500 tỷ đồng của người dân nằm trong dự án ngừng hoạt động

Ông Mai Hùng Dũng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đã ký ban hành văn bản số 5176/UBND-BTCD ngày 3/10/2022 gửi Sở Xây dựng và Tổ trưởng Tổ xác minh 2495 (thành lập theo Quyết định số 2495/QĐ-UBND do Giám đốc Sở Xây dựng làm Tổ trưởng) về việc kiểm tra, làm rõ và trả lời đơn của các hộ dân thuộc Khu nhà ở thương mại đường đường sắt mở rộng (KNOTM Đường sắt mở rộng).

Chỉ đạo này xuất phát từ việc UBND tỉnh nhận được 2 đơn kiến nghị (được gửi ngày 17/7 và 30/8) của tổng số 272 hộ dân đã đóng tiền mua đất tại dự án KNOTM Đường sắt mở rộng.

Phó chủ tịch UBND tỉnh giao Giám đốc Sở Xây dựng - Tổ trưởng Tổ xác minh khẩn trương phối hợp với các sở ngành và TP.Dĩ An để kiểm tra, làm rõ nội dung đơn và trả lời cho các hộ dân đã đóng tiền vào dự án KNOTM Đường sắt mở rộng theo quy định; Báo cáo kết quả về UBND tỉnh trước ngày 20/10/2022.

Dự án này có diện tích 47.882m2 được UBND tỉnh chấp thuận cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An làm chủ đầu tư năm tháng 5/2017, phê duyệt quy hoạch 1/500 điều chỉnh vào tháng 12/2017, được chuyển mục đích sử dụng đất vào tháng 3/2018, chấp thuận chủ trương đầu tư vào tháng 8/2018, phê duyệt đơn giá đất để tạm tính nghĩa vụ tài chính về đất vào tháng 9/2018.

Đầu tháng 11/2021, UBND tỉnh Bình Dương đã ký Quyết định số 2384/QĐ-UBND về việc thu hồi quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất của dự án. Lý do được lãnh đạo tỉnh đưa ra là để phối hợp cùng cơ quan chức năng rà soát lại các nội dung có liên quan đến việc đầu tư dự án theo góp ý của các Bộ, ngành Trung ương và quy định của pháp luật có liên quan.

Đến ngày 4/8/2022, UBND tỉnh tiếp tục ra Quyết định số 1881/QĐ-UBND ngừng hoạt động dự án KNOTM Đường sắt mở rộng. Phạm vi ngừng hoạt động là toàn bộ dự án với lý do để thực hiện rà soát việc quản lý, sử dụng đất theo ý kiến của Bộ Giao thông - Vận tải và các Bộ ngành Trung ương. Thời gian ngưng hoạt động kể từ ngày 4/8 đến khi được UBND tỉnh hoặc các cơ quan chức năng có thẩm quyền cho phép.

Theo những người dân gửi đơn kiến nghị đến UBND tỉnh Bình Dương, vì tin tưởng vào tính pháp lý của dự án nên có hơn 250 người đã đóng khoảng 500 tỷ đồng vào KNOTM Đường sắt mở rộng. Đến nay UBND tỉnh thu hồi quyết định chuyển mục đích sử dụng đất, quyết định ngừng hoạt động dự án nên ai cũng lo lắng cho tài sản mình đã bỏ ra.

Chủ đầu tư xây dựng 90% hạ tầng không phép?

Tháng 8/2022 - thời điểm dự án KNOTM Đường sắt mở rộng đã bị ngừng hoạt động, rất nhiều người dân đã làm đơn khiếu nại, kiến nghị gửi các cơ quan chức năng cầu cứu. Tại văn bản 3497/SXD-TỔ 2495, Phó giám đốc Sở Xây dựng - ông Huỳnh Phạm Tuấn Anh đã phúc đáp một số câu hỏi của khách hàng mua dự án.

Cụ thể, người dân cho rằng Sở Xây dựng khẳng định dự án chưa được thực hiện nghĩa vụ tài chính thì tại sao Sở không yêu cầu chủ đầu tư nộp tiền hoặc gia hạn thời gian trong vòng 24 tháng?

Vấn đề này, Sở Xây dựng cho biết, tháng 8/2018, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An được cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, tháng 9/2018 thì UBND ban hành quyết định phê duyệt đơn giá để tính nghĩa vụ tài chính dự án. Như vậy thì chủ đầu tư đủ điều kiện thực hiện nghĩa vụ tài chính tại thời điểm ban hành quyết định nhưng Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện. Bên cạnh đó, nội dung này không thuộc chức năng nhiệm vụ của Sở Xây dựng nên không có cơ sở yêu cầu chủ đầu tư nộp tiền.

Người dân đặt câu hỏi, Sở Xây dựng cho rằng chủ đầu tư chưa lập dự án đầu tư, chưa lập hồ sơ thiết kế, chưa được cấp phép xây dựng hạ tầng. Vậy tại sao trong nhiều tháng, chủ đầu tư tiến hành xây dựng hạ tầng và hoàn thành đến 90% hạ tầng mà Sở không có biện pháp ngăn chặn. Do vậy, người dân đặt trách nhiệm về quản lý của Sở Xây dựng.

Sở Xây dựng lý giải, theo quy định của Luật Đất đai, Luật Xây dựng, chủ đầu tư phải thực hiện các thủ tục đất đai; lập dự án để được cơ quan chức năng thẩm định và phê duyệt theo thẩm quyền; lập và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, đề nghị cơ quan chức năng cấp phép hạng mục hạ tầng kỹ thuật để đủ điều kiện thi công.

Tuy nhiên chủ đầu tư chưa thực hiện các bước nêu trên nhưng đã triển khai thi công một số hạng mục. Việc thi công của chủ đầu tư khi chưa đảm bảo trình tự các thủ tục pháp lý và chưa được cơ quan chức năng cấp giấy phép xây dựng hạ tầng của dự án. Tháng 5/2019, Sở Xây dựng đã kiểm tra và lập biên bản đỉnh chỉ việc thi công này. Từ đó dự án ngưng thi công cho đến nay.

Khách hàng của dự án đặt vấn đề Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An tiến hành phân phối sản phẩm khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép nhưng Sở không có biện pháp ngăn chặn.

Ông Tuấn Anh trả lời rằng, do doanh nghiệp này đã ký hợp đồng huy động vốn với 253 hộ dân so với tổng số 326 lô nhà ở liền kề của dự án khi chưa đủ điều kiện, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt đối với chủ đầu tư về hành vi vi phạm quy định về kinh doanh bất động sản tại dự án KNOTM Đường sắt mở rộng. Hiện nay chủ đầu tư đã nộp phạt theo quy định.

Đối với dự án này, Quyết định số 509/QĐ-UBND ngày 1/3/2018 cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh mục đích sử dụng đất và Quyết định số 2641/QĐ-UBND ngày 21/9/2018 phê duyệt đơn giá đất để thực hiện nghĩa vụ tài chính do UBND tỉnh ban hành đã cũng hết hiệu lực.

Tổ xác minh 2495 đã báo cáo UBND tỉnh các nội dung liên quan đến dự án, trong đó có nội dung do hiện nay Thanh tra Chính phủ đang thực hiện thanh tra việc cổ phần hóa doanh nghiệp. Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra một số nội dung đối với Tổng Công ty đường sắt Việt Nam, Công ty Cổ phần Xe lửa Dĩ An nên tại thời điểm hiện nay chưa có cơ sở để giải quyết các kiến nghị của người dân.

Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết, việc bố trí lịch tiếp xúc đối thoại với các hộ dân để trả lời kiến nghị, đưa ra những biện pháp xử lý dứt điểm vướng mắc của dự án cần phải có thời gian và sau khi có kết luận của Thanh tra Chính phủ, Tổ xác minh sẽ tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị liên quan xem xét giải quyết đối với dự án theo quy định và gặp gỡ đối thoại với người dân về hướng giải quyết vụ việc.