Được biết, vào thứ tư tuần này, tại châu Âu, giá khí đốt đã tăng tới 13% khi Nga cắt giảm dòng khí đốt chạy qua đường ống Nord Stream 1, ước tính quốc gia này cắt giảm chỉ còn 1/5 công suất bình thường.

Giữa động thái quyết liệt đó, các chính trị gia châu Âu đã cáo buộc Nga vũ khí hóa nguồn cung cấp khí đốt để trả đũa các lệnh trừng phạt được áp đặt sau chiến sự Ukraine.

Đối với châu Âu, đường ống Nord Stream 1 thực sự quan trọng - nối Nga với Đức, vào tháng 6 là lần đầu tiên bị cắt xuống 40% công suất, trước khi Nga đe dọa cắt giảm thêm nguồn cung trong tuần này.

Trong khi đó, giá năng lượng tăng cao hơn đã gây ra khủng hoảng giá cả sinh hoạt và thúc đẩy chi phí cho ngành công nghiệp, có nguy cơ đẩy khu vực vào suy thoái. Tình hình trên đã buộc các thủ đô châu Âu phải thực hiện các bước để cố gắng bảo vệ người tiêu dùng và ngành công nghiệp khỏi tác động của giá tăng cao.

Được biết, nền kinh tế lớn mạnh nhất châu Âu - Đức đã chi hàng tỷ euro cứu trợ các cơ sở khí đốt để cố gắng đảm bảo nước này có đủ nguồn cung cấp cho mùa đông. Trong khi đó, Pháp đang quốc hữu hóa công ty điện lực quốc doanh (EDF) để giúp giới hạn chi phí cho các hộ gia đình, ở Anh, các chính phủ đã đưa ra một gói trị giá 15 tỷ bảng Anh để hỗ trợ cử tri có dự luật tăng giá.

Đối với khu vực lệ thuộc quá lâu vào khí đốt Nga, cho dù có cố gắng chạy đua mua khí đốt cũng sẽ không thể bù vào lượng khí đốt xuất khẩu của Nga. Thị trường năng lượng thắt chặt đã khiến hàng loạt hợp đồng khí đốt tăng giá. Được biết, hợp đồng TTF chuẩn của châu Âu vào thứ Tư (27/7) đã đạt mức cao là 222,5 euro/megawatt giờ, trước khi giảm trở lại mức 202,5 €.

Ước tính, trong tuần này, hợp đồng trên đã tăng khoảng một phần tư và hơn gấp đôi so với mức giá đã giao dịch vào đầu tháng 6, dẫn đến kỳ vọng rằng sẽ cần thêm sự trợ giúp của chính phủ. Ở các mức này, giá khí tương đương với giá dầu là 380 USD/ thùng, gần gấp 4 lần giá hiện hành.

Ira Joseph, một nhà tư vấn năng lượng với nhiều thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực ngành công nghiệp chia sẻ: “Chúng tôi chưa biết tất cả các chính phủ sẽ phản ứng như thế nào. Có thể nói rằng, đưa ra lựa chọn ở thời điểm này là một quyết định khó khăn”.

Nhằm thoát khỏi ràng buộc vào Nga, EU đã yêu cầu các thành viên tự nguyện cắt giảm nhu cầu trong tuần này, giảm tiêu thụ 15% để giúp lấp đầy các điểm lưu trữ trước mùa đông.

Tuy nhiên, mối lo ngại vẫn là ngành công nghiệp và các hộ gia đình có thể phải đối mặt với tình trạng phân chia khẩu phần hoặc thiếu hụt trong mùa đông này, với khả năng Nga phải cắt giảm thêm nguồn cung.

Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho biết trong tuần này rằng "sự phá hủy nhu cầu do giá cả" ngày càng trở nên cần thiết "để giúp bù đắp cho những mất mát nguồn cung lớn như vậy".

Các thương nhân kinh doanh gas cho biết khả năng của họ trong việc giao dịch liên tục các hợp đồng mua và bán trên thị trường đã kém đi, dẫn đến biến động gia tăng, với các nhà đầu tư tài chính lùi lại và các công ty dịch vụ thực hiện giao dịch ở mức tối thiểu để đảm bảo nguồn cung.

Khi được hỏi về động thái nào khiến Nga hành động quyết liệt như vậy, quốc gia này đã đổ lỗi cho việc giảm dòng chảy trên Nord Stream 1 là do các vấn đề với tuabin mà họ cho rằng đã trở nên trầm trọng hơn bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhưng theo nhiều cáo buộc, công ty độc quyền xuất khẩu khí đốt thuộc sở hữu nhà nước Nga Gazprom đã không tạo ra sự thiếu hụt trên các tuyến đường thay thế.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov phủ nhận việc Gazprom đang hạn chế nguồn cung để buộc EU hủy bỏ các lệnh trừng phạt chống lại Nga và cho biết chính các lệnh trừng phạt đang kìm hãm dòng khí đốt.

“Gazprom đang vận chuyển càng nhiều khí đốt sang EU càng tốt. Chúng tôi biết rằng các cơ hội kỹ thuật để bơm nhiều khí đốt đã bị giảm. Chúng chưa thể hành động nhiều hơn”, ông nói. Theo Interfax, việc bảo trì kỹ thuật rất phức tạp do các hạn chế và lệnh trừng phạt của EU.

Công ty năng lượng lớn nhất Đức (Uniper) cho biết dòng chảy khí đốt đã giảm xuống 20% so với những gì họ yêu cầu từ Gazprom.

Bên cạnh đó, vào thứ tư tuần này, Eni, công ty năng lượng của Ý cho biết họ đã được Gazprom thông báo rằng sẽ nhận được 27 triệu m3 khí đốt, giảm 20% so với 34 triệu mà họ đã nhận được trong những ngày gần đây.

Ý đã giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga, từ khoảng 40% tổng lượng khí đốt nhập khẩu xuống còn gần 25%, đây là nỗ lực của nước này trong việc nhập khẩu từ Algeria - hiện là nhà cung cấp lớn nhất duy nhất của Ý.

Mario Draghi, trong một bài phát biểu trước Quốc hội Ý vào tuần trước trước khi ông từ chức thủ tướng, cho biết “sự phụ thuộc năng lượng không thể chấp nhận được” của nước này vào Nga là “hậu quả của nhiều thập kỷ lựa chọn thiển cận và nguy hiểm”.

Lê Na (Theo FT)