Từ những đôi vợ chồng già, trẻ cho đến những chàng trai, cô gái chưa lập gia đình đều đến với mảnh đất bazan mùa cà phê chín. Sau một ngày dài lao động vất vả, họ trở về căn chòi rẫy giữa vườn cà phê lót tạm cái bụng đói bằng những bữa cơm đạm bạc để dành dụm tiền lo cho cái Tết đến gần.

Bắt đầu từ tháng 10 hàng năm, các huyện Ia Grai, Chư Prông, Đức Cơ, Chư Păh (Gia Lai) lại bắt đầu vào vụ thu hái cà phê. Chính vì vậy mà việc “khát” nhân công thu hái luôn xảy ra thường trực. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, nhà vườn đã chủ động liên hệ được nguồn lao động nhàn rỗi ở những huyện phía Đông Nam Gia Lai và các tỉnh lân cận như: Phú Yên, Quảng Ngãi để lên  thu hái cà phê.

Thông thường mỗi nhóm sẽ đi từ 7 - 10 người, có thể là những cặp vợ chồng, anh em, hàng xóm. Hành trang của họ có phần lỉnh kỉnh bởi phải mang theo quần áo, chăn mền, chén bát tự túc nấu ăn trong chòi rẫy giữa vườn nhằm tiết kiệm chi phí.

Về huyện Ia Grai nơi được xem là thủ phủ cà phê của Gia Lai, chúng tôi cảm nhận được niềm hạnh phúc trên khuôn mặt của hàng chục nhân công thu hái cà phê. Họ mừng vì những ngày nông nhàn có việc làm, dành dụm được chút tiền sắm Tết, mua áo quần cho con cái...

Gửi đứa con gái 2 tuổi cho bà ngoại chăm sóc, anh Ksor Sai (SN 1997, trú tại phường Sông Bờ, Ayun Pa, Gia Lai) cùng vợ là chị Nay Hieng (SN 2001) đã lên xã Ia Hrung, huyện Ia Grai hái cà phê thuê kiếm thêm thu nhập. Được biết, hai vợ chồng chị Hieng cũng có 2 sào lúa và một ít rẫy mì, tuy nhiên vì đất đai cằn cỗi, cuộc sống khá khó khăn nên năm nào chị Hieng cũng cùng chồng lên Ia Grai hái cà phê thuê.

Lau giọt mồ hồi trên trán, chị Nay Hieng bộc bạch: “Bắt đầu vào vụ thu hoạch cà phê cũng là lúc bà con ở các huyện đồng bằng đã xong vụ lúa nên nhàn rỗi, ai thuê gì làm nấy. Còn vợ chồng mình chọn lên Ia Grai ở lại dài ngày hái cà phê thuê. Năm nào cũng vậy, 2 vợ chồng tranh thủ lên sớm hái bói cho một số nhà vườn, rồi mới vào vụ hái chính. Hai vợ chồng cũng thắt chặt chi tiêu, ăn uống đạm bạc để dành dụm tiền về lo cho gia đình và sắm sửa Tết. Nhờ vậy, mỗi vụ cà phê 2 vợ chồng cũng gom góp được từ 25 - 28 triệu đồng”.

Tương tự, vụ cà phê năm nay anh Lê Văn Long (phường Sông Bờ, thị xã Ayun Pa, Gia Lai) cũng rủ 5 người khác là họ hàng, hàng xóm lên huyện Ia Grai thu hái cà phê. Chủ vườn đã bố trí một căn nhà rẫy rộng khoảng 40m2 cho nhóm anh Long, mọi sinh hoạt và ăn uống 6 người đều tự túc. Tiền công sẽ được trả theo năng suất mà 6 người hái trong một ngày. Vụ mùa năm nay, giá đã tăng  từ 80.000 đồng/tạ lên 100.000 - 110.000 đồng/tạ.

“Vì là hái khoán, tiền tính theo năng suất nên cả nhóm ai cũng tranh thủ đi làm thật sớm và nghỉ thật muộn. Năm nay, giá khoán tăng lên thêm vài chục nghìn nhưng đổi lại chi phí xăng xe, ăn uống tăng mạnh. Trung bình, mỗi người đi hái cà phê cũng thu về được khoảng 500.000 đồng/ngày/người. Để tiết kiệm, chúng tôi chia nhau ngủ trong nhà rẫy. Mùa này, gió mạnh nên ai cũng mang thêm áo ấm để ngủ. Cuộc sống thiếu thốn nhưng vì hoàn cảnh khó khăn nên ai cũng nỗ lực, chịu khó”, anh Long trải lòng.

Mãi đến khi mặt trời khuất sau chân núi, trời bắt đầu tối dần nhóm người của anh Long với vợ chồng chị Hieng mới dừng tay nghỉ ngơi. Dưới ánh điện nhập nhòe, trong căn nhà chòi sập xệ, nhóm người bắt đầu mở nồi cơm nguội nấu từ sáng, kèm nồi canh nóng cùng vài con cá khô lót tạm cái bụng đói.

Phần lớn những người đến hái cà phê thuê ở Gia Lai đều là những người nghèo khó. Họ muốn tìm được một công việc có thu nhập để nuôi sống gia đình, trang trải cho cái Tết đang tới gần.

Nhìn những bàn tay trầy xước rướm máu vì lao động, những đôi bao tay rách nát và những vết trầy xước trên mặt những người lao động này mới thấy công việc thu hái cà phê cũng chẳng nhẹ nhàng gì. Nhưng vì cuộc sống gia đình, vì những đứa con đang chờ những bộ quần áo mới, một cái Tết no ấm hơn đã khiến họ quên đi tất cả những khó khăn vất vả ấy, vẫn vui vẻ, cười nói và hăng say làm việc.