Ám ảnh tắc đường, bất cập vì dự án thi công ì ạch

Đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội dài 12,5km đi qua 8 ga trên cao và 4 ga ngầm với đoạn trên cao dài 8,5km và đoạn đi ngầm dài 4km. Dự án được UBND TP. Hà Nội khởi công vào tháng 9/2010, tiến độ được phê duyệt ban đầu với thời gian hoàn thành là năm 2018.

Tuy nhiên đến nay sau gần 13 năm triển khai dự án vẫn chưa thể về đích, toàn bộ 10/10 gói thầu của dự án mới đạt khoảng 75% tiến độ, trong đó sản lượng thi công đoạn trên cao đạt 96%, đoạn đi ngầm đạt 33%. Đáng chú ý, tổng số vốn đầu tư cũng đội lên gấp đôi so với ban đầu, lên hơn 34.000 tỷ đồng.

Ngoài chậm tiến độ, đội vốn khiến dư luận bức xúc thì việc thi công, rào chắn suốt một thời gian đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt của người dân sống dọc 2 bên đường, hình thành nên điểm đen về ùn tắc giao thông.

Bác Hùng (trú tại quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội) làm nghề xe ôm cho biết, kể từ khi đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội được triển khai, dù chủ đầu tư cũng quây kín công trường dự án, có những bảng chữ mong người tham gia giao thông thông cảm nhưng nhiều người đều cảm thấy ái ngại khi đi qua các tuyến đường Xuân Thủy, Cầu Giấy và đặc biệt là đường Kim Mã.

Cứ vào khung giờ cao điểm 7h - 8h sáng hoặc 17h - 19h tối, di chuyển qua các tuyến đường này quả là một thử thách, đường tắc kín cả hai chiều. Tuyến đường bị thu hẹp vì rào chắn phục vụ dự án nhưng lượng xe cộ qua lại đông nên mấy năm qua gần như ngày nào cũng tắc. Những ngày thời tiết oi nóng, bụi bặm khiến không khí càng thêm ngột ngạt.

Với nhiều người dân dọc tuyến đường dự án đang triển khai, có lẽ họ đã quen với cảnh tắc đường, khói bụi và chấp nhận như một phần của cuộc sống. Chị Vũ Linh - chủ một cửa hàng kinh doanh trên đường Trần Hưng Đạo chia sẻ, từ khi đường bị quây tôn phục vụ thi công dự án việc kinh doanh cũng đi xuống trông thấy.

Bụi bặm và tắc đường là hình ảnh thường thấy, lâu rồi cũng thành quen. Dự án càng kéo dài bao nhiêu thì dân càng khổ bấy nhiêu; vất vả về chuyện đi lại, vất vả về chuyện sinh hoạt. Chỉ mong rằng dự án sớm hoàn thành để cuộc sống của người dân trở lại bình thường, chị Linh hy vọng.

Ghi nhận thực tế của PV, đoạn ngầm từ khách sạn Hà Nội Daewoo về ga Hà Nội đang bị dừng thi công do chủ đầu tư và các nhà thầu hiện chưa thống nhất được phương án. Nhiều hạng mục gỉ sét nằm ngổn ngang tại công trường khiến bộ mặt đô thị thêm nhếch nhác.

Chưa kể đến những thiệt hại lớn về kinh tế và giao thông đô thị, việc thi công kéo dài chưa rõ ngày về đích của dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội như một câu trả lời đầy thất vọng trước sự chờ đợi mòn mỏi của những hộ dân sống dọc dự án, sự bức xúc của người tham gia giao thông khi di chuyển qua các tuyến đường bị rào chắn phục vụ dự án.

Không để bức xúc kéo dài dai dẳng

Vừa qua, sau khi khảo sát, kiểm tra thi công các hạng mục công trình dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với lãnh đạo các bộ, ngành, đơn vị nhà thầu thi công và thành phố Hà Nội để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy tiến độ xây dựng dự án này.

Tại buổi làm việc Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, nếu không có giải pháp quyết liệt thì dự án có thể tiếp tục kéo dài và phát sinh các vấn đề khác. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các thời kỳ rất quan tâm tới dự án này.

Từ đầu năm 2022 đến nay, Chính phủ đã ban hành 3 văn bản chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho dự án. Tuy nhiên đến nay vẫn còn có những vướng mắc. “Từ việc thực hiện dự án này, chúng ta rút ra kinh nghiệm cho các dự án khác nhằm mở rộng không gian, phát triển thành phố Hà Nội”, Thủ tướng chỉ rõ.

Mới đây, liên danh các nhà tài trợ (Ngân hàng Phát triển châu Á, Cơ quan phát triển Pháp, Tổng cục Kho bạc Pháp và Ngân hàng Đầu tư châu Âu) tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội đã gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị giải quyết dứt điểm những khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến kế hoạch vận hành trước đoạn trên cao từ ga S1 - ga S8.

Liên danh các nhà tài trợ cho rằng, kế hoạch vận hành trước đoạn trên cao của tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội vào cuối năm 2022 không còn khả thi. Nguyên nhân là do có những vấn đề quan trọng liên quan đến tình hình tại khu Depot Nhổn.

Trong 2 năm qua, Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội (HANCORP) - nhà thầu phụ trách xây dựng Depot Nhổn (gói thầu số 5) đã gần như ngừng huy động nhân lực thi công trên công trường do những vấn đề hợp đồng. “Có vẻ như HANCORP không có khả năng hoặc không sẵn sàng phân bổ các nguồn lực cần thiết để hoàn thành hợp đồng đã ký kết”, các nhà tài trợ nhận định.

Nếu không hoàn thành việc xây dựng Depot Nhổn, các gói thầu về điện, thiết bị phòng điều khiển và hệ thống giám sát cũng không thể tiếp tục thực hiện. Điều này có thể khiến các nhà thầu này phải tạm dừng hoặc chấm dứt hợp đồng do công việc của họ bị chặn bởi sự chậm trễ này.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy cho rằng, việc rào chắn đường quá lâu không chỉ làm người dân sinh sống tại những nơi bị rào chắn, mà toàn xã hội phải chịu ảnh hưởng. Để xảy ra điều này, các cơ quan chức năng phải có ý kiến, không thể có chuyện không ai chịu trách nhiệm.

Cách duy nhất là phải họp nhau lại, giao ban lại xem tại sao chậm tiến độ, tìm mọi cách khắc phục cái đó và thông báo cho người dân biết, phải xin lỗi người dân. Sau khi xin lỗi rồi phải đẩy nhanh tiến độ, phải làm với tinh thần có trách nhiệm hơn chứ không thể để kéo dài như thế được...

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng cần dựa vào hợp đồng đã ký kết giữa các bên để giải quyết. Trách nhiệm đến đâu sẽ xử lý đến đó, cái nào thuộc về khách quan, cái nào thuộc về chủ quan cần phải được làm rõ. Những bất cập tại dự án đường sắt Nhổn - ga Hà Nội đang là vấn đề không phải một Ban Quản lý dự án cụ thể phải chịu trách nhiệm mà cả hệ thống quản lý Nhà nước phải nhìn nhận.

Như việc giải phóng mặt bằng, được coi là then chốt đối với cả quá trình xây dựng và vấn đề này đang vướng tại nhiều dự án. Cần phải nhanh chóng xem xét trách nhiệm, nếu như trách nhiệm thuộc về hệ thống thì cả hệ thống phải vào cuộc để gỡ khó cho dự án.

 Bảo Ngọc