Thời gian qua, dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu, gây gián đoạn chuỗi cung ứng nhiều sản phẩm hàng hóa của thế giới, đình trệ trong sản xuất - kinh doanh. Việt Nam có độ mở cửa nền kinh tế khá lớn nên dịch bệnh sẽ ảnh hưởng toàn diện đến tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội của Việt Nam, tới tâm lý người dân và hoạt động sản xuất - kinh doanh, thương mại, du lịch, qua đó tác động đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Tuy nhiên, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng cố gắng của người dân trong công tác phòng, chống dịch, Việt Nam đã từng bước kiểm soát tốt tình hình dịch Covid-19. Chúng ta đang có những giải pháp để ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Hiện nay, mặc dù sức mua hàng hoá sau đại dịch còn yếu, cơ cấu tiêu dùng đã thay đổi theo chiều hướng chủ yếu tập trung túi tiền vào những mặt hàng thiết yếu nhất. Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng, sức mua của người tiêu dùng trong những tháng còn lại của năm nay sẽ tăng cao hơn những tháng của quý II, quý III trước đây. Điều quan trọng nhất là các nhà kinh doanh bán lẻ có dự báo được nhu cầu thực sự có khả năng thanh toán trong các tầng lớp dân cư hay không?

Trên thị trường hiện nay, mặc dù giá xăng dầu đã giảm nhiều về mức hơn 20.000 đến 22.000 đồng/lít, tuy vậy, giá hàng hoá dịch vụ dù đã giảm nhưng chưa tương xứng với đà giảm của xăng dầu.

Tính “bảo thủ” về giá của một số tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh vẫn thể hiện rõ, do đó sức mua chưa được cải thiện nhiều. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng xã hội 8 tháng đầu năm tăng 15,1% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng đóng góp chủ yếu là do doanh thu dịch vụ du lịch ăn uống tăng 48,1% so với cùng kỳ 2021. Mặt khác, năm 2021 vì tác động của dịch Covid-19 nên mức tăng trưởng không cao.

Từ tình hình trên, có thể dự báo cả năm nay, mức tăng trưởng của bán lẻ dịch vụ sẽ dao động trong khoảng từ 14 - 17%. Điều quan trọng là hệ thống phân phối quốc gia, các doanh nghiệp, các kênh bán lẻ, các nhà sản xuất, nhập khẩu hàng hoá có chuẩn bị hàng đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng hay không? Có tổ chức phục vụ bán ra hợp lý, kịp thời, nhất là các thời điểm sức mua tăng cao hay không?

Về chỉ số giá tiêu dùng, 8 tháng đầu năm CPI bình quân đã tăng 2,58% so với cùng kỳ năm 2021. Từ nay đến cuối năm, nếu giá xăng dầu tương đối ổn định như trong tháng 9, giá điện chưa thay đổi, cung cầu hàng hoá (nhất là hàng nông sản, thực phẩm) duy trì ở một mức giá hợp lý, lưu thông được thông suốt và thị trường không có những đột biến lớn thì khả năng CPI cả năm nay sẽ ở mức tăng 3,7 - 3,8% so với năm 2021. Muốn đạt được chỉ tiêu Quốc hội giao cho, cần có sự nỗ lực phấn đấu của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, cộng với sự chỉ đạo kịp thời, hiệu quả của Chính phủ trong những tháng cuối năm này.

Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối chính của nền kinh tế, thực hiện tốt chính sách tài khoá và tiền tệ, đẩy mạnh đầu tư công cải cách hành chính, chống tham nhũng và lãng phí, tất cả suy nghĩ và hành động tập trung hỗ trợ cho doanh nghiệp… chắc chắn chúng ta sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ, kế hoạch năm 2022, làm tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ hơn của nền kinh tế những năm tiếp theo.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú