Giao dịch mua bán nhiều lần từ năm 2017

Trong một biện pháp để phương Tây bớt lo ngại về S-400, Hoa Kỳ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, khỏi chương trình máy bay chiến đấu chung vào năm 2019 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao hệ thống này cho Nga.

Nhưng ngay cả khi Hoa Kỳ đang thực hiện các hành động nhằm ngăn chặn hoạt động kinh doanh của MMZ Avangard, một công ty công nghệ của Mỹ được giao dịch công khai, thì Extreme Networks đã cung cấp cho MMZ Avangard thiết bị mạng máy tính cho các hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) văn phòng, theo email và các hoạt động kinh doanh ngoài hồ sơ cũng như các cuộc phỏng vấn với những người trong cuộc mà Reuters thu thập được.

Trong một tuyên bố với Reuters, Extreme nói rằng họ tin rằng thiết bị "có thể đã được" bán cho MMZ Avangard thông qua một người mua thay thế. Extreme cho biết thiết bị này đã được bán mà họ không hề hay biết.

Công ty này nói thêm mà không cung cấp bằng chứng rằng một bên trung gian ở Nga đã "đồng lõa" trong việc cung cấp sản phẩm của họ thông qua một công ty bình phong cho "những kẻ xấu". Extreme cho biết họ đang báo cáo những phát hiện về doanh số bán hàng tiềm năng này cho các nhà chức trách Hoa Kỳ.

Từ năm 2017 đến năm 2021, MMZ Avangard đã mua được loạt thiết bị của Extreme trị giá hơn nửa triệu USD cho các hệ thống CNTT của mình, theo hồ sơ kinh doanh được Reuters và những người trong cuộc xem xét. Các sản phẩm bao gồm bộ chuyển mạch tốc độ cao, một khối xây dựng thiết yếu của mạng CNTT doanh nghiệp và phần mềm.

Việc một công ty quân sự của Nga, được Washington xác định là mối đe dọa, tiếp tục mua phần cứng máy tính của Mỹ là một điển hình về việc các nước phương Tây có thể đã đánh giá quá cao khả năng bóp nghẹt nền kinh tế Nga bằng các lệnh cấm xuất khẩu và trừng phạt thương mại. Nó cũng cho thấy rõ bộ máy quân sự của Nga phụ thuộc vào thiết bị công nghệ cao của Mỹ như thế nào.

Vào tháng 4, 6 tuần sau khi Nga xung đột Ukraine, một nhân viên của Extreme đã đệ đơn khiếu nại nội bộ, cáo buộc rằng công ty đang bán thiết bị cho các nhà sản xuất quân sự khác nhau ở Nga. "Thiết bị cực đoan được sử dụng trên các tàu chiến của Nga, trong các hệ thống thông tin liên lạc”, đơn kiện nêu rõ.

Một cuộc điều tra của Reuters vào tháng 8 cho thấy trong khi Hoa Kỳ và các đồng minh cấm xuất khẩu công nghệ cao sang Nga để cố gắng làm tê liệt ngành công nghiệp quốc phòng của họ, và nhiều công ty công nghệ thông báo rằng họ đã ngừng xuất khẩu sang Nga, dòng chảy xuất khẩu của các bộ phận máy tính thương hiệu phương Tây đối với khách hàng Nga vẫn chưa dừng lại.

Theo Reuters điều tra từ nhiều tài liệu, Extreme cung cấp cho MMZ Avangard và ít nhất hai công ty quân sự khác của Nga dựa trên các cuộc phỏng vấn với 3 nguồn tin liên quan đến các lô hàng. Các tài liệu bao gồm hồ sơ bán hàng và trao đổi email giữa nhân viên, khách hàng và nhà phân phối cực đoan.

Bộ Thương mại Hoa Kỳ, cơ quan quản lý các hạn chế xuất khẩu hàng hoá, từ chối bình luận về câu chuyện này.

Sử dụng công ty bình phong

Các công ty Nga, bao gồm cả các công ty trong lĩnh vực quân sự, hầu như không có lựa chọn nào khác ngoài việc mua thiết bị nước ngoài để xây dựng các mạng máy tính cần thiết cho hoạt động kinh doanh thời hiện đại. Bởi Nga sản xuất thiết bị mạng trong nước rất hạn chế.

Được thành lập vào năm 1996, Extreme là một công ty nhỏ trong ngành công nghiệp mạng máy tính. Năm ngoái, công ty đạt doanh thu 1,1 tỷ USD, so với 50 tỷ USD của Cisco Systems.

Tuy nhiên, Quân đội Hoa Kỳ cũng như NASA cũng sử dụng phần cứng và hỗ trợ của Extreme, theo hồ sơ hợp đồng, và công ty cũng có một hồ sơ bán hàng đáng kể.

Ở Nga, Extreme cũng liệt kê các khách hàng có uy tín, chẳng hạn như Bộ Y tế, Quỹ hưu trí liên bang và Đại học Bang Lomonosov Moscow.

Nhưng theo các tài liệu mà Reuters có được, những bên mua thiết bị của Extreme không chỉ bao gồm MMZ Avangard mà còn là một công ty đóng tàu quân sự lớn của Nga và một nhà sản xuất thiết bị điện tử quốc phòng công nghệ cao.

Một trong những tài liệu cho thấy trong 4 năm từ 2017 – 2020, khách hàng Nga đã mua thiết bị trị giá 41,5 triệu USD. Trong tuyên bố của mình với Reuters, Extreme cho biết họ không báo cáo doanh thu cụ thể của từng quốc gia.

Trong tuyên bố của mình, Extreme cho biết họ có "chính sách cứng rắn" không làm việc với các tổ chức bị trừng phạt, nhưng cũng nói thêm rằng không phải lúc nào công ty này cũng được thông báo về khách hàng cuối, đặc biệt là khi sản phẩm của họ được bán thông qua cái gọi là nhà phân phối có hàng tồn kho.

Đối với các công ty quân sự Nga, thiết bị Extreme có một điểm mạnh để được bán chạy, ba nguồn tin quen thuộc với các lô hàng cho biết: “Không giống như các đối thủ lớn hơn, Extreme không yêu cầu đăng ký dịch vụ và cập nhật phần mềm thường xuyên”.

“Nó hoàn toàn tự quản. Thiết bị hoạt động mà không cần giấy phép và bạn thậm chí không cần kết nối với internet”, một nguồn tin nói về thiết bị của Extreme. “Điều này có nghĩa là, bạn không cần phải lo sợ rằng hệ thống của bạn sẽ tắt ngỏm vì ai đó ở Mỹ đã quyết định ngắt kết nối với bạn”, một nguồn tin khác nói.

Khi xử lý đơn đặt hàng của MMZ Avangard, tên của nhà sản xuất tên lửa không xuất hiện trên sổ sách của Extreme. Thay vào đó, các nhân viên của Extreme tại Moscow đã ghi lại các đơn đặt hàng do một công ty có tên là OOO DEMZ đặt, theo email và hồ sơ bán hàng, cũng như ba nguồn tin trong cuộc tiết lộ.

Một trong những nguồn tin làm việc liên quan đến lô hàng cho biết: “Cần phải sử dụng vỏ bọc vì công ty Nga nằm trong danh sách đen ở Mỹ. Việc các công ty Hoa Kỳ kinh doanh với MMZ Avangard là bất hợp pháp kể từ tháng 7/2014, khi Bộ Tài chính Hoa Kỳ liệt kê công ty mẹ của nó, Almaz-Antey, là một thực thể bị ngăn chặn”. Kho bạc từ chối bình luận về câu chuyện này.

MMZ Avangard bắt đầu mua các sản phẩm từ Extreme vào tháng 12 năm 2017 và được ngụy trang dưới vỏ bọc DEMZ trong hồ sơ kinh doanh của Extreme từ ngày đó, theo email và các tài liệu khác mà Reuters nhìn thấy. Giao dịch gần đây nhất sử dụng vỏ bọc DEMZ mà Reuters xác định là vào tháng 9/2021. Tổng cộng, hồ sơ cho thấy Extreme đã vận chuyển hàng hóa trị giá khoảng 645.000 USD theo cách này trong thời gian đó.

Phụ thuộc

Tại Nga, Extreme đã cung cấp thiết bị CNTT cho các công ty quân sự khác, theo các tài liệu Reuters có được và những người trong cuộc cho biết.

Một trong số đó là United Shipbuilding, công ty có trụ sở chính tại St.Petersburg và điều hành một loạt nhà máy đóng tàu của Nga, chế tạo mọi thứ từ khinh hạm, tàu ngầm đến tàu quét mìn. Giống như MMZ Avangard, United Shipbuilding đã bị Bộ Tài chính Hoa Kỳ liệt vào danh sách các thực thể bị "phong tỏa" kể từ tháng 7/2014.

Một công ty khác là Concern Morinformsystem-Agat, một nhà sản xuất radar và các hệ thống điện tử quân sự khác. Theo các tài liệu, bao gồm cả một cuộc đấu thầu công khai vào tháng 7/2020, và một trong những nguồn tin trong cuộc, Agat đang dựa vào nguồn cung thiết bị của Extreme cho một số hệ thống của công ty này, sau đó dùng chúng để trang bị trên các tàu chiến United Shipbuilding.

Extreme nói với Reuters rằng họ không có hồ sơ nào về việc bán sản phẩm cho United Shipbuilding hoặc Agat. Các công ty Nga đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Hồng Vân (Theo Reuters)