Từ lâu huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai được biết đến là vùng đất khô cằn, “thiếu mưa thừa nắng”, cũng vì vậy cây trồng khó có thể sinh trưởng phát triển mạnh, đặc biệt là những loại cây trồng ngắn ngày, ưa nước. Bên cạnh đó, một số khu vực địa hình đồi núi, phần lớn diện tích đất của người dân đều là sỏi đá chỉ phù hợp với một số cây mía, mì…Tuy nhiên hiệu quả mang lại cũng rất thấp.

Khát khao làm giàu trên mảnh đất quê hương, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi từ cây trồng ngắn ngày kém hiệu quả sang cây ăn quả. Một trong những hộ dân trở nên giàu có từ việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng là gia đình chị Vũ Thị Hồng (SN 1982, trú thôn 9, xã Yang Trung, huyện Kông Chro).

Theo đó, trước đây toàn bộ diện tích vườn nhà chị Hồng đều xuống giống bắp Mỹ, tuy nhiên đất xấu, sâu bệnh nhiều khiến năng suất cây trồng kém, thua lỗ nặng. Thấy cây na Thái mang lại giá trị cao, lại phù hợp trồng trên vùng đất khô cằn nên chị Hồng đã quyết định chuyển đổi từ trồng bắp sang trồng na.

Dẫn chúng tôi dạo quanh vườn na sai trĩu quả, chị Hồng tâm sự: “Năm 2014, hơn 2,5 ha bắp Mỹ của gia đình bị chết trắng vì sâu bệnh. Nhiều năm trước đó, gia đình cũng liên tục gánh chịu thảm cảnh mất mùa, mất giá nên gia đình chúng tôi quyết định thử sức với loại cây trồng mới. Sau nhiều thời gian tìm tòi và học hỏi các mô hình trồng cây ăn quả, 2 vợ chồng đã quyết định chuyển sang thử nghiệm trồng cây na Thái. Quyết là làm, năm 2015 sau khi vay được vốn đầu tư mình khăn gói xuống Bến Tre mua 300 gốc na Thái về trồng”.

Tuy nhiên, vốn là người nông dân không có nhiều kiến thức, kỹ thuật nên khi đưa giống na Thái về trồng thử nghiệm, gia đình chị Hồng gặp nhiều khó khăn. Chưa có nhiều kinh nghiệm xử lý những loại sâu bệnh trên vườn cây nên những cây na của chị Hồng sinh trưởng và phát triển rất kém. Để khắc phục những tồn tại trên, chị Vũ Thị Hồng đã lên mạng cũng như lui tới những vườn na quanh vùng để học hỏi về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây na.

“Thời điểm sâu bệnh phát triển nhất là mùa mưa, như vậy chỉ có cách dùng thuốc sinh học để trị dứt điểm. Tuy nhiên, thời điểm này cũng là giai đoạn thu hoạch vì vậy trước khi thu hoạch chúng ta phải ngưng phun thuốc ít nhất là một tháng. Thời điểm này mình phải dùng túi nilon bọc kín từng quả na phòng ruồi, muỗi xâm hại”, chị Hồng chia sẻ.

Theo đánh giá, na Thái là loại cây dễ trồng, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng ở huyện Kông Chro. Nếu chăm sóc tốt, năng suất bình quân mỗi cây khoảng 12kg/vụ đầu tiên và tăng dần ở các năm tiếp theo.

“Na trồng thì dễ lên nhưng việc chăm sóc lại khá công phu. Người trồng na cần phải áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, sử dụng phân bón chuồng, thuốc trừ sâu, tỉa cành đúng cách thì mới đạt năng suất cao. Ngoài ra phải để ý, kịp thời phát hiện những loại bệnh trên cây để tránh lây lan ra cả vườn”, chị Hồng hướng dẫn.

Sau gần 4 năm kiên trì chăm sóc, vườn na Thái của chị Hồng đã phát triển ổn định, cành lá xum xuê, trĩu quả. Thấy loại cây ăn quả này khá thích hợp trên vùng đất này, chị Hồng tiếp tục cải tạo đất trồng thêm 300 gốc. Hiện với 600 cây na Thái, trung bình 1 năm chị Hồng thu về gần 14 tấn quả, giá bán bình quân từ 30.000 – 40.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, gia đình chị lãi hơn 200 triệu đồng/năm.

Theo chị Hồng, na trồng ở Kông Chro tuy mẫu mã không đẹp nhưng ngon ngọt hơn các vùng khác vì vậy được khách hàng ưa chuộng. Thông thường quả na Thái nhỏ nhất cũng đạt trọng lượng 700 gam, có quả đạt đến 1,2 kg. Hàng năm, vụ thu hoạch na bắt đầu từ tháng 6 và kéo dài đến tháng 8. Ngoài na chị Hồng còn trồng xen thêm các cây ăn quả khác như nhãn, vú sữa,…

Nhận xét về mô hình trồng na Thái của chị Hồng, bà Đặng Thị Phương Đông - Phó Chủ tịch UBND xã Yang Trung cho biết, chị Hồng là một trong những hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi từ cây trồng kém hiệu quả sang cây na Thái và cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm.

“Hiện nay, xã Yang Trung có hơn 153 ha diện tích trồng cây ăn quả. Trong đó, cây na chiếm diện tích lớn nhất với hơn 55 ha, trong đó 50 ha đã cho thu hoạch. Trong thời gian tới, xã sẽ tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây ăn quả. Đồng thời, khuyến cáo nông dân sản xuất các loại cây ăn quả nói chung và cây na nói riêng theo hướng hữu cơ để nâng cao chất lượng, đảm bảo sản phẩm sạch, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng”, bà Đông cho biết thêm.