Thủ phủ mai rừng sôi động dịp Tết

Mỗi dịp Tết đến xuân về, người Jrai ở xã Ia Kênh lại rộn ràng chở những cây mai rừng từ vườn ra phố. Những cây mai rừng này đã và đang mang lại thu nhập ổn định, mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả cho hàng trăm hộ gia đình là người đồng bào dân tộc thiểu số Jrai.

Theo tìm hiểu của PV, tại xã Ia Kênh có 4 làng sở hữu nhiều cây mai rừng nhất là làng O Sơr, Thông Jố, Thông Ngó và Mơ Nú. Từ xa xưa, người dân ở các làng này thường vào rừng để lấy hạt hay đào gốc mai từ rừng về trồng trong vườn nhà. Nhờ vậy mà giờ đây, mỗi dịp Tết, gia đình nào cũng có mai rừng để bán.

Ông Rahlan Luih (trú tại làng Mơ Nú) hiện là người sở hữu nhiều cây mai rừng nhất ở xã Ia Kênh, với 1.000 cây có độ tuổi từ 15 - 30 năm. Những cây mai trong rẫy được ông Luih chăm sóc theo hướng phát triển tự nhiên như ở rừng. Cứ mỗi dịp Tết đến, khách hàng thường tìm đến tận nhà ông Luih để mua những gốc mai hoặc chặt cành về chưng Tết.

Chia sẻ với PV, ông Luih cho hay: “Mai rừng sống khỏe nên dễ trồng lắm. Sau tết, hạt mai rụng đen gốc, mình tưới nước chống hạn cho cà phê thì tưới luôn cho nó. Ít lâu sau thấy cây lên mầm thì dùng cuốc đào trồng xen giữa hàng cây cà phê. Đến mùa, nó nở vàng cả vườn đẹp lắm. Trung bình mỗi gốc mai nhỏ có giá từ 1,5 - 5 triệu đồng; mai cành thì có giá từ 500.000 - 700.000 đồng/cành. Những cây mai cổ thụ thì có giá từ vài chục triệu đến hơn 100 trăm triệu đồng”.

Theo ông Luih, nhờ vào nghề trồng mai quanh năm nên gia đình ông có khoản thu nhập ổn định. Nhiều năm trước, có được số tiền tích góp từ bán mai, gia đình ông Luih đã xây nhà ở hơn 500 triệu đồng. Ngoài xây nhà, ông Luih còn mua bò về chăn nuôi, phát triển kinh tế.

Tương tự, gia đình ông Sui Linh (44 tuổi, làng Thông Ngó) cũng có hơn 100 gốc mai rừng. Mỗi dịp cận Tết, ông Siu Linh thường chọn những cành to đẹp rồi cắt xuống phố bán, lấy tiền sắm tết, trang hoàng nhà cửa. “Xưa làng nhiều mai lắm, tuy nhiên Tết về dân làng đào gốc đi bán nhiều nên ít dần đi rồi. Khi biết giá trị những gốc mai nên người dân cũng đang nhân rộng, đưa vào kinh doanh mỗi dịp Tết để có thêm thu nhập”, ông Siu Linh cho biết.

Có thể thấy việc trồng, chăm sóc mai không phải là nghề chính của bà con Jrai ở xã Ia Kênh. Song đây lại là nguồn thu nhập đáng kể đặc biệt là dịp Tết, giúp nhiều hộ gia đình từng bước vươn lên thoát nghèo.

Bảo tồn giống mai rừng

Ông Siu Bách - Phó Chủ tịch UBND xã Ia Kênh cho biết: “Trên địa bàn xã có tới 6 làng thuộc xã Ia Kênh chuyên trồng mai rừng trong khuôn viên nhà hoặc vườn rẫy. Mỗi dịp Tết đến, người dân lại bứng những gốc mai rừng ra đường bày bán. Việc bán mai rừng nhiều năm nay đã trở thành nguồn thu ổn định cho nhiều gia đình trên địa bàn”.

Thấy được giá trị lớn cây mai rừng mang lại, song song với việc khai thác, người dân ở xã Ia Kênh đã sử dụng nhiều biện pháp nhằm lưu giữ cây mai trong vườn. Điển hình là việc thu lượm hạt mai rụng về ươm thành cây con rồi mang ra vườn trồng.

Cụ thể là ông Rahlan Luih chọn cách nhân giống mai bằng hạt. Gia đình ông đã áp dụng phương pháp này hơn 10 năm nay. Đây là phương pháp truyền thống được áp dụng phổ biến nhất vì dễ thực hiện, nhanh có số lượng cây con nhiều để trồng, không tốn kém thời gian và công sức.

“Hạt mai vàng có khả năng nảy mầm khá tốt, nên chỉ cần lựa những hạt già gieo xuống đất, thậm chí những hạt chín rơi rụng từ cây mẹ xuống. Sau một thời gian không cần chăm sóc, mai cũng dễ dàng mọc, lên cây con với tỷ lệ cây sống khá cao”, ông Luih phân tích.

Khác với cách làm của ông Luih, anh Kpă Pơl (làng Thông Jố) đã chọn cách tự nhân giống cây mai rừng bằng phương pháp giâm cành. Theo anh Pơl, quy trình giâm cành cây mai cần rất nhiều khâu. Đầu tiên, chọn cây mai giống, đây được coi là khâu quan trọng quyết định tới độ sinh trưởng và tuổi thọ của cây mai. Nên chọn cây giống khỏe, không có sâu bệnh, nhất là những cành dự định cắt lấy giống không được có sâu, bệnh ở lá và cành. Khi chọn được cành giâm thì dùng thuốc kích thích mọc rễ, pha nước cắm cành rồi giâm xuống đất. Những cành được giâm sau đó sẽ được chuyển vào chậu đất để chăm sóc.