Giá dầu tăng kỉ lục trong những tuần gần đây trước lo ngại cuộc xung đột ở Ukraine sẽ làm giảm đáng kể nguồn cung. Tuy nhiên, những gì diễn ra trên thị trường dầu không chỉ đơn thuần nằm ở thị trường dầu.

Ngày 6/3, giá dầu thô của Mỹ đạt mức cao nhất trong 13 năm cán mốc 130 USD. Giá đã giảm, nhưng đã được giao dịch trên 110 đô la Mỹ kể từ ngày 17 tháng 3. Con số này cao hơn 60% so với thời điểm giữa tháng 12 năm 2021, trước khi lo ngại về một cuộc chiến của Nga trở nên trầm trọng hơn.

Tất nhiên, điều này đã làm tăng chi phí xăng dầu, vào ngày 14 tháng 3 mức trung bình là 4,32 USD/gallon tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, người ta vẫn chưa hiểu rõ giá năng lượng tăng ảnh hưởng như thế nào đến mức giá mà người tiêu dùng phải trả cho đồ chơi, đồ điện tử, thực phẩm và gần như mọi sản phẩm khác.

Năng lượng đang trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra lạm phát, nghĩa là giá cả hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế tăng lên một cách bền vững và mang tính tổng quát. Dữ liệu mới nhất cho thấy giá đang tăng với tốc độ hàng năm là 7,9% - mức cao nhất trong 40 năm.

Giá dầu có tác động mạnh mẽ đến giá cả của các hàng hóa và dịch vụ khác. Rõ ràng nhất là dầu mỏ cung cấp năng lượng cho phần lớn ô tô, máy bay và các phương tiện khác được sử dụng để vận chuyển hàng hóa.

Ước tính khoảng 71% trong số 6,6 tỷ thùng xăng dầu mà Hoa Kỳ tiêu thụ vào năm 2020 được sử dụng cho các loại nhiên liệu khác nhau như xăng, dầu diesel và nhiên liệu máy bay. Điều này làm tăng chi phí vận chuyển và tăng chi phí vận chuyển mọi thứ, từ các bộ phận trong tủ lạnh đến các vật dụng hàng ngày như kem đánh răng.

Các doanh nghiệp có thể chọn hấp thụ chi phí nếu thị trường của họ có tính cạnh tranh cao, nhưng họ thường chuyển sang cho khách hàng của mình. Bởi vì tất cả sản phẩm hằng ngày, từ những vật dụng nhỏ nhất điều cần đến năng lượng để sản xuất.

Hóa dầu có nguồn gốc từ dầu mỏ được sử dụng trong sản xuất quần áo, máy tính và các hàng hóa khác. Ví dụ, kể từ năm 2000, lượng polyester gốc dầu trong quần áo đã tăng hơn gấp đôi. Hơn một nửa tổng số sợi được sản xuất trên toàn thế giới hiện được làm từ dầu mỏ, đòi hỏi hơn 1% tổng lượng dầu tiêu thụ.

Hơn nữa, ngành công nghiệp mỹ phẩm phụ thuộc rất nhiều vào dầu mỏ vì hóa dầu được sử dụng để sản xuất các mặt hàng như kem dưỡng da tay, dầu gội đầu và phần lớn các sản phẩm trang điểm. Tất cả các loại kem và chất lỏng làm đẹp đó, giống như nhiều sản phẩm khác, được đóng gói trong hộp nhựa sử dụng một lần làm từ dầu.

Ngành công nghiệp thực phẩm nhạy cảm với biến động giá năng lượng hơn bất kỳ lĩnh vực nào khác, do tầm quan trọng của xăng dầu trong chuỗi cung ứng ở mọi giai đoạn, từ trồng trọt, thu hoạch đến chế biến và đóng gói.

Dầu cũng là một thành phần của thực phẩm. Dầu khoáng là sản phẩm thực phẩm chính có nguồn gốc từ dầu mỏ. Bởi vì dầu mỏ không bị ôi thiu, nó thường được sử dụng để kéo dài thời hạn sử dụng của thực phẩm. Dầu khoáng thường được sử dụng để kéo dài thời hạn sử dụng của các loại bánh nướng đóng gói như bánh quy và bánh pizza.

Và nhựa là một phần quan trọng của bao bì thực phẩm vì nó tương đối rẻ, bền, nhẹ, bảo vệ và vệ sinh.

Dầu là nhân tố chính “điều tiết” lạm phát: Tầm quan trọng của dầu mỏ đối với nền kinh tế Mỹ là một mối quan tâm lớn kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973, khi giá cả tăng vọt, thúc đẩy các lời kêu gọi tiết kiệm năng lượng.

Đó là lý do tại sao giá dầu tăng cao hiện là động lực chính của lạm phát - và tại sao Cục Dự trữ Liên bang đang chuẩn bị tăng lãi suất đáng kể để chống lại tác động của lạm phát.

Lê Na (Theo CNA)