Nhằm tôn vinh những tác phẩm ảnh báo chí ấn tượng của năm 2021, tạo sân chơi cho các phóng viên ảnh, khích lệ những cải tiến, sáng tạo, những góc nhìn mới mẻ về ảnh báo chí, Báo NB&CL tổ chức Giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí 2021” trong khuôn khổ chương trình Gala Báo chí 2022. Giải ảnh năm nay tiếp tục thu hút đông đảo phóng viên, nhà báo đến từ các cơ quan báo chí tham gia. Các tác giả ở mọi miền của Tổ quốc, dù phóng viên ảnh chuyên hay không chuyên nhưng họ đã nhiệt tình hưởng ứng...

Đa dạng về chất lượng, phong phú về chủ đề

“Khoảnh khắc Báo chí” – Giải ảnh do Báo Nhà báo & Công luận tổ chức đã đi qua 3 mùa giải thành công. Đây là điểm hẹn tụ hội của các tay máy trong cả nước với những tác phẩm ảnh báo chí ngày càng thể hiện được tinh thần dấn thân và nhân văn. Ban tổ chức Giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí 2021” đã nhận được hàng trăm tác phẩm gồm ảnh đơn và ảnh bộ với số lượng lên tới hàng nghìn bức ảnh, khoảnh khắc nổi bật của đời sống xã hội trong năm 2021 gửi về tham dự, hứa hẹn sự thành công của mùa giải lần thứ 4 - “Khoảnh khắc Báo chí 2021”.

Những tác phẩm xuất sắc nhất được triển lãm và trao giải tại Lễ trao Giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí 2021” có thể nói là rất phong phú về nội dung, đa dạng về đề tài, đã thể hiện, phản ánh được phần nào đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước.

Trong đó, nhiều tác phẩm thể hiện được toàn cảnh về cuộc chiến không khoan nhượng của con người trước đại dịch COVID-19 với sức sống mãnh liệt trong mọi hoàn cảnh, với tình người, tình đời trong đại dịch COVID-19 thật đáng quý.Đất nước Việt Nam đã vượt qua đại dịch COVID-19 bằng sự đoàn kết, đồng lòng, bằng sự quyết tâm và nỗ lực hết mức.

Bên cạnh đó, các tác phẩm cũng “chạm đến” các vấn đề nóng trong xã hội như vấn đề bảo vệ môi trường, trong đó nóng bỏng nhất là vấn đề chống biến đổi khí hậu, bảo vệ động vật hoang dã, bài toán “cứu” nông sản Việt… Nhiều tác phẩm cũng thể hiện được chủ đề về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, những thân phận... đã tô điểm cho cuộc sống đầy sôi động hôm nay.

Để phản ánh được hết những vấn đề đó, đa số các tác giả đều gửi bộ ảnh, có những tác giả gửi tới 3, 4 phóng sự ảnh. Đây có lẽ là xu hướng chung khi tác giả muốn kể một câu chuyện có sự rành mạch từ mở đầu đến kết thúc và có một thông điệp rõ ràng.

Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Việt Văn - Phóng viên Báo Lao Động, giám khảo cuộc thi cho biết: Cái khó của chúng tôi là khi chấm giải này vào thời điểm cuối năm 2022 khi đất nước ta đã bước vào trạng thái bình thường mới, xem lại những cảnh này cảm xúc sẽ khác, nếu chấm vào thời điểm năm ngoái sẽ khác. Tâm lý tại thời điểm chấm rất quan trọng, đây cũng chính là những khó khăn mà người chấm giải gặp phải. Tuy nhiên tựu chung lại, các tác phẩm năm nay đều có sự đầu tư tỉ mỉ, các tác giả đã chú ý đến những chi tiết đắt và cầu kỳ trong khuôn hình. Bên cạnh sự chuẩn mực đó vẫn còn những tác phẩm cắt cúp ảnh tùy tiện, sử dụng ánh đèn flash trong chụp ảnh còn nhiều dẫn đến bị lóa mặt nhân vật… chưa có nhiều góc chụp độc đáo, sáng tạo, mới lạ…

Có thể nói, đối với Ban Tổ chức năm nay, điều khó khăn nhất là làm sao lựa chọn được những bức ảnh thể hiện “chất” riêng của tác giả trong số hàng trăm bức ảnh về dịch bệnh COVID-19. Đó là phải thể hiện sự khác biệt, làm nổi bật được ngôn ngữ nhiếp ảnh mới. Nhà báo Trần Việt Văn cho rằng: “Chúng tôi luôn phải cân nhắc xem về chủ đề và tính dấn thân của người chụp, xem tác giả chụp bộ ảnh này có khó không, có mất nhiều công sức hay không! Tham dự được sự kiện, gặp được nhân vật là một chuyện nhưng quan trọng là cách thể hiện, cũng có thể tác giả đã nỗ lực nhiều nhưng chụp chưa sáng tạo, chưa thật sự tâm huyết. Nhiều tít bài cũng dài quá, tít mang tính văn chương nhiều hơn là thực tế hình ảnh. Mọi người đều có “bệnh” là gửi thật nhiều, mà không có sự chọn lọc, trau chuốt”…

Vinh danh những nhà báo dấn thân, sáng tạo trong nghề nghiệp

Cùng với sự đa dạng về chủ đề, cách chụp, cách biên tập ảnh của mỗi tác giả, thì rõ ràng trong phần lớn các tác phẩm dự thi, người ta dễ dàng nhận thấy một điểm chung là tinh thần làm việc nghiêm túc, sẵn sàng lên đường tìm kiếm, khai thác những vấn đề thời sự, nóng, thu hút bạn đọc. Các phóng viên ảnh sẵn sàng tác nghiệp trong bất kỳ hoàn cảnh nào,  dù là thiên tai hay đại dịch, họ luôn biết cách vượt qua những hoàn cảnh ngặt nghèo nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Khi đại dịch COVID-19 xảy ra năm 2021, hoạt động báo chí đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều cơ quan báo chí chuyển sang làm việc online, phóng viên thực hiện phỏng vấn qua điện thoại, dùng video call, nhờ nhân vật tự quay lại video… Tuy nhiên các phóng viên ảnh vẫn phải đến tận nơi, có mặt tại sự kiện, địa bàn đó để ghi nhận những gì thực tế.

Đây rõ ràng là điều đáng trân trọng bởi nơi mà phần lớn mọi người không ai muốn đến thì họ sẵn sàng lao vào.  Bước ra khỏi vùng an toàn, họ vượt qua tâm lý lo sợ để thực hiện nhiệm vụ. Họ tác nghiệp trong những bộ đồ quần áo bảo hộ, sử dụng các thiết bị trong môi trường nguy hiểm, tác nghiệp trong điều kiện vừa phải nhanh, vừa phải đạt chất lượng mà không ảnh hưởng đến xung quanh…

Bên cạnh đề tài về phòng chống dịch COVID-19, năm nay Ban tổ chức còn ghi nhận những tác phẩm mang tính phát hiện, có sự đầu tư công phu. Những tác phẩm cho thấy tác giả là người sẵn sàng lăn lộn, rong ruổi ở các vùng cao khó khăn để tác nghiệp. Hòa mình vào với thiên nhiên, với những vấn đề cấp thiết của môi trường sống, đồng thời khẳng định vấn đề biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu, là cuộc chiến không của riêng ai.

Nhà báo Lưu Trọng Đạt - Cơ quan thường trú TTXVN tại Hòa Bình, là tác giả nhiều năm liền tham gia và đoạt giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí”. Năm nay phóng sự ảnh “Lời khẩn cầu từ dòng Đà Giang” của anh cũng được Ban tổ chức đánh giá cao. Qua tác phẩm cho thấy tác giả đã cảm nhận được một cách rõ nét những bất ổn nghiêm trọng về môi trường sống, cảnh quan đang bị tác động bởi biến đổi khí hậu cùng những tác động tiêu cực đang tàn phá tự nhiên tới từ con người. Phóng sự ảnh “Lời khẩn cầu từ dòng Đà Giang” đã gửi đến mọi người một thông điệp về một dòng Đà Giang nói riêng và các dòng sông, môi trường tự nhiên nói chung đang bị cạn kiệt sức sống bởi biến đổi khí hậu và bởi sự tác động quá mức của con người.

Đánh giá về giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí”, anh Lưu Trọng Đạt cho rằng: “Đây là một cuộc thi ảnh có chất lượng chuyên môn cao. Các tác phẩm dự thi ảnh “Khoảnh khắc Báo chí” ngoài đẹp, ấn tượng, bắt mắt còn có giá trị, mang thông điệp đến cho độc giả. Nhìn chung các tác giả đều mang tinh thần không ngại khó khăn, dấn thân để tạo ra giá trị cho các tác phẩm ảnh báo chí của mình. Tôi hy vọng giải sẽ ngày càng lan toả và phát triển hơn nữa, sẽ giúp cho các tác giả có một sân chơi lành mạnh, bổ ích, nuôi dưỡng niềm say mê với nghề, giúp các em phóng viên, đặc biệt là phóng viên trẻ có nhiều cơ hội cọ xát và nâng cao tay nghề”.

Giải thưởng “Khoảnh khắc Báo chí năm 2021” đã tìm được những chủ nhân xứng đáng để tôn vinh và ghi nhận tinh thần năng động, sáng tạo của các phóng viên ảnh cả nước. Ban Tổ chức cũng hy vọng rằng các nhà báo, phóng viên ảnh sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được để bước vào mùa giải mới với nhiều tác phẩm chất lượng hơn nữa.

Lễ trao giải ảnh “Khoảnh khắc Báo chí 2021” được truyền hình trực tiếp trên kênh VTC1, Đài Truyền hình kỹ thuật số VTC vào lúc 9h45 ngày 8/12/2022, tiếp sóng trên Kênh 2 Đài PTTH Hà Nội.

Lê Tâm