Cadent Gas, thuộc sở hữu của một tập đoàn đứng đầu là ngân hàng đầu tư Macquarie, đã công bố dự án đường ống dẫn hydro "Hynet" ngầm dưới lòng đất, kéo dài từ nhà máy sản xuất hydro gần Ellesmere Port đến các khu công nghiệp và nhà máy điện tại Cheshire.

Đây sẽ là dự án đầu tiên thuộc loại này tại Anh và được Cadent mô tả là "viên gạch đầu tiên trong mạng lưới đường ống hydro trên khắp khu vực của chúng tôi".

Các khách hàng chính dự kiến tham gia vào dự án bao gồm những tập đoàn hàng đầu như Heineken, Kraft Heinz, Tata Chemicals, Heidelberg Materials (sản xuất xi măng) và Pilkington (sản xuất thủy tinh). Cadent Gas đã bắt đầu mở cuộc tham vấn công chúng về kế hoạch chỉ vài ngày sau khi Bộ trưởng Năng lượng Ed Miliband cam kết 22 tỷ bảng Anh từ chính phủ để hỗ trợ các dự án thu giữ carbon, trong đó có một dự án liên quan đến Hynet.

Theo đề xuất, các nhà máy ở Bắc Wales, Merseyside và Cheshire sẽ được kết nối với một mạng lưới thu giữ khí thải carbon dioxide (CO2) và lưu trữ chúng trong các mỏ khí cạn dưới biển Ireland. Đồng thời, các khu vực này sẽ nhận hydro qua một mạng lưới song song, ban đầu được cung cấp bởi nhà máy sản xuất hydro xanh tại Stanlow, gần Ellesmere Port.

Tuy nhiên, dự án đã vấp phải sự phản đối từ cộng đồng địa phương và các tổ chức môi trường như Friends of the Earth và Greenpeace. Họ phản đối việc sản xuất hydro xanh và công nghệ thu giữ carbon vì cả hai vẫn dựa vào việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Hydro xanh được sản xuất bằng cách kết hợp khí thiên nhiên với hơi nước, tạo ra carbon dioxide như một sản phẩm phụ. Lượng CO2 này từ nhà máy tại Stanlow sẽ được thu giữ và lưu trữ.

Ông Mike Childs, trưởng khoa học và chính sách tại Friends of the Earth, nhận định: "Sản xuất hydro từ khí thiên nhiên không phải là quá trình sạch. Khi khai thác khí đốt, sẽ có phát thải carbon và không thể thu giữ toàn bộ lượng khí thải phát sinh từ quá trình sản xuất. Vì vậy, chúng tôi không ủng hộ."

Cả Macquarie và Cadent, đơn vị sở hữu mạng lưới phân phối khí đốt tại khu vực Tây Bắc, West Midlands, East Midlands, Đông nước Anh và Bắc London, đều đặt cược vào hydro như một nguồn kinh doanh tiềm năng trong tương lai.

Macquarie cũng sở hữu National Gas, trước đây là công ty con của National Grid, đang dẫn đầu "Dự án Union", một đề xuất xây dựng mạng lưới đường ống truyền tải hydro trên toàn quốc để kết nối các cụm công nghiệp lớn.

Dự án này sẽ bao gồm việc chuyển đổi một số đường ống khí hiện có và xây dựng thêm các đường ống mới. Tuy nhiên, ước mơ của Cadent về việc dẫn hydro đến hàng triệu ngôi nhà đã gặp trở ngại khi một cuộc thử nghiệm tại Whitby, Ellesmere Port bị hủy bỏ do sự phản đối quyết liệt từ công chúng.

Mặc dù có sự phản đối đối với việc sử dụng hydro để sưởi ấm trong gia đình, nhiều chuyên gia vẫn tin rằng hydro đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang mức phát thải carbon bằng không (net zero), đặc biệt là trong các ngành công nghiệp nặng khó có thể điện hóa. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh luận về mức độ vai trò của khí hydro và những ưu nhược điểm của các phương pháp sản xuất khác nhau.

Bà Angela Needle, đại diện của Cadent, chia sẻ vào thứ Sáu: "Hynet sẽ là hình mẫu cho quá trình khử carbon công nghiệp, thúc đẩy sự phát triển trong các khu vực công nghiệp sản xuất quan trọng tại Tây Bắc và hỗ trợ chính phủ đạt được mục tiêu năng lượng sạch vào năm 2030.

Dự án này được hình thành để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp, nhằm giảm phát thải khí carbon trong khi vẫn duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Chúng ta cần ủng hộ những ngành công nghiệp thiết yếu này để đảm bảo rằng chúng ta thực hiện việc khử carbon thay vì chứng kiến sự suy giảm công nghiệp, và Hynet chính là giải pháp cho vấn đề này."

Dũng Phan (Theo The Telegraph)