Rung chấn đã gây thêm đau khổ cho khu vực biên giới vốn đã chìm trong xung đột, khiến người dân phải đốt các mảnh vụn trên đường phố để cố gắng giữ ấm khi viện trợ quốc tế bắt đầu đến.

Nhưng một số câu chuyện sống sót phi thường đã xuất hiện, bao gồm một em bé sơ sinh được kéo sống từ đống đổ nát ở Syria, vẫn còn dây rốn buộc với người mẹ đã chết trong trận động đất hôm thứ Hai.

Khalil al-Suwadi, một người họ hàng, nói: "Chúng tôi nghe thấy một tiếng khóc khi đang đào đất. Chúng tôi dọn bụi và tìm thấy đứa bé còn dây rốn nên chúng tôi đã cắt nó ra và anh họ của tôi đã đưa em bé đến bệnh viện".

Đứa trẻ sơ sinh là người duy nhất sống sót trong gia đình của cô, những người còn lại đã thiệt mạng tại thị trấn Jindayris do quân nổi dậy chiếm giữ.

Trận động đất mạnh 7,8 độ richter xảy ra hôm thứ Hai khi mọi người còn đang ngủ, san phẳng hàng nghìn tòa nhà, khiến một số lượng người không xác định mắc kẹt và có khả năng ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Toàn bộ các dãy nhà sụp đổ, để lại những đống đổ nát lớn gần tâm chấn của trận động đất nằm giữa các thành phố Gaziantep và Kahramanmaras của Thổ Nhĩ Kỳ.

Vụ việc đã dẫn đến việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm thứ Ba tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 3 tháng tại 10 tỉnh phía Đông Nam nước này.

Hàng chục quốc gia bao gồm Mỹ, Trung Quốc và các quốc gia vùng Vịnh đã cam kết giúp đỡ, và các đội tìm kiếm cũng như hàng cứu trợ đã bắt đầu được chuyển đến bằng đường hàng không.

Tuy nhiên, người dân ở một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất cho biết họ cảm thấy bị bỏ mặc để tự lo liệu. "Tôi không thể đưa anh trai mình trở lại từ đống đổ nát. Tôi không thể đưa cháu trai mình trở lại. Hãy nhìn quanh đây. Không có quan chức nhà nước nào ở đây", Ali Sagiroglu ở thành phố Kahramanmaras của Thổ Nhĩ Kỳ nói.

"Đã hai ngày rồi chúng tôi không thấy tình trạng được cải thiện xung quanh đây... Trẻ em đang lạnh cóng", ông nói thêm.

Một cơn bão tuyết đã làm tăng thêm tình trạng khốn khổ khi khiến nhiều con đường - một số bị hư hại do trận động đất - gần như không thể đi qua, dẫn đến tắc đường kéo dài hàng km ở một số vùng.

Mưa lạnh và tuyết là nguy cơ đối với cả những người buộc phải rời bỏ nhà cửa - những người trú ẩn trong các nhà thờ Hồi giáo, trường học hoặc thậm chí là nhà chờ xe buýt - và đặc biệt những người vẫn đang bị mắc kẹt dưới đống đổ nát.

Người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Bây giờ là một cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi đã kích hoạt mạng lưới các đội y tế khẩn cấp của WHO để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu cho những người bị thương và dễ bị tổn thương nhất", ông nói thêm.

23 triệu người có thể bị ảnh hưởng

Con số mới nhất cho thấy 5.894 người thiệt mạng ở Thổ Nhĩ Kỳ và ít nhất 1.932 người ở Syria, với tổng số 7.826 người thiệt mạng.

Có những lo ngại rằng số người chết sẽ tăng lên không ngừng, với các quan chức của WHO ước tính có tới 20.000 người có thể đã chết.

WHO cũng cảnh báo rằng có tới 23 triệu người có thể bị ảnh hưởng bởi trận động đất lớn và kêu gọi các quốc gia khẩn trương giúp đỡ các khu vực bị ảnh hưởng.

Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ ở Syria kêu gọi các nước phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt và cung cấp viện trợ khi chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad vẫn bị phương Tây bỏ rơi, làm phức tạp thêm các nỗ lực cứu trợ quốc tế.

Mỹ và Ủy ban châu Âu hôm thứ Hai đã công bố các chương trình nhân đạo của mình.

Cơ quan văn hóa của Liên hợp quốc UNESCO cũng cho biết họ sẵn sàng hỗ trợ sau khi hai địa điểm được liệt kê trong danh sách Di sản Thế giới ở Syria và Thổ Nhĩ Kỳ bị thiệt hại nặng nề.

Ngoài thiệt hại đối với thành phố cổ Aleppo và pháo đài ở thành phố Diyarbakir, Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, UNESCO cho biết ít nhất 3 di sản thế giới khác có thể bị ảnh hưởng.

Phần lớn khu vực bị động đất ở miền Bắc Syria đã bị tàn phá sau nhiều năm chiến tranh. Cư dân tại thị trấn Jandairis bị động đất tàn phá ở miền Bắc Syria đã sử dụng tay không và cuốc để tìm kiếm những người sống sót.

Sau trận động đất, các tù nhân tại một nhà tù, nơi giam giữ hầu hết các thành viên của nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Tây Bắc Syria, đã tổ chức nổi dậy, với ít nhất 20 người trốn thoát.

Thổ Nhĩ Kỳ nằm trong một trong những vùng động đất hoạt động mạnh nhất thế giới. Trận động đất mạnh 7,8 độ gần đây nhất của đất nước là vào năm 1939, khi 33.000 người chết ở tỉnh phía Đông Erzincan.

Vùng Duzce của Thổ Nhĩ Kỳ từng hứng chịu trận động đất mạnh 7,4 độ richter vào năm 1999, khi hơn 17.000 người thiệt mạng. Các chuyên gia từ lâu đã cảnh báo một trận động đất lớn có thể tàn phá Istanbul, một siêu đô thị 16 triệu dân với những ngôi nhà ọp ẹp.

Huy Hoàng (theo AFP, Reuters)