Trong 4 tuần tính đến ngày 9/7, các chuyến hàng dầu thô qua các cảng phía Tây của Nga lần đầu tiên giảm đáng kể xuống dưới mức trung bình của tháng 2, theo dữ liệu theo dõi tàu do Bloomberg và được chứng thực bởi các nguồn dữ liệu khác.

Xuất khẩu giảm kéo theo doanh thu

Đồng thời, lưu lượng dầu thô vận chuyển bằng đường biển trên toàn quốc đã giảm xuống còn 2,86 triệu thùng/ngày trong tuần tính đến ngày 9/7.

Khối lượng xuất khẩu giảm dần đang làm suy yếu doanh thu của Điện Kremlin từ thuế xuất khẩu, vốn đã giảm 29% vào tuần trước so với trước đó.

Việc cắt giảm được đưa ra sau khi Nga theo sau Saudi Arabia trong việc tuyên bố kiềm chế hơn nữa vào đầu tháng này. Vương quốc sa mạc cho biết họ sẽ kéo dài thời gian cắt giảm sản lượng đơn phương cho đến tháng 8, trong khi Moscow cam kết giảm xuất khẩu 500.000 thùng/ngày.

Nga ban đầu cho biết vào tháng Hai rằng họ sẽ cắt giảm sản lượng dầu 500.000 thùng mỗi ngày để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây và trần giá đối với dầu của họ.

Trong khi đó, các nhà máy lọc dầu của Nga đã tăng tốc độ xử lý dầu thô trong những ngày đầu tiên của tháng 7 lên mức cao nhất trong 12 tuần trong bối cảnh nhu cầu nhiên liệu ở nước ngoài tăng mạnh và các khoản trợ cấp hạ nguồn trong nước sắp bị cắt giảm.

Trên cơ sở trung bình bốn tuần, xuất khẩu tổng thể bằng đường biển trong giai đoạn tính đến ngày 9 tháng 7 đã giảm 205.000 thùng/ngày xuống còn 3,21 triệu thùng/ngày. Dòng chảy hàng tuần biến động đã giảm khoảng 1,04 triệu thùng/ngày xuống còn 2,86 triệu thùng/ngày.

Dữ liệu hàng tuần bị ảnh hưởng bởi lịch trình của tàu chở dầu và sự chậm trễ bốc hàng do thời tiết xấu. Việc bảo trì cảng cũng có thể làm gián đoạn quá trình xuất khẩu trong vài ngày tại một thời điểm.

Tất cả các số liệu không bao gồm hàng hóa được xác định là loại KEBCO của Kazakhstan. Đó là các chuyến hàng do KazTransoil JSC thực hiện quá cảnh Nga để xuất khẩu qua các cảng Ust-Luga và Novorossiysk của vùng Baltic.

Các chuyến hàng trung bình trong 4 tuần tới các khách hàng châu Á của Nga, cộng với các chuyến hàng trên các tàu không có điểm đến cuối cùng, đã giảm xuống 2,93 triệu thùng/ngày trong giai đoạn tính đến ngày 9/7 từ mức 3,13 triệu thùng/ngày trong 4 tuần tính đến ngày 2/7. Đó là mức thấp nhất kể từ giữa tháng Giêng.

Dòng chảy dầu thô sang châu Á, châu Âu và châu Phi

Hầu hết hàng hóa trên các con tàu không có điểm đến ban đầu cuối cùng đều đến Ấn Độ. Mặc dù vậy, khối lượng đến quốc gia đã trở thành người mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển lớn nhất của Nga đang giảm so với mức cao gần đây.

Cộng sản lượng “Châu Á không xác định” và “Không xác định khác” vào tổng sản lượng của Ấn Độ sẽ cho ra con số 1,85 triệu thùng/ngày trong 4 tuần tính đến ngày 9/7. Con số này giảm từ mức cao 2,2 triệu thùng/ngày trong 4 tuần trước đó. 

Xuất khẩu dầu thô bằng đường biển của Nga sang các nước châu Âu không thay đổi ở mức 104.000 thùng/ngày trong 28 ngày tính đến ngày 9/7, với Bulgaria là điểm đến duy nhất. Những con số này không bao gồm các chuyến hàng đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Một thị trường tiêu thụ khoảng 1,5 triệu thùng mỗi ngày đối với dầu thô vận chuyển đường biển ngắn, đến từ các cảng xuất khẩu ở Baltic, Biển Đen và Bắc Cực đã bị mất gần như hoàn toàn, được thay thế bằng các điểm đến đường dài ở châu Á.

Không có loại dầu thô nào của Nga được chuyển đến các nước Bắc Âu trong bốn tuần tính đến ngày 9/7.

Trong khi đó, xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ, khách hàng Địa Trung Hải duy nhất còn lại của Nga, không thay đổi ở mức 177.000 thùng/ngày trong bốn tuần tính đến ngày 9/7, mức trung bình bốn tuần thấp nhất kể từ tháng Năm; dòng chảy đến nước này đã lên tới 425.000 thùng mỗi ngày trong tháng Mười.

Dòng chảy đến Bulgaria, hiện là thị trường dầu thô Biển Đen duy nhất của Nga, không thay đổi ở mức 104.000 thùng/ngày.

Theo thống kê vào tháng 3, Nga đã xuất khẩu 420.000 thùng sản phẩm dầu mỗi ngày sang châu Phi, tăng 14 lần so với thời điểm chưa xảy ra chiến sự tại Ukraine. Vào tháng 2/2022, nguồn cung dầu của Nga sang châu Phi đạt mức 33.000 thùng/ngày, phần lớn trong số này là xăng.

Điều này là do nguồn cung cho các quốc gia như Nigeria, Tunisia và Libya tăng mạnh vào tháng 2/2023, khi EU áp đặt lệnh cấm nhập khẩu đối với các sản phẩm dầu mỏ của Nga. Lệnh cấm diễn ra sau quyết định của nhiều nước phương Tây ngừng nhập khẩu dầu mỏ của Nga.

Vào tháng 6, mức bán dầu của Nga sang châu Phi đã giảm xuống còn 250.000 thùng/ngày, tuy nhiên đây vẫn là một con số rất cao.

Khối lượng nhập khẩu nhiên liệu Nga có liên quan trực tiếp đến khả năng thanh toán của người tiêu dùng tại châu Phi, cũng như khả năng các công ty của Moscow tăng cường đầu tư vào cơ sở hạ tầng liên quan.

Nhờ nguồn cung dầu từ Nga, các quốc gia châu Phi có thể đáp ứng nhu cầu trong nước về nhiên liệu rẻ tiền bằng cách xuất khẩu hàng hóa của chính họ với giá cao hơn.

Dòng tiền đổ vào ngân sách chiến tranh của Điện Kremlin từ thuế xuất khẩu dầu thô đã giảm xuống còn 43 triệu đôla trong bảy ngày tính đến ngày 9/7, giảm 17 triệu đô la (29%). Thu nhập trung bình trong bốn tuần giảm 4 triệu đôla xuống còn 49 triệu đôla.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh tinh chỉnh các chỉ số hiện có và thiết lập các chỉ số bổ sung để tính giá dầu cho các mục đích tính thuế nhằm giảm mức chiết khấu so với giá dầu thô toàn cầu.

Chính phủ Nga tính thuế dầu bằng cách giảm giá dầu Brent, đặt giá sàn cho dầu thô của quốc gia cho các mục đích ngân sách. Nếu dầu của Nga giao dịch trên ngưỡng đó, Bộ Tài chính sẽ sử dụng giá thị trường để tính thuế, như đã xảy ra trong những tháng gần đây.

Từ tháng 7, mức chiết khấu hiện được đặt ở mức 25 đô la/thùng, mặc dù hiện tại mức chiết khấu này có thể bị thu hẹp.

Khánh Vy (Theo Bloomberg)