Theo báo cáo mới đây của Hội Môi giới bất động sản cho biết, hiện nay thị trường nhà ở xã hội (NOXH) đang xảy ra tình trạng nhu cầu không đồng đều, một số nơi thiếu thốn nguồn cung nhưng lại có nơi không thể bán hết hàng.

Đơn cử như một số các dự án NOXH tại Đà Nẵng, người dân đã phải xếp hàng từ 4h sáng để nộp hồ sơ mua nhà. Các dự án này cũng được bán gần hết ngay khi tung ra thị trường. Trong khi đó tại thủ phủ công nghiệp Bắc Ninh với số lượng công nhân lớn, một số dự án dù mở bán nhiều lần cũng mới chỉ bán được 1/3 giỏ hàng.

Vấn đề này cũng được nhắc đến trong báo cáo gửi Bộ Xây dựng của UBND tỉnh Bắc Ninh. Theo đó, dù đã triển khai đầu tư xây dựng hàng chục ngàn căn nhà ở công nhân, nhưng dường như công nhân làm việc trên địa bàn tỉnh lại không mặn mà với việc mua nhà.

Cho tới nay, đã có nhiều căn hộ hoàn thiện thuộc 7 dự án nhà ở công nhân đã hoàn thành hoặc hoàn thành một phần được đưa ra thị trường, nhưng số công nhân làm việc trong các khu công nghiệp đăng ký mua nhà rất ít. Các chủ dự án đã rao bán 1.681 căn nhà ở công nhân nhiều lần, số lượng tồn động vẫn còn khoảng 1.324 căn nhà.

Lý giải về vấn đề này, UBND tỉnh Bắc Ninh cho rằng, do đa số công nhân là người ngoại tỉnh với tính chất cư trú không ổn định, thường xuyên thay đổi việc làm. Bên cạnh đó, thu nhập của công nhân còn thấp nên việc mua nhà cũng gặp nhiều vấn đề.

Vì lý do đó, tỉnh Bắc Ninh cũng kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu sửa đổi các quy định, cơ chế chính sách liên quan đến đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ trong các dự án NOXH có quy mô lớn, đảm bảo mục tiêu giảm giá NOXH, phù hợp với thu nhập, khả năng chi trả của các đối tượng xã hội. Đồng thời, quy định cụ thể phương pháp xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua với trường hợp khu NOXH quy mô lớn, có đầy đủ hạ tầng

Trước đó, khi nói về các vấn đề mà thị trường NOXH đang gặp phải, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho rằng, ngoài vấn đề về thủ tục thì lãi suất trong gói vay ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho NOXH vẫn đang quá cao. Từ đó tạo ra gánh nặng của những người mua nhà.

Nhiều người đủ điều kiện mua thì không có tiền, không dám vay ngân hàng với lãi suất gói tín dụng 120.000 tỷ đồng lên đến 7,7%/năm, chỉ kéo dài trong 5 năm và chỉ thấp hơn lãi vay thương mại 1 – 1,5%/năm. Trong khi đó, những người có tiền thì không nằm trong đối tượng là công nhân và người đủ điều kiện xét mua.

Bên cạnh đó, quy định về đối tượng mua NOXH đã không còn phù hợp. Đơn cử như việc cần đáp ứng điều kiện về nhà ở, cư trú và mức thu nhập. Trong đó, điều kiện về cư trú là phải có đăng ký thường trú tại nơi có dự án triển khai hoặc đăng ký tạm trú từ một năm trở lên.

Hay việc quy định đối tượng mua NOXH không được thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức lương không quá 11 triệu đồng mỗi tháng đã lỗi thời. Trong khi giá NOXH đã tăng gần gấp đôi sau 5 năm, cách xác định thu nhập thấp – điều kiện quan trọng để được mua nhà vẫn như 8 năm trước.

Tại một hội thảo gần đây, Bộ Xây dựng cũng thừa nhận chương trình xây dựng NOXH mặc dù đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng vẫn chưa như kỳ vọng. Nguyên nhân chính là do thiếu quỹ đất, vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư, thiếu nguồn vốn ưu đãi, cơ chế khuyến khích chưa thực chất, chưa đủ mạnh; thủ tục đầu tư phát triển còn phức tạp, kéo dài. Ngoài ra, một số tổ chức, cá nhân chưa tuân thủ quy định pháp luật về NOXH do các chế tài xử lý còn thiếu hoặc chưa đủ mạnh.