bát Xát, trong đó trung tâm là thành phố Lào Cai, với các sản phẩm đặc trưng như nghỉ dưỡng, trải nghiệm thiên nhiên, cộng đồng, sinh thái và thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch MICE, mua sắm, tâm linh, nông nghiệp và du lịch hoa.

Vùng Đông Bắc gồm các huyện Bắc Hà, Mường Khương và Si Ma Cai, trong đó trung tâm là thị trấn Bắc Hà, với các sản phẩm đặc trưng như văn hóa cộng đồng với trọng tâm là chợ phiên, du lịch thể thao mạo hiểm; sản phẩm chính gồm du lịch cộng đồng, trải nghiệm cảnh quan và du lịch nông nghiệp, du lịch hoa.

Vùng phía nam gồm các huyện Bảo Yên, Văn Bàn và Bảo Thắng, trong đó trung tâm là xã Bảo Hà, với các sản phẩm đặc trưng là du lịch tâm linh; sản phẩm chính gồm du lịch trải nghiệm cảnh quan và du lịch thể thao.

Đức Toàn