Theo số liệu thống kê, trên toàn tỉnh Gia Lai hiện có trên 850.000ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó có trên 410.000 ha đất trồng cây hàng năm và khoảng 440.000 ha đất trồng cây lâu năm. Với diễn biến thời tiết thất thường, nắng nóng kéo dài đã làm nguồn nước trên địa bàn khô cạn, có nơi trơ đáy khiến chính quyền và nhiều bà con nông dân lo lắng, ra sức tìm nguồn nước cứu cây.

Ghi nhận tại khu vực biên giới huyện Đức Cơ, hiện nay nhiều loại cây trồng đang bị ảnh hưởng nặng do hạn hán kéo dài trong suốt hơn nữa năm qua. Theo số liệu thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến nay toàn huyện đã có 58.4 ha cây trồng của 103 hộ bị ảnh hưởng do tình trạng nắng hạn.

Tại xã Ia Lang có 12 ha lúa của 45 hộ, xã Ia Kriêng có gần 41ha cà phê của 40 hộ và xã Ia Dom có 5.9ha lúa của 18 hộ bị thiếu nước tưới thiệt hại từ 50 đến 70%.

Tại làng Moóc Trang, xã Ia Dom hơn 2 sào lúa của hộ anh Tý đã đến giai đoạn sau trổ bông, tuy nhiên hiện nay lượng nước suối tự nhiên đã khô cạn từ nhiều ngày qua. Gia đình anh đang cùng bà con trong làng vừa ra sức chống hạn vừa trông chờ những cơn mưa sớm kéo đến cứu những sào lúa đang thời kỳ kết hạt và giải hạn cây trồng trong vùng.

Dưới cái nắng như đổ lửa của vùng biên giới, đang cùng bà con nạo vét ao lấy nước, anh Siu Tý buồn nói: Từ đầu năm đến nay tại xã không có mưa nên gia đình anh nhờ vào nguồn nước của các hộ dân quanh vùng để tưới tạm cho diện tích lúa đang trong thời kỳ sinh trưởng của cây. Nếu nắng nóng gay gắt, trời không đổ mưa thì cây lúa, cây điều nhà mình chết hết.

Ngoài việc các hộ nông dân đang từng ngày góp công, giúp sức để thu gom lượng nước ít ỏi trên các dòng suối đưa về ruộng lúa và các diện tích cây trồng gần nguồn nước để chống hạn, thì nhiều diện tích cây trồng, ruộng lúa trên địa bàn xã Ia Dom đang héo úa do thiếu nước tưới.

Theo ông Rah Lah Dut-Phó Chủ tịch UBND xã Ia Dom, huyện Đức Cơ: tình hình nắng hạn kéo dài đã ảnh hưởng đến năng suất cây trồng từ 50 -70%, có nơi 100% diện tích cây trồng bị thiệt hại do khan hiếm nguồn nước. Để chống hạn trong thời gian đến, xã đề nghị cấp trên xem xét hỗ trợ khoan giếng tập trung để sử dụng tưới cho diện tích cà phê, điều và các loại cây trồng khác kip thời chống hạn khi xảy ra thiếu nước cục bộ.

Toàn huyện Đức Cơ hiện có khoảng 70ha cây cà phê, chanh dây bị thiếu nước, mức độ thiệt hại là khoảng từ 50 đến 70%, trên diện tích lúa nước khoảng 20 ha bị khô hạn. Ngoài ra, thì một số loại cây công công nghiệp khác, như cây sầu riêng bị thiếu nước cục bộ- ông Nguyễn Quốc Tư-Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện nói.

Ghi nhận tại khu vực xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông, nhiều tháng trôi qua, khu vực này khô hạn đã khiến các hồ chứa nước cạn trơ đáy, thiếu hụt nguồn nước tưới nghiêm trọng, bà con nông dân nơi đây đứng ngồi không yên khi vườn cây đang chết khô.

Tại huyện Chư Prông hiện có trên 53.000 ha cây công nghiệp dài ngày trong đó cây cà phê khoảng 14.750 ha, theo ngành Nông nghiệp huyện trung bình bà con nông dân đã tưới được nước đợt 3 cho toàn bộ diện tích cây trồng, nếu tình hình nắng hạn tiếp tục kéo dài thì đợt tưới nước tiếp theo sẽ thiếu hụt nghiêm trọng.

Để cứu cho những diện tích cây trồng còn lại, nhiều người dân ở khu vực này đang ra sức huy động nhân lực, thiết bị để khoan giếng, đào ao, mở rộng hồ chứa để tìm đủ nguồn nước tưới cứu hàng trăm hecta cây trồng các loại đang khô khát. Tuy nhiên, với tình hình nắng nóng kéo dài như hiện nay thì đây chỉ là giải pháp tạm thời vì nguồn nước các nơi đang dần khô cạn.

Ghi nhận tại khu vực xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông, nhiều tháng tại khu vực này không có mưa đã khiến các hồ chứa nước cạn trơ đáy, thiếu hụt nguồn nước tưới nghiêm trọng, bà con nông dân nơi đây đứng ngồi không yên nhìn vườn cây khô héo.

Ông Ba-Thôn Ia Mua, xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông cho biết: Với mực nước xuống thấp, nông dân chúng tôi tìm cách nạo vét các rãnh để gom nước đưa về hố lớn để tiếp tục bơm đẩy lên tưới cho cây. Mỗi ngày chỉ tưới được khoảng 30 cây, hiện 7 sào cà phê đang chết khô.

Thông tin từ Phòng Nông nghiệp huyện Chư Prông: Để chủ động được nguồn nước tưới mùa khô hạn, thực hiện chỉ đạo của Trung ương và của UBND tỉnh, hiện các xã trong huyện đang tiến hành kiểm tra rà soát, xây dựng kế hoạch điều tiết nước tại các hồ chứa một cách hợp lý và luân phiên đối với các diện tích trồng cây công nghiệp trên địa bàn.

Theo dự báo của đài khí tượng thủy văn khu vực Tây Nguyên tình hình nắng nóng sẽ tiếp tục diễn ra trong 2 tháng đến, cùng với đó mực nước trên các lưu vực sông Ba và sông Ayun tiếp tục biến đổi chậm theo xu thế giảm, khả năng xuất hiện tình trạng hạn hán cục bộ tại nhiều địa phương như Kbang, Đăk Đoa, Chư Păh, Mang Yang, Đức Cơ, Phú Thiện.

Để có giải pháp phòng chống hạn hán nhằm hạn chế tối đa thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, các địa phương, công ty khai thác công trình thủy lợi Gia Lai, công ty thủy điện An Khê Ka Nat, Ban quản lý đầu tư và xây dựng Thủy Lợi 8 đã đưa ra các giải pháp điều tiết, cung cấp nguồn nước tưới cho cây trồng nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do hạn hán.

Thống kê của ngành Nông nghiệp tỉnh Gia Lai, đến giữa tháng 4/2024, tổng diện tích cây trồng của tỉnh bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước là 275,85ha, ước giá trị thiệt hại gần 7,3 tỷ đồng. Với dự báo tình hình nắng nóng còn tiếp tục kéo dài Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã yêu cầu các địa phương, đơn vị tập trung các giải pháp trọng tâm cấp bách chống hạn.

Ông Vũ Ngọc An – Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai, để đảm bảo an toàn nguồn nước tưới cho cây trồng trong mùa khô hạn, Ngành đề nghị các công ty công trình thủy lợi, đặc biệt là thủy điện An Khê - Ka Nát và Ban quản lý đầu tư và xây dựng Thủy Lợi 8 đề xuất điều tiết nước tưới cho phù hợp tại các địa phương. Đồng thời theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, khí tượng thủy văn về nguồn nước để cập nhật tình hình nắng nóng, điều tiết nước của địa phương nhằm tận dụng tối đa nguồn nước.

Bài, ảnh: Minh An