Chỉ sau một ngày kỷ niệm Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU), hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Sáu (24/6) được tổ chức tại Bỉ phản ánh nghiêm trọng về hậu quả kinh tế của cuộc xung đột Nga - Ukraine, với lo ngại gia tăng về giá cả và dự báo về một "mùa đông khó khăn” ở EU.

Giá cả leo thang – Lạm phát toàn cõi EU

"Lạm phát là một vấn đề nghiêm trọng đối với tất cả chúng ta", Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel phát biểu tại một cuộc họp báo sau khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày.

Ông cáo buộc: “Nga đang trực tiếp làm tăng giá lương thực, năng lượng và hàng hóa, đồng thời cho biết thêm rằng các nhà lãnh đạo đã quyết định phối hợp chặt chẽ các biện pháp chính sách kinh tế của họ”.

Hội nghị thượng đỉnh nhất trí một số bước cụ thể nhưng các nhà lãnh đạo giao nhiệm vụ cho Ủy ban châu Âu tìm nhiều cách hơn để đảm bảo "nguồn cung với giá cả phải chăng" vì "việc vũ khí hóa khí đốt của Nga."

Người đứng đầu Ủy ban châu Âu bà Ursula von der Leyen nhận định rằng việc tìm kiếm các nguồn cung cấp năng lượng thay thế đang được tiến hành, cộng với việc Mỹ đang cung cấp LNG trong năm nay đã tăng 75% so với năm ngoái và lượng khí đốt từ đường ống của Na Uy tăng 15%.

Bên cạnh đó, giám đốc điều hành EU sẽ trình bày kế hoạch chuẩn bị cho việc Nga cắt giảm nhiều khí đốt hơn cho các nhà lãnh đạo vào tháng Bảy, bà nói thêm: "Hy vọng vào điều tốt nhất, chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Đó là những gì chúng tôi đang làm ngay bây giờ."

Được biết, bà von der Leyen nói rằng: Ủy ban châu Âu sẽ đưa ra các đề xuất và lựa chọn để thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh EU vào tháng 10 tới, bao gồm việc xem xét các thị trường thay thế tiềm năng bao gồm tách khí từ việc hình thành giá điện thị trường.

Thế nhưng, vấn đề gây tranh cãi là liệu các chính phủ có nên can thiệp vào việc giới hạn giá cả hay không.

Trong tháng này, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đã giới hạn giá khí đốt trên thị trường điện nội địa, nhưng các bang khác cảnh báo việc giới hạn giá sẽ làm gián đoạn thị trường năng lượng và làm kiệt quệ ngân quỹ nhà nước hơn nữa, nếu chính phủ phải trả chênh lệch giữa giá giới hạn và giá trên thị trường khí đốt quốc tế.

“Mùa đông nan giải”

Các nhà lãnh đạo của 27 quốc gia EU đã đổ lỗi cho việc giá cả tăng vọt và giảm tốc độ tăng trưởng toàn cầu do cuộc xung đột địa chính trị “chấn động địa cầu” bắt đầu cách đây đúng 4 tháng.

Thủ tướng Latvia ông Krisjanis Karins cho rằng: “Khái niệm năng lượng rẻ đã không còn và khái niệm về năng lượng của Nga về cơ bản đã biến mất và tất cả chúng ta đang trong quá trình đảm bảo các nguồn thay thế ". Toàn EU sẽ sống mà vắng bóng năng lượng Nga.

Sau các lệnh trừng phạt chưa từng có của phương Tây đối với cuộc xung đột, hàng chục quốc gia châu Âu cho đến nay đã bị ảnh hưởng bởi việc cắt giảm dòng khí đốt từ Nga.

"Việc Nga ngừng xuất khẩu tất cả các lô hàng khí đốt sang EU chỉ còn là vấn đề thời gian", một quan chức EU cho biết trước cuộc đàm phán hôm thứ Sáu.

Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cảnh báo đất nước của ông sẽ thiếu khí đốt nếu nguồn cung của Nga vẫn thấp như hiện tại và một số ngành công nghiệp sẽ phải đóng cửa vào mùa đông tới.

Ông chia sẻ với tạp chí Der Spiegel: “Các công ty sẽ phải ngừng sản xuất, sa thải công nhân, chuỗi cung ứng sụp đổ, mọi người sẽ lâm vào cảnh nợ nần để trả các hóa đơn sưởi ấm cho mùa đông khắc nghiệt sắp tới”.

Được biết, EU phụ thuộc vào Nga tới 40% nhu cầu khí đốt trước chiến tranh - tăng lên 55% cho Đức - để lại một khoảng trống lớn để lấp đầy thị trường khí đốt toàn cầu vốn đã chật hẹp.

Tình hình kinh tế tại Liên minh châu Âu đang trở nên tồi tệ, lạm phát ở 19 quốc gia chia sẻ đồng tiền chung euro đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại trên 8% và giám đốc điều hành của EU dự kiến tăng trưởng sẽ giảm xuống 2,7% trong năm nay.

Giám đốc Eurogroup Paschal Donohoe cảnh báo rằng khối này phải "thừa nhận rủi ro sẽ phải đối mặt nếu lạm phát nhúng sâu vào các nền kinh tế ".

"Nếu chúng ta không chú ý thì cả nền kinh tế EU sẽ đi vào suy thoái kéo theo đó là bao nhiêu hậu quả khôn lường", Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cảnh báo về một "mùa đông khó khăn" tiềm ẩn phía trước.

Lê Na (Theo Reuters)