Theo hai người quen thuộc với vấn đề này, mức thuế 89 euro/tấn yến mạch Ukraine đã được áp dụng lại vào tuần trước và sẽ kéo dài đến tháng 6 năm 2025, với quyết định tương tự đối với trứng và đường sẽ có hiệu lực vào thứ Sáu.

Việc áp dụng lại thuế quan cho thấy các cuộc đàm phán gia nhập của Kyiv sẽ khó khăn hơn.

Ukraine là một cường quốc nông nghiệp có thể sản xuất thực phẩm với giá rẻ hơn các nước thành viên EU và vẫn sẽ trở thành nước được hưởng lợi chính từ trợ cấp nông nghiệp - vị trí hiện do Pháp nắm giữ.

Vào tháng 6/2022, Bỉ đã đồng ý dỡ bỏ tất cả thuế quan và hạn ngạch đối với thực phẩm nhập khẩu từ Ukraine, bốn tháng sau xung đột Nga - Nga nhằm tăng doanh thu của Kyiv và giúp nguồn cung đến tay khách hàng ở các nước đang phát triển.

Nhưng chỉ trong vài tháng, nông dân ở Ba Lan, Hungary, Slovakia và các nước láng giềng khác đã phàn nàn rằng lượng hàng nhập khẩu dồi dào từ Ukraine đã khiến hàng hóa của họ bị loại khỏi thị trường. Các quốc gia này đã đơn phương áp đặt lệnh cấm vận đối với nhiều sản phẩm, chỉ cho phép nhập khẩu để quá cảnh, vi phạm luật pháp EU.

Các quốc gia thành viên EU đầu năm nay đã gia hạn chế độ thương mại tự do cho đến năm 2025, nhưng đã đưa ra những cảnh báo trước sự phản đối của nông dân. Khối sẽ áp dụng lại thuế quan đối với gia cầm, trứng, đường, yến mạch, ngô, mật ong và ngũ cốc (hạt ngũ cốc) của Ukraine nếu số lượng vượt quá mức nhập khẩu trung bình trung bình vào năm 2022 và 2023.

Theo số liệu thống kê, yến mạch đã đạt mức đó, với hơn 6.440 tấn được nhập khẩu kể từ ngày 1/1.

Theo những người quen thuộc với tình hình, trứng và đường cũng vượt mức cho phép nhập khẩu. Họ cho biết, mức thuế sẽ được công bố vào thứ Sáu, dự kiến có thể lên tới 419 euro/tấn đường trắng và 339 euro/tấn đường thô. Trứng sẽ có giá thêm 30 xu mỗi kg.

Taras Kachka, đại diện thương mại của Ukraine, nói với Financial Times rằng mức thuế này phù hợp với thỏa thuận hiện tại nhưng Chính phủ của ông đang đàm phán với Bỉ để cải thiện chúng.

Ông nói: “Mục đích là loại bỏ tất cả những trở ngại song phương không phù hợp với thỏa thuận”.

Một nhà ngoại giao EU cho biết: “Các Chính phủ đều nói rằng họ ủng hộ việc Ukraine gia nhập nhưng chúng ta sẽ xem xét. Các cuộc đàm phán về nông nghiệp sẽ rất khó khăn”.

Dmitry Grozoubinski, tác giả và giám đốc công ty tư vấn Thương mại, cho biết động thái áp thuế quan là tin xấu đối với triển vọng gia nhập EU của Ukraine.

Ủy ban châu Âu đã đưa ra cảnh báo tới các quốc gia thành viên đã chặn hàng hóa Ukraine nhưng chưa có hành động pháp lý, có thể dẫn đến bị phạt.

Người phát ngôn của ủy ban từ chối bình luận về quyết định thuế quan sắp tới.

Điệp Nguyễn (Theo FT)