Đầu tuần này, chính phủ của Thủ tướng Anh Boris Johnson đã đề xuất luật xóa bỏ kiểm tra hải quan đối với một số hàng hóa nhập cảnh vào Bắc Ireland từ phần còn lại của Vương quốc Anh. Điều này đã gây ra các vấn đề kinh tế và chính trị ở Bắc Ireland, nơi một số người nói rằng chúng làm suy yếu vị trí của nước này trong Vương quốc Anh (hay còn gọi là Liên hiệp Anh và Bắc Ireland - viết tắt là UK).

EU đã chỉ trích nỗ lực của Anh trong việc phá vỡ một phần của thỏa thuận. Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Maros Sefcovic phát biểu trong một cuộc họp báo ở Brussels hôm thứ Tư rằng: “Hãy gọi một cái thuổng là một cái thuổng. Điều này là bất hợp pháp”.

Việc EU quyết định theo đuổi hành động pháp lý làm tăng khả năng một trong hai bên có thể áp đặt các mức thuế trừng phạt đối với bên kia. Sefcovic từ chối loại trừ một động thái như vậy vào thứ Tư. Nhưng viễn cảnh chiến tranh thương mại dường như vẫn còn là một khả năng xa vời vì cả hai đều sẽ phải hứng chịu và cho biết họ muốn tìm một giải pháp bên ngoài tòa án.

Theo số liệu mới nhất của EU, khối 27 quốc gia này là đối tác thương mại lớn nhất của Anh, trong khi Vương quốc Anh là đối tác thương mại lớn thứ ba của EU sau Mỹ và Trung Quốc.

Trọng tâm của tranh chấp là những lo ngại về sự ổn định ở Bắc Ireland, khu vực duy nhất của Vương quốc Anh có chung biên giới với một quốc gia EU, cụ thể là CH Ireland. Các cuộc kiểm tra được áp đặt ở biên giới nước này từng là giải pháp chính của tiến trình hòa bình từng giúp kết thúc nhiều thập kỷ bạo lực ở Bắc Ireland.

Ông Sefcovic, quan chức của Ủy ban EU, cho biết ông sàng tiếp tục đàm phán với Vương quốc Anh - nhưng nhấn mạnh rằng các giải pháp cần được tìm thấy trong thỏa thuận ban đầu, được gọi là Nghị định thư Bắc Ireland. Trong khi đó, chính phủ Anh gọi động thái của EU là "đáng thất vọng".

EU còn đã mở hai hành động pháp lý khác cáo buộc Anh bỏ qua hai phần khác của thỏa thuận hậu Brexit. Đó là việc chính phủ Anh đã đưa ra các đề xuất sẽ giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp và khách hàng, bao gồm bằng cách giảm bớt thủ tục giấy tờ đối với hàng hóa từ Anh vào Bắc Ireland và hàng hóa đang ở lại đó.

Ông Sefcovic cho biết, EU sẽ bổ sung các đề xuất được đưa ra trước đây nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa từ Anh đến Bắc Ireland. Nhưng EU lo ngại việc kiểm tra biên giới lỏng lẻo để hàng hóa nhập lậu vào Bắc Ireland là một mối đe dọa đối với khối này.

Huy Anh (theo AP)