70 năm trước, ngày 4/4/1949, theo sáng kiến của Bác Hồ - Người Thầy số một của nền báo chí cách mạng Việt Nam, vị Tổng biên tập đầu tiên của tờ Thanh Niên (6/1925) cùng Chỉ thị của Tổng bộ Việt Minh tổ chức lớp học báo chí đầu tiên tại xóm Bờ Rạ, xã Tân Thái, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Dấu ấn này nổi lên 2 điểm: Đảng và Bác Hồ rất coi trọng báo chí. Dù khó khăn đến mấy trong cuộc chiến nếm mật nằm gai vẫn chăm lo đào tạo đội ngũ làm báo. Lớp đào tạo cán bộ viết báo mang tên cụ Huỳnh Thúc Kháng, vị lão thành ái quốc, đồng thời là nhà viết báo kỳ cựu, có danh vọng, nêu gương cho các học viên đức tính học hỏi mẫn cán, bộ óc tổ chức tiến bộ - một chí khí khảng khái, bất khuất - những đức tính của một ký giả.

Bác Hồ quá bận rộn việc dân, việc nước, nên hai lần gửi thư động viên, khuyên nhủ các học viên. Người viết: “Có thể thí dụ rằng: Ba tháng nay (từ 4/4 – 6/7/1949 - nv) các bạn đã học cửu chương. Còn muốn giỏi các phép tính thì phải học nữa, học mãi… học trong xã hội, học nơi công tác thực tế, học ở quần chúng”…

Tháng 4/1950 - ngày 21 Bác Hồ chỉ thị thành lập Hội Những người viết báo Việt Nam (nay là HNBVN). Xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc (Định Hóa, Thái Nguyên) là cái nôi chào đời của Hội. Người viết bài này đã có dịp hỏi chuyện bà Nguyễn Thị Huệ và hai ông Ma Viết Tường, Lê Văn Hào là những người đã từng bảo vệ, liên lạc cho cơ quan Trung ương đóng ở đây thời 9 năm, cho biết: Năm 1950 có báo Cứu Quốc trú tại bản Roòng Khoa, báo Sự Thật ở Bản Bắc, có hội trường to. Tổng Bí thư Trường Chinh hay đến nói chuyện với các nhà báo, đủ mặt các ông Xuân Thủy, Hoàng Tùng, Nguyễn Thành Lê, Quang Đạm, Thép Mới… dự.

Xa hơn, ngày 6/4/1937, tờ báo tiếng Việt công khai đầu tiên của Đảng tại Hà Nội là tờ “Hà Thành Thời báo”. Sau đó không lâu ( ngày 2/4/1938), tờ Tin Tức - Cơ quan của Mặt trận dân chủ Đông Dương do đồng chí Trường Chinh làm Chủ nhiệm cũng ra đời trong náo nức của bạn đọc.

Cũng tháng 4/1937, đó là ngày 12  Xứ ủy Bắc Kỳ mở Hội nghị (trù bị), đến ngày 24/4 cùng năm khai mạc Hội nghị Báo chí Bắc Kỳ tại Câu Lạc bộ Thể thao phố Khúc Hạo với hơn 200 nhà báo tham dự. Điểm sáng của sự kiện báo chí này là đòi tự do báo chí, đoàn kết các nhà báo trong một tổ chức thống nhất để bảo vệ, hỗ trợ các nhà báo dấn thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Kỷ niệm 69 năm Ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam - dư vị Tháng 4 lịch sử đáng nhớ thực sự tiếp sức cho đội ngũ làm báo cả nước trong cuộc trường chinh dâng hiến, đồng hành cùng sự nghiệp xây dựng giang sơn xứ sở thời kỳ mới.

Xuân Lương